Wordt het de langste periode zonder Elfstedentocht ooit, of komt er op de valreep nog voldoende kou voor de Tocht der Tochten? Meteorologen zijn het er in ieder geval over eens dat het in de tweede helft van januari flink kan gaan vriezen.

Voor schaatsliefhebbers is 8 februari bepaald geen heuglijke dag, want dan wordt het sombere record van 8070 tochtloze dagen verbroken. Maar: er lijkt zich voor die datum een laatste kans aan te dienen om het oude record in de boeken te houden. Tenminste, als de komende vorstperiode serieus doorzet. Want dát er een vorstperiode aankomt lijkt inmiddels wel duidelijk.

Verandering in de 'polaire vortex'

Reden is een verandering in de zogeheten polaire vortex, een lagedrukgebied boven de poolcirkel dat zorgt voor een warme westenwind (zie kader). De eerste kou wordt verwacht in het weekend van 19 januari en zal daarna volgens verschillende meteorologen minstens twee weken aanhouden.

info

Wat is de polaire vortex?

De vortex is een weerkundig fenomeen dat zich het best laat omschrijven als een windwervel die op grote hoogte boven de pool cirkelt. De polaire vortex wordt daarom ook wel als 'poolwervel' aangeduid. Door die werveling waait er in Noordwest-Europa meestal een west-zuidwestelijke wind. Omdat dit een zeewind is, wordt er meestal zachte lucht aangevoerd, met nat en wisselvallig winterweer tot gevolg. Zo'n twee a drie keer per jaar wordt die vortex door plotselinge opwarming verstoord en raakt deze instabiel. Koude lucht uit de hoge luchtlagen kan dan naar het aardoppervlakte dalen, met een oostelijke wind en een blokkade van warme lucht van de Atlantische Oceaan tot gevolg. Hierdoor kan het in de winter flink kouder worden dan gemiddeld.

20 dagen vorst kan voldoende zijn voor een Elfstedentocht

Of het tot een Elfstedentocht komt is natuurijk maar de vraag, want voor de moeder aller schaatstochten zijn gemiddeld veertien vorstdagen nodig. Voor de duidelijkheid: dat betekent dus dat het ook overdag moet blijven vriezen en de wind ook nog moet meewerken. Als het hard waait zullen delen van het traject minder snel dichtvriezen, om over hevige sneeuwval nog maar te zwijgen.

Maar in theorie zijn de twintig dagen tussen 19 januari en 8 februari voldoende, dus wie weet 'giet it' dit jaar eindelijk weer eens 'oan'. En wie weet blijft het tochtloze record, van 8 februari 1963 tot 21 februari 1985, ook na deze winter gewoon overeind.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.