De NAVO maakt zich zorgen over de transportroute van militair materieel door Nederland. Door de ligging zijn we een belangrijk doorvoerland. Maar defensiespecialisten trekken nu aan de bel, omdat de kwaliteit van onze infrastructuur niet goed genoeg is.

Bruggen die geen tanks kunnen dragen, te krappe tunnels en viaducten die het niet aan kunnen. Allemaal logistieke uitdagingen waar de NAVO tegenaan loopt als ze zwaar bewapende voertuigen en munitie vervoeren. En dat is niet het enige. Alle regels die er gelden rondom het vervoeren van militair materieel zou het transport nog meer vertragen. Met dat bericht komt Follow the Money vandaag.

Veel formulieren invullen

"Vroeger konden we dat wel", begint oud-commandant Landstrijdkrachten Mart de Kruif over het vervoeren van militair materieel over onze wegen. Maar nu dus een stuk minder, vervolgt hij.

En uitwijken via het spoor, om de tunnels en bruggen te vermijden, is dus vaak een uitdaging. De oud-commandant ziet namelijk dat we in Nederland te weinig wagons hebben om tanks op te zetten.

Elke provincie eigen papieren

Maar naast het fysieke deel, zit er ook nog een hele bureaucratie achter, gaat De Kruif verder. "Als wij vroeger in de Koude Oorlog wilden oefenen in Duitsland, hoefden we niks in te vullen. Dan kon je zo met je voertuigen dwars door Duitsland rijden."

Dat is nu wel anders. "Als je nu met je voertuigen van Nederland naar Polen wil door Duitsland, dan moet je een heleboel formulieren invullen omdat elke provincie weer zijn eigen papieren heeft. Dus dat gaat dagen, soms weken, duren", legt hij uit.

Wake-up call na Russische inval

De Kruif verwijst naar de tijd van de Berlijnse muur. Toen deze viel op 9 november 1989, gingen we er volgens de oud-commandant Landstrijdkrachten eigenlijk vanuit dat er geen oorlog meer zou komen. Daarbij dachten we vooral dat de missies in het buitenland zouden plaatsvinden en niet in Europa.

"Vanaf 2016 zijn al een heleboel mensen, ook in Nederland, die zeggen: 'Het gaat niet zo lekker in de wereld. Kijk wat Poetin doet.' Wij moeten weer terug naar af", zegt De Kruif. De Russische inval op 24 februari 2022 was volgens hem een wake-up call om 'echt wat dingen te gaan doen'. "Dus we zijn aardig laat", stelt hij vast.

Aanvoer van troepen en logistiek

Dat terwijl de rol van Nederland dus heel belangrijk is in de doorvoer van militair materieel, benadrukt De Kruif nog maar eens. "Nederland is een ontzettend grote hub (centrale logistieke plek, red.) in de aanvoer van troepen naar Europa, maar ook in de logistiek naar Europa."

Tijdens de Koude Oorlog waren hier bijvoorbeeld grote garages waarin de Amerikaanse troepen hun tanks, munitie en voertuigen konden opslaan. De Amerikanen kwamen dan naar Schiphol om vervolgens met een bus naar zo'n grote hal te gaan, vertelt de oud-commandant Landstrijdkrachten. "Ze startten dan hun voertuigen en gingen naar het Oosten toe." Maar nu zijn die grote hallen dus grotendeels verdwenen, ziet hij.

Amerikaanse troepen ondersteunen

Volgens De Kruif heeft Nederland wel nog steeds de rol om Amerikaanse troepen te ondersteunen, maar hij ziet ook obstakels. "Het materiaal nemen de Amerika mee, om het vervolgens zo snel mogelijk naar de Baltische Staten of naar Polen te sturen. Als die troepen er zijn, dan moet je ook onderdelen, mensen en munitie kunnen afvoeren."

En dat is niet het enige. Zo moet Nederland volgens hem ook in staat zijn om gewonden te kunnen afvoeren en verplegen. "Dat kunnen we helemaal niet meer", zegt hij.

Havengebied is cruciaal voor Amerika

Nu het materiaal niet meer wordt opgeslagen, komt het vooral aan met schepen. Ons havengebied is voor de Amerikanen daarom nog steeds cruciaal.

Zo zijn de haven van Vlissingen, de Groningse Eemshaven en de Rotterdamse haven belangrijke plekken voor Amerikaanse vrachtschepen om aan te meren. "Die schepen moet je heel snel kunnen lossen, doorvoeren naar het oosten van Nederland en dan verder naar Duitsland", vertelt De Kruif hierover.

'Opbouwen kost veel tijd'

Maar daar moeten we dus routes en bruggen voor hebben. En die vertonen op dit moment ernstige gebreken voor het transport.

Daarnaast moet het verkeer kunnen worden omgeleid als militair transport wordt vervoerd. "Dat moet je ook kunnen. Dat zijn dingen die we allemaal een beetje hebben weggegooid", zegt De Kruif.

'Komen er wel'

Toch ziet de oud-commandant dat er ook wel dingen goed gaan. "Nederland is goed in het beheersen van verkeersstromen. En niet alleen op een route, maar ook als je hinder hebt op een route om dat te kunnen omleiden."

"Dus we komen er wel, maar het duurt heel erg lang. Dat ze dingen stoppen, kan binnen een dag. Maar die capaciteit weer opbouwen, ben je 5 tot 10 jaar verder", concludeert hij.

In 2024 kozen bijna 10.000 Nederlanders voor euthanasie, 10 procent meer dan in een jaar eerder. Toch zitten er strenge voorwaarden aan verbonden. In deze video leggen we uit hoe het proces precies werkt en waarom veel verzoeken afgewezen worden.

Na de arrestatie van de vermoedelijke Rotterdamse serieschutter, Sendric S., reageerde de buurt opgelucht. Toch voelen sommige wijkbewoners zich na de 3 moorden nog altijd angstig, ziet de stadsmarinier. "Dat gevoel van onveiligheid gaat nog lang door."

Door 3 fatale schietpartijen in nog geen 2 weken tijd stond eind december het leven in het Rotterdamse stadsdeel IJsselmonde even stil. Uit het niets werden 3 mannen op straat neergeschoten. Het zorgde voor een uitzonderlijk advies: 'Ga bij voorkeur niet alleen naar buiten, vermijd donkere plekken.'

Meer ernstige incidenten

Stadsmarinier Wieke van de Haterd was betrokken bij het opstellen van dat advies. Een stadsmarinier is een ambtenaar die vanuit de gemeente werkt aan de veiligheid in de buurt. Van Haterd's werkterrein is IJsselmonde, waar de schietpartijen waren. Een wijk waar de afgelopen jaren het aantal ernstige incidenten is toegenomen, zegt ze.

Na de eerste schietpartij, was nog helemaal niet duidelijk wat er aan de hand was. "Wat maakt dat deze man specifiek is uitgekozen of is het toevallig?" Er werd tegelijkertijd ook onderzoek gedaan naar het wapen. "Toen is ook het tweede slachtoffer gevallen", vertelt ze. Er werden beelden vrijgegeven, maar het leidde nog niet tot de schutter. Het derde slachtoffer viel opnieuw in hetzelfde gebied. "Toen is de link gelegd: het gaat om dezelfde dader."

'Er was echt gevaar'

De politie schaalde volgens Van de Haterd snel op waardoor alle capaciteit beschikbaar was om de schutter snel te pakken. "Omdat er echt gevaar was dat hij weer zou toeslaan." De gemeente en politie kwamen samen tot het advies niet alleen naar buiten te gaan. "Daar hebben we lang over getwijfeld", zegt ze. "Want uiteindelijk gaat het ook uit van een maakbaarheid dat het niet kan gebeuren."

Maar de situatie was uitzonderlijk. "Het was duidelijk wat zich in IJsselmonde afspeelde, er leek echt een verband", legt ze uit. En veel was ook onzeker. Er was veel politie, zichtbaar en onzichtbaar in de wijk. Ook was er veel aandacht voor. "Wat doet dat met zo'n verdachte? Escaleert het meer, wordt de situatie gevaarlijker? Daar moet je toch rekening mee houden."

Bewoners ondersteunen

Na het derde slachtoffer gaat het ineens snel. Er wordt een duidelijke foto vrijgegeven en na een klopjacht kan de politie hem inrekenen. Beelden van de inval circuleren al snel via social media, het gaat om een flat in de buurt van de schietpartijen. De 24-jarige Sendric S. werd er aangehouden, die niet officieel woont in het gebouw. De opluchting is groot. "Omdat je echt bang bent dat er nog andere slachtoffers gaan vallen."

De strafzaak tegen S. begint, over een motief is niets bekend. Wijkmarinier Van de Haterd is nog erg bezig met het organiseren van de nazorg in de wijk. "Het effect van dat gevoel van onveiligheid dat gaat heel lang door", vertelt ze. "We zijn met z'n allen druk bezig om te kijken wat we kunnen doen om de bewoners hierin te ondersteunen".