radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Het smalste stukje Nederland: Zuid-Limburgers kijken niet meer op van criminaliteit

Het smalste stukje Nederland: Zuid-Limburgers kijken niet meer op van criminaliteit
Bron: EenVandaag

Een illegale sigarettenfabriek waar zes geknevelde mannen worden gevonden door de politie. Het lijkt het scenario van een thriller, maar in het Zuid-Limburgse Susteren is het op dinsdagavond 27 november de keiharde realiteit.

Het is een voorbeeld van criminaliteit in het buitengebied: het gebied buiten de bebouwde kom van dorpen of steden. En dat is een groeiend probleem in ons land.

'Het Smalste Stukje Nederland'

De politie ziet dat criminelen naar dat buitengebied trekken voor hennepplantages, XTC-labs of zelfs complete opleidingscentra voor vrouwen die gedwongen in de illegale prostitutie werken.

Wat doet dit alles met het veiligheidsgevoel van de bewoners van dat buitengebied? Hoe lang duurt het tot daar politie is? En is er wel genoeg politie? Verslaggever Harm van Atteveld reist de hele week door het buitengebied van de Zuid-Limburgse gemeente Echt-Susteren in de reportageserie 'Het Smalste Stukje Nederland'.

Entree Susteren
Bron: EenVandaag
Het toegangsbord tot de gemeente Susteren

'Een bebloede man aan de deur'

De zes geknevelde mannen, afkomstig uit Polen, werden gevonden in een illegale sigarettenfabriek. Dat gebeurt op aanwijzing van een zevende Pool die weet te ontkomen, dwars door een hek heen rijdt en daarna een in de buurt wonend stel waarschuwt. Voor het eerst doen zij hun verhaal. "Ineens belde er een bebloede man bij ons aan. Hij was helemaal in paniek. Wij dachten: wat moet hij hier?"

Voor het stel, dat anoniem wil blijven, was het een angstig moment. De man blijft buiten, en het stel belt 112. "Toen de politie er was, merkten we wel dat er meer aan de hand was dan één persoon bij ons aan de deur." Honderd meter verderop vindt de politie de geknevelde Polen. "Ik durf niet te bedenken wat er zou zijn gebeurd als ze niet gevonden waren", vertelt Jos Hessels, burgemeester van de gemeente Susteren.

Aflevering 1

Luisteren

Een stel uit de buurt, waar de Poolse man aanbelde, en burgemeester Jos Hessels van Susteren vertellen hun verhaal.

'Ik praat het niet goed, maar ik begrijp het wel'

Smokkel, vrouwenhandel, hennepplantages: criminaliteit waar transport bij komt kijken komt veel voor in de gemeente Echt-Susteren. Buurtbewoners kijken niet meer erg op van een zaak als de illegale sigarettenfabriek. "Het verbaast me niks meer", zegt een buurtbewoner. "Er gebeuren hier steeds meer criminele dingen."

"Ook op mijn school zitten wel wat lokale criminelen", vertelt een jongen. Volgens een vrouw heeft het te maken met onvrede over de regering. "Mensen hier in de buurt zijn op zoek naar iets meer dan wat ze krijgen in het leven. Dat praat ik niet goed, maar ik begrijp het wel."

Aflevering 2

Luisteren

Bij de lokale supermarkt vertellen buurtbewoners over de lokale criminaliteit. Ze kijken er niet meer van op.

Een slof sigaretten voor 200 euro

Een illegale sigarettenfabriek in het buitengebied van een grensgemeente: dat is een groeiend fenomeen in Nederland. Al die sigaretten worden natuurlijk door iemand gerookt. Oók in Susteren, waar verslaggever Harm van Atteveld mensen treft die het wel jammer vinden dat de sigarettenfabriek is opgerold. "Voor ons was het misschien goed geweest. Die sigaretten worden veel te duur", zegt een rokende buurtbewoner lachend.

Een wijkagent vertelt over de criminaliteit in de buurt. Bij een lokale bijeenkomst komen 'gewone' mensen samen om te kijken wat ze aan preventie kunnen doen. "Burgers die helpen met toezicht zijn voor de politie bittere noodzaak", vertelt de wijkagent. De criminaliteit in het buitengebied is gestegen, en met alleen agenten komt de politie er niet meer.

Aflevering 3

Luisteren

Bij buurthuis Sint-Joris praat Harm van Atteveld met rokende buurtbewoners. Een wijkagent vertelt over de criminaliteit in de regio.

'Jongeren lopen met 40 duizend euro op zak'

Hoe kom je aan 40 duizend euro aan contant geld op zak? "Door zulke stommiteiten met drugs uit te halen", zegt de wijkagent. Dat meerdere jongeren in de gemeente dit doen, geeft aan hoe groot de problemen zijn.

De gemeente Echt-Susteren moet nu BOA's in gemeentelijke dienst gaan nemen, om zo het gat dat de politie laat vallen op te vullen. Het is een opvallend pleidooi in de strijd tegen criminaliteit, dat donderdagavond 13 december in de gemeenteraad van Echt-Susteren wordt besproken.

Aflevering 4

Luisteren

Jongeren in Echt-Susteren lopen met 40 duizend euro op zak. Hoe kom je daar aan?

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Lessen geleerd van corona? 'Ziekenhuizen kunnen niet genoeg opschalen bij nieuwe pandemie', waarschuwen ic-artsen

Lessen geleerd van corona? 'Ziekenhuizen kunnen niet genoeg opschalen bij nieuwe pandemie', waarschuwen ic-artsen
IC-personeel aan het werk in het Leids Universitair Medisch Centrum in coronatijd
Bron: ANP

Na de coronacrisis was iedereen het eens: bij een volgende virusuitbraak moeten ic's sneller kunnen opschalen. Maar de ziekenhuizen zijn nog steeds onvoldoende voorbereid op een nieuwe pandemie, zegt de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care (NVIC).

Nederland telt op dit moment zo'n 900 ic-bedden. In het Intergraal Zorgakkoord hebben de overheid en de ziekenhuizen afgesproken dat dit aantal moeten kunnen opgeschaald naar 1.700 bedden in het geval een pandemie of een oorlogssituatie uitbreekt. Maar dat is onmogelijk, waarschuwt NVIC-voorzitter Bart Ramakers.

'Maximaal 1.200 ic-bedden'

"De bedden zijn er wel en de beademingsmachines zijn er ook, dat is niet het probleem", legt Ramakers uit. Het is volgens hem een personeelskwestie, want de apparatuur moet natuurlijk ook bediend worden. Daarom kan in geval van nood slechts worden opgeschaald tot maximaal 1.200 ic-bedden, waarschuwt hij. "En dan 4 tot 6 weken maximaal."

Ter vergelijking: toen het coronavirus begin 2020 ons land bereikte werden de intensive cares wekenlang opgeschaald naar 2.400 bedden. Tijdens de hele coronapandemie zijn in Nederland ruim 19.000 patiënten op de ic's opgenomen. Dat soort opname-aantallen zijn volgens de NVIC met de huidige personeelsbezetting dus onmogelijk.

Minder kunnen opschalen

In het winterseizoen gaan er allerlei virussen rond en worden er meer patiënten op de intensive care opgenomen. Er belanden nog steeds mensen in het ziekenhuis door corona, maar onder normale omstandigheden is vooral de griep de boosdoener. Ziekenhuizen zijn dan ook ingesteld om goed te kunnen draaien op piekmomenten, vertelt Ramakers.

"Je hebt een systeem dat schaalbaar is op het moment dat de zorgvraag toeneemt", legt de ic-arts uit. Op momenten dat het rustiger is - vaak in de zomer - kan het personeel andere taken in het ziekenhuis uitvoeren, maar ze zijn er wel voor als opschalen toch nodig blijkt. Maar omdat er minder personeel is, kan er ook minder worden opgeschaald.

Vertrokken door corona

Tijdens en na de pandemie is een deel van het ic-personeel namelijk vertrokken. Artsen en verpleegkundigen moesten in coronatijd keihard werken onder moeilijke omstandigheden om alle patiënten te kunnen behandelen. En dat heeft een zware wissel op ze getrokken, weet ook voormalig ic-verpleegkundige Thomas Smits.

"Waar je normaal als ic-verpleegkundige je over één patiënt ontfermt, waren dat er ineens drie of vier", blikt hij terug op die hectische periode. "Gelukkig kwamen wel collega's van andere afdelingen je helpen. Het was heel pittig, maar we hebben toch wel gewoon met z'n allen gedaan."

Bekijk ook

Minder werkdruk?

Al in de coronacrisis was er een groep ic-medewerkers die zich zorgen maakten over een dreigende uitstroom van hun collega's. Ze verenigden zich in 'Nurse Minded' en hoopten op die manier een leegloop te voorkomen én de ic-zorg effectiever en toekomstbestendiger te maken.

'Nurse Minded' kwam met een manifest, waarin werd gepleit voor minder stress en werkdruk, meer waardering en vooral meer inspraak in de dagelijkse praktijk. Jaren later is nu duidelijk dat dit niet heeft kunnen voorkomen dat ic-personeel alsnog massaal is uitgestroomd. Sterker nog: een groot deel van de groep heeft de zorg zelf ook verlaten.

'Heeft iets te lang geduurd'

Smits zat bij 'Nurse Minded' en is inmiddels dus geen ic-verpleegkundige meer: "Mensen maken een switch. Soms naar een ander specialisme, maar ook het bedrijfsleven is aantrekkelijk. Het is een pijnlijke constatering om te zien dat een deel is uitgestroomd. Ik had dit graag anders gezien".

Ook NVIC-voorzitter Ramakers kent genoeg verhalen van collega's die zijn gestopt met het vak. "Corona heeft niet geholpen om de uitstroom te beperken", constateert hij. "Er zijn mensen die hebben gezegd dat de coronaperiode wat dat betreft net iets te lang heeft geduurd."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant