Felix Pot, economisch geograaf aan de Rijksuniversiteit Groningen, is verbaasd dat Israël door is naar de finale van het Songfestival. "Songfestival-kijkers houden niet van oorlog", zei hij in Nieuws & Co op NPO Radio 1. Maar dat lijkt niet op te gaan.

"Conflicten sluipen er zo nu en dan zeker in, maar uiteindelijk maakt het voor het stemgedrag niet zo heel erg veel uit", denkt Dave Boomkens, schrijver van het boek Het Eurovisie Songfestival.

Winnaars in tijden van crisis

Er zijn namelijk genoeg voorbeelden te vinden van landen die heel hoog eindigden of zelfs wonnen terwijl het thuis onrustig was. "Israël won zelf natuurlijk in 2018, terwijl het toen ook niet bepaald rustig was daar", vertelt Boomkens. Ook in 2009 gebeurde iets soortgelijks. "Toen deden Azerbeidzjan en Armenië mee, terwijl er toen ook al veel te doen was rondom de regio Nagorno-Karabach. Dat sijpelde toen ook door tijdens de show. Toch eindige beide landen heel hoog: op nummer 3 en op nummer 10."

Eden Alene met Set Me Free voor Israël

De Oekraïense zangeres Jamala won in 2016 het Songfestival. "Zij zong het nummer 1944, een lied over de deportatie van Krim-Tartaren tijdens het Sovjet-regime. Haar oma werd destijds gedeporteerd. En dat lied werd gezongen in een tijd dat rondom de Krim ook strijd woedde", zegt Boomkens. Pot denk zelf dat dat niet helemaal opgaat, omdat Rusland toen op winst stond en door de spanning is verslagen door Oekraïne.

Bekijk ook

Is er sprake van vriendjespolitiek bij het stemmen?

Hoe verklaart economisch geograaf Felix Pot dan dat Israël nu toch door is? 'Vriendjespolitiek', zo beweerde hij in Nieuws & Co. De stemmen zouden van ons komen. "Van Nederland krijgen ze (Israël, red.) heel veel stemmen, altijd."

Toch is dat nog niet met zekerheid te zeggen, want alle stemmen worden pas bekend gemaakt na de finale van aanstaande zaterdag. "Wat wel opvalt, is dat in de officiële Songfestival-app Israël op de tweede plaats staat bij Nederlandse kijkers", zegt songfestival-analist Simon Gleave. Hij verzamelt sinds 1998 alle data over het stemgedrag. Dat zou dus kunnen betekenen dat er afgelopen dinsdag veel op Israël is gestemd.

Bekijk ook

Geen 'douze points' voor Israël vanuit Nederland

Maar stemmen wij van oudsher veel op Israël? "Nederland geeft gemiddeld 3 punten aan Israel over die 22 jaar. Dat is redelijk hoog maar zeker niet het hoogste", zegt Gleave. "Frankrijk, Finland, Azerbeidzjan, San Marino, Oekraïne en Australie geven meer punten. Frankrijk geeft zelfs dubbel zoveel als wij: gemiddeld 6,75 punten per jaar."

Is er dan helemaal niks politieks aan het stemgedrag? "Ik denk zelf dat de politieke kant een veel minder grote rol speelt in het Songfestival dan dat mensen denken", zegt songfestival-analist Gleave. "Wat je wel ziet qua politieke invloed is dat het stemmen vaak cultureel bepaald is. Zo zie je bijvoorbeeld dat Nederland altijd vrij veel op Turkije stemt, omdat er veel Turkse Nederlanders zijn."

Luister hier de Feit of Fictie over stemgedrag bij het Songfestival terug

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.