De eerste week van de verkenning is alweer voorbij. Het ging bepaald niet soepel. Verkenner Ronald Plasterk zei eerder vandaag meer tijd nodig te hebben. We blikken terug op de week met politiek commentator Joost Vullings van EenVandaag.
Het kan wel eens een lange kabinetsformatie worden, want na de VVD heeft ook NSC de deur voorlopig dichtgedaan voor onderhandelingen over een meerderheidskabinet met de PVV. Dit tot chagrijn van PVV-leider Geert Wilders en Caroline van der Plas van de BBB.
Twee formatietafels
"Wij moeten recht doen aan de verkiezingsuitslag en iedereen staat hier op één, zei ik al, behalve de burger. Ik vind het bizar dat er niet eens met elkaar gesproken wordt", zei Van der Plas daarover.
"Voor veel Nederlanders is de verkiezingsuitslag denk ik ook helder, zwaar hellend naar rechts. Dus hoe moeilijk kan het zijn om een kabinet te vormen, is het gevoel dat daar achter zit", reageert Vullings. "Maar het is er deze week ingewikkelder op geworden. Er zijn eigenlijk twee formatietafels nu. Enerzijds de kamer waarin Plasterk zit, waar iedereen zegt wat hij wil. En anderzijds zijn de hoofdrolspelers ook met elkaar in de weer op X, voorheen Twitter."
Omtzigt
De formatie begon met de VVD die zei een gedoogrol te willen in het nieuwe kabinet. En dat maakt het niet makkelijker voor Pieter Omtzigt, want dat is eigenlijk de rol die Omtzigt van NSC voor zichzelf in gedachten had, zegt Vullings. "Dan kan hij ook bepaalde zaken met links regelen en houdt hij gepaste afstand tot de PVV van Geert Wilders."
Omtzigt zei deze week nog niet klaar te zijn voor formatieonderhandelingen en wil graag dat er eerst een formateur 'langs de lijnen van de inhoud' gaat verkennen wat er nodig is voor het land. Omtzigt zit een lastig parket. "Hij zegt: 'Ik was de enige die Wilders uitsloot en de VVD en BBB niet, dus laat die partijen maar een minderheidskabinet vormen, dan ga ik wel gedogen.'"
Berichten op X
De BBB wil vooral aan tafel met PVV, NSC en VVD. Maar die twee laatste werken dus nog niet echt mee. Ondertussen stuurt Wilders op X berichten de wereld in.
Hij schreef bijvoorbeeld: "Als je vragen hebt, dan kom aan tafel Pieter. Dan zal ik je netjes proberen te antwoorden. Maar speel geen Haagse spelletjes met allemaal eisen vooraf. Dat is de oude bestuurscultuur en het machtsdenken van CDA 2.0. De kiezer heeft gesproken en wil 'n PVV/VVD/NSC/BBB-kabinet!"
Bekijk ook
Tweestrijd van Wilders
"Het is buitengewoon ingewikkeld voor Wilders, dat hij aan de ene kant een premier wil zijn voor alle Nederlanders en wil laten zien dat hij milder is geworden. En aan de andere kant denkt hij ook: ik ben wel Geert Wilders, ik moet aan mijn achterban laten zien dat ik niet mild ben geworden."
"Dat is het nadeel van de grootste zijn. Zie het als een gezin: waar het oudste kind altijd het verstandigst moet zijn, moet verbinden, dat terwijl van nature de lastige puber is."
Waar eindigt dit?
Hoe de formatie gaat eindigen, is volgens Vullings lastig te zeggen. Zeker bij Wilders herkent hij nog geen strategie. "Je hoort hem soms en denk je dat hij die samenwerking met met NRC, BBB en VVD echt wil aangaan. Dat hij een kabinet wil vormen en ook premier wil worden."
Maar als ik zie wat hij op Twitter doet, dan denk ik vooral: zo gaat dat niet lukken. Dat maakt deze formatie ook zo lastig te lezen, omdat je bij een aantal partijen niet weet wat hun einddoel is."
Bekijk ook
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.
![Minderheid GroenLinks-PvdA-kiezers wil dat Frans Timmermans weer lijsttrekker wordt, ook imagoproblemen Pieter Omtzigt]({"src":{"default":"https:\/\/eenvandaag.assets.avrotros.nl\/_processed_\/e\/a\/csm_434f8404596c6d5c774f_49724c829f.jpg"}})
