'Grijp je kans, verleg je grenzen': hoe de Zeeuwen erin slagen docenten uit België naar Nederland te halen

Het kost Zeeland veel moeite om leraren te vinden die in de kustprovincie aan de slag willen gaan. Het zou ver van de Randstad zijn, te afgelegen. Maar de Zeeuwen bedachten een creatieve oplossing: buurten bij de Belgen.

Het lerarentekort is in heel Nederland voelbaar, maar is vooral in Zeeland een groot probleem. Voor docenten uit de Randstad voelt de provincie te ver weg. Uiteindelijk vonden de Zeeuwen de oplossing dicht bij huis: ze zetten Vlamingen voor de Zeeuwse klas. Gorik Hageman is docent Duits én de Zeeuwse onderwijsambassadeur. Met zijn oproep 'Grijp je kans, verleg je grenzen. Hier zijn banen.' wil hij Vlaamse docenten overhalen.

Tekort van 166 docenten

Dat die Vlaamse docenten hard nodig zijn, daar valt niet over te twisten. Dit jaar is er alleen al in het basisonderwijs in Zeeland een tekort aan 82 fulltime docenten. En dat zal de komende jaren alleen maar toenemen. In 2024 wordt een tekort aan 166 fulltime docenten verwacht. Volgens Hageman zijn de Vlaamse docenten niet alleen een oplossing voor het docententekort, maar zijn ze ook een mooie aanvulling. "Onze systemen vullen elkaar goed aan."

De oproep blijkt te werken. Volgens cijfers van Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) waren er in 2010 zo'n 56 leraren met een Belgisch diploma die in Nederland een onderwijsbevoegdheid kregen. In 2015 waren dat er 97. En die stijging blijft aanhouden: in 2019 waren dit er al 137. De cijfers zijn overigens moeilijk exact vast te leggen, omdat de selectie is gemaakt op land van diploma, in plaats van nationaliteit. Dat betekent dat er mogelijk ook Nederlanders tussen zitten die in België hun diploma hebben gehaald.

De grens over

Een van de Vlaamse docenten die zo'n kans greep, is de 25-jarige Magali de Clercq. Al ruim een jaar steekt ze elke dag de grens over om les te geven in het Zeeuws-Vlaamse dorp Philippine. Ze geeft les aan de groepen 6 en 7. Vooral meer kans op een vast contract, een hoger salaris en een goed cao maken het Nederlands onderwijs aantrekkelijk voor haar en veel andere Vlaamse docenten.

Ze solliciteerde bij dertig scholen in België en dertig in Nederland. Vlaamse scholen reageerden nooit op haar brieven, terwijl ze in Nederland na 2 dagen al een baan kreeg. Na een jaar kreeg ze een vast contract. De Clercq is een van de 55 Belgische leraren die in Zeeland les geeft aan het basis- en voortgezet onderwijs en het mbo.

Bron: EenVandaag

Van elkaar leren

"Op deze manier kunnen we van elkaar leren; we wisselen kennis uit, want beide onderwijssystemen hebben sterke punten", zegt Hageman. Ook in Vlaanderen kennen ze een lerarentekort, toch weet de onderwijsambassadeur hen naar Nederland te krijgen. "Ik heb heel goed contact met lerarenopleidingen in België. We proberen ons daar actief aan te bieden als stageplek."

En het is niet alleen een goede cao dat de Vlamingen naar ons land trekt. "Iedere docent heeft een bepaalde stijl van lesgeven. Het kan zijn dat een Vlaamse docent meer aansluiting vindt bij de Nederlandse stijl", zegt Hageman. "In België zijn docenten strikter; zij zijn meer van de regels. Er is een grotere afstand tussen docent en leerling. In Nederland mogen leerlingen opener en mondiger zijn en staan ze dichter bij hun docent."

Andere onderwijscultuur

Docente De Clercq moest in het begin even wennen aan de cultuur- en onderwijsverschillen. "De leerlingen renden chaotisch naar binnen, allemaal tegelijk door de deur", vertelt ze. "Dat vond ik niet kunnen. Nu gaan ze rustig in een rij naar binnen, zoals gebruikelijk is in België."

Niet alleen op het gebied van het onderwijssysteem leren beide landen van elkaar, maar ook van elkaars cultuurverschillen en woordenschat. "Wij zeggen cactus, maar de juf spreekt het uit als 'cactuus'", zegt een van haar leerlingen. "En een jurk noemen we in het Vlaams een kleedje", zegt De Clercq lachend.

Grote interesse

De interesse in Vlaanderen is groot. Onderwijsambassadeur Gorik Hageman verwacht dit jaar nog zeker zo'n dertig tot veertig Belgische docenten voor alle soorten onderwijs in Zeeland te kunnen aannemen. Hoewel de focus nu op Vlaanderen ligt, gaan ze in de volgende fase ook richting Nederland. "We willen Zeeland op de kaart zetten. Je merkt nu al dat er meer interesse komt vanuit de Randstad om ook de natuur op te zoeken."

"Ook daar denken we dat er mensen van overtuigd kunnen worden om richting het Zeeuws onderwijs te komen." De Clercq en haar leerlingen verwachten en hopen in ieder geval dat ze voorlopig nog in Nederland blijft werken. "Zolang ik mijn plek hier kan vasthouden, blijf ik hier."