Gevangenisstraf helpt niet bij stalkers: 'Zelfs vanuit de cel gaan ze door'

"Als een stalker al veroordeeld kan worden, krijgt hij vaak gevangenisstraf. Maar dat helpt niet", zegt de psycholoog en stalkings-deskundige Troy McEwan.

"Een veroordeelde stalker blijft vaak vanuit de gevangenis gewoon doorgaan met het bellen of bedreigen van het slachtoffer. Of het begint direct na vrijlating weer van voren af aan. Straffen helpt niet", zegt de Australische psycholoog. Zij is een van de weinige deskundigen op het gebied van stalking.

Na celstraf weer in herhaling

Het onderzoek naar stalking staat nog in de kinderschoenen, omdat het een relatief nieuw fenomeen is. Pas sinds eind jaren 90 deden zich voor het eerst stalkingszaken voor.

Wat wel duidelijk is, vertelt McEwan, is dat straffen niet helpt: "Ik ken talloze zaken waarin een stalker vanuit de gevangenis het slachtoffer lastig bleef vallen. Bijvoorbeeld door bloemen te sturen, eindeloos veel brieven te verzenden of te bellen." Uit onderzoek blijkt dat tussen een kwart en de helft van de stalkers direct weer in herhaling vallen, nadat ze hun straf hebben uitgezeten. Sommigen al de dag nadat ze vrij zijn gekomen.

Meeste stalkers zijn ex-partner

Bijna de helft van alle stalkers zijn ex-partners. Ruim een derde is een bekende van het slachtoffer, bijvoorbeeld een collega of buurman. Het overige deel van de stalkers zijn vreemden, zoals een fan die geobsedeerd is door een beroemdheid.

Welke stalker je ook achter je aan hebt, McEwan heeft voor alle slachtoffers hetzelfde dringende advies.

Behandelen in plaats van straffen

Normaal krijgt iemand die in de liefde wordt afgewezen na korte tijd zijn emoties weer onder controle. Volgens McEwan werkt dit voor een stalker anders. Het brein van de stalker blijft als het ware hangen. Zij zullen daarom niet zo maar stoppen, denkt McEwan. Sommige van haar patiënten zijn jaren nadat hun relatie werd verbroken nog net zo woedend als de dag dat het uit ging. Hun emoties doven niet uit. En dus blijven ze daar op reageren, soms jarenlang.

Net als bij bijvoorbeeld zedendelinquenten heeft alleen een gevangenisstraf bij stalkers geen enkele zin, vindt McEwan. "Een stalker stopt alleen als je hem behandelt. Het is geen stoornis, maar gedrag dat je moet en kunt behandelen."