Nu besmettingscijfers blijven dalen en vaccinatiecijfers blijven stijgen, is de vraag: wat wordt de nieuwe routekaart van het kabinet én komt daar tijdens de nieuwe persconferentie vrijdag duidelijkheid over? Zes vragen aan epidemioloog Arnold Bosman.

We hebben steeds de nadruk gelegd op vaccineren. Is dat genoeg om de samenleving open te gooien?

"Nee, niet de samenleving als geheel. Ter bescherming van jezelf is het vaccin enorm belangrijk. Maar het werkt niet voor iedereen even goed én je hebt in absolute aantallen ook nog een fors aantal mensen dat zich niet laat vaccineren. Dan zul je relatief veel mensen krijgen die ernstig ziek worden. Je zult dus altijd goed handen moeten wassen, mondkapjes dragen in ruimtes waar je geen afstand kan houden, en daarnaast dus ook: afstand houden. Dat zal echt nog wel een tijdje nodig zijn."

Waarom is het zo belangrijk dat het kabinet nu met een langetermijnvisie komt?

"Je hebt een doelstelling nodig: wat wil je met de samenleving? Wat wil je met het onderwijs? Met de economische sectoren? Hoe ga je om met een virus dat circuleert in de samenleving. Als RedTeam willen we altijd al verder kijken naar het virus dan alleen de ic-opnames."

Bron: ANP

"Als je bijvoorbeeld onderwijs belangrijk vindt en je wilt dat open houden, dan ben je er niet met alleen vaccinatie. Je hebt ook andere maatregelen nodig, bijvoorbeeld goede ventilatie. Maar ook meer leerkrachten. Die hele grote golven ga je niet meer krijgen, maar ook kleinere golven kunnen vervelend zijn. Hetzelfde geldt voor de horeca. Een plan is dus voor elke sector enorm belangrijk. Maar ook voor de zorg: er is nu een enorme waslijst met uitgestelde zorg. En er waren al handen tekort in de zorg. De zorg zit nu al een tijd vol met overwerkte en hardwerkende werknemers."

Ons beleid is tot nu toe vooral gebaseerd op de ic-capaciteit. Wat is daar dan mis mee?

"Dan ben je altijd te laat met ingrijpen. Als iedereen gevaccineerd is, heb je heel weinig mensen in het ziekenhuis. Maar het virus blijft circuleren. Het probleem, ook al is niemand ziek, wordt de deltavariant. Die variant heeft zich gedeeltelijk aan het vaccin onttrokken, we zijn daardoor nu al van 95 naar 85 procent bescherming gegaan tegen ernstig ziek worden door COVID. Je moet dus dingen hebben naast alleen het vaccineren. Het vaccin is slechts één van de maatregelen."

De bescherming tegen ernstige ziekte bij de deltavariant is nog altijd heel hoog. Hoe bang moeten we dan zijn voor nieuwe varianten?

"We moeten blijven kijken naar het R-getal en de circulatie. Hoe lager dat cijfer is, hoe minder de kans is op een nieuwe variant. Dus: hoe hoger de R, hoe meer virus, hoe groter de kans op een nieuwe variant. Het is dan spelen met vuur, want een nieuwe variant kan zomaar onder het vaccin uit komen. De Nederlandse regering moet zich hard maken dat er ook buiten Europa veel meer gevaccineerd kan worden. Ook daar kunnen natuurlijk varianten opduiken."

In Frankrijk gaan ze zorgpersoneel verplicht vaccineren, zou u daar in Nederland ook voor zijn?

"Ik ben geen voorstander van verplicht vaccineren. Juist omdat je ziet dat de circulatie van het virus ook dan kan doorgaan. Ik ben meer voorstander van beleid dat heel praktisch is: wat moet je bijvoorbeeld als bestuurder van je onderwijsinstelling doen als meer dan 20 procent van je studenten is geïnfecteerd met corona? Dan moet je naar een soort stoplichtensysteem. Een korte sluiting, zodat je sneller weer open kan."

Bent u bang voor een nieuwe lockdown bij gebrek aan visie?

"Een lockdown is waar je als kabinet voor kiest. Maar wat we tot nu toe hebben gezien is een maandenlange - wat ik noem - 'kwakkel-lockdown'. Daarmee bedoel ik: kleine maatregel op kleine maatregel. Maar als je nu beleid hebt waarbij je een zo laag mogelijke circulatie tolereert én een harde lockdown van 3 tot maximaal 4 weken, dan ben je korter bezig dan 8 maanden. Dan kan de horeca open, de theaters, winkels. Je hebt dan minder circulatie dus veel minder risico."