Farmaceut AstraZeneca claimde vorige week dat hun coronavaccin tot 90 procent effectief is. Maar dit was alleen zichtbaar bij een groep die per ongeluk een lage dosis had gekregen. Nuttig foutje, maar niet heel goed voor het draagvlak voor een vaccin.

AstraZeneca werkt bij het ontwikkelen van het vaccin samen met de Universiteit van Oxford. De proefpersonen bij wie het vaccin voor 90 procent effectief kan zijn, waren niet ouder dan 55 jaar. Deze mensen kregen een halve dosis vaccin toegediend bij de eerste injectie. Foutje van de onderaannemer: die had te weinig vaccin in de flesjes gestopt.

Geen tijd

Na de tweede injectie bleek dat het vaccin bij deze groep voor 90 procent effectief te zijn, maar of dat door de dosis of de leeftijd komt is nog niet te zeggen.

"Als je de tijd hebt, kun je alle effecten van verschillende doseringen rustig gaan uitzoeken, maar die tijd is er nu niet", weet hoogleraar Klinische Farmacologie Adam Cohen.

Haastige spoed soms ook goed

Cohen geeft in het geval van het coronavaccin de voorkeur aan snelheid boven heel precieze zorgvuldigheid. "Er overlijden wereldwijd nog steeds duizenden mensen per dag aan de gevolgen van het coronavirus, het is nog steeds een enorm probleem."

Vanwege die snelheid kan het gebeuren dat de trials met proefpersonen niet helemaal juist verlopen, ziet de hoogleraar. "Het is lastiger om het effect van verschillende doseringen met elkaar te vergelijken dan het vergelijken van een ingeënte groep met een controlegroep, die een placebo kreeg. Een foutje is dan snel gemaakt."

Lees ook

Kwalijk dat fout niet meteen gemeld is

Hij neemt het AstraZeneca kwalijk dat het bedrijf de fout in het onderzoek niet meteen gemeld heeft. "Organisaties die de proeven uitvoeren, zouden transparant moeten worden. Daar heeft niemand iets aan, net zo min als het achterhouden van deze fout van AstraZeneca."

Het bedrijf had beter meteen kunnen zeggen dat er iets fout was, vindt Cohen. "In plaats van eerst roepen dat het vaccin heel goed werkt en daarna pas melden dat het een vergissing was. Dat werkt niet bevorderlijk voor het draagvlak."

Lees ook

Geen twijfel aan veiligheid

Cohen maakt zich, ondanks de snelheid waarmee de coronavaccins worden ontwikkeld, geen zorgen over de veiligheid van het vaccin. "Waarom mensen daaraan twijfelen, is mij een raadsel. De veiligheid van vaccins is fantastisch, vaccins zijn de beste en veiligste vorm van preventieve therapieën. Er zijn ongelooflijk weinig bijwerkingen bekend bij alle vaccins, en zeker geen langetermijnbijwerkingen.

Om de twijfels weg te nemen, is er volgens Cohen één ding heel belangrijk: communicatie. "Er moet vanaf het begin af aan goed worden uitgelegd hoe een vaccin werkt en helpt tegen ziekteverspreiding. De uiteindelijke werking van de verschillende coronavaccins verschilt heel weinig, alleen de manier van tot stand brengen verschilt beetje. De mensen krijgen de informatie op allerlei verschillende manieren toegediend, maar uiteindelijk komen de huidige vaccins ongeveer op hetzelfde neer."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.