Het beleid rond vluchten uit coronabrandhaarden is nu volledig gestoeld op goed vertrouwen. Dat moet anders, vindt voormalig hoofd van de Inspectie voor de Gezondheidszorg Wim Schellekens. "Elke passagier op zo'n vlucht moet getest worden."

We doen er in Nederland alles aan om een grote nieuwe corona-uitbraak te voorkomen. Toch komen er vliegtuigen vol passagiers uit hoog risico-gebieden als Texas, Californië, Turkije of Bulgarije naar Nederland. "Dat maakt mij ongerust," zegt Wim Schellekens, oud hoofdinspecteur van de Inspectie voor de Gezondheidszorg. "Mensen uit hoog-risicogebieden kunnen ongehinderd en zonder enige toets de douane passeren. Ik vind dat dat niet kan."

Alle passagiers testen

Schellekens pleit ervoor dat de passagiers van vliegtuigen uit bijvoorbeeld Houston, nu dé corona-brandhaard in de Verenigde Staten, allemaal getest worden en dat hen zeer dringend wordt geadviseerd om 2 weken in quarantaine te gaan. Wat hem betreft moet ook gecontroleerd worden of mensen dat ook daadwerkelijk doen. "Dat betekent dat je gebeld wordt en dat je gevraagd wordt hoe het gaat zodat je ook daadwerkelijk die 14 dagen thuis blijft."

Nu is het beleid voor vluchten uit hoog-risicogebieden volledig gebaseerd op goed vertrouwen. Iemand die vanuit een risicogebied naar Nederland reist, moet een gezondheidsverklaring invullen en bij zich dragen. Alleen als de persoon geen corona-gerelateerde klachten heeft, mag de persoon in het vliegtuig stappen.

'Beleid werkt als men zich aan de regels houdt'

Volgens epidemioloog Marc Bonten van het UMC Utrecht is het niet nodig om iedereen die uit een vliegtuig uit risicogebied komt, te testen. "Als mensen zich aan de regels houden en niet gaan vliegen als ze klachten hebben, is de kans heel klein dat je er met zo'n test nog iemand met het coronavirus uit haalt", zegt Bonten.

Volgens de epidemioloog staat of valt het beleid dus wel met de vraag in hoeverre mensen zich eraan houden. Iedereen die vanuit een land waarvoor Nederland een inreisverbod heeft ingesteld naar Nederland reist, wordt dringend geadviseerd om na de vlucht 14 dagen in quarantaine te gaan. Of iemand dat ook daadwerkelijk doet, wordt niet gecontroleerd. Sowieso kan iemand niet verplicht worden om in quarantaine te gaan.

kaart corona
Bron: eenvandaag
Voor de rode gebieden geldt een Nederlands inreisverbod (bron: www.rijksoverheid.nl)

'Minister te afwachtend'

Vanuit de landen waar een inreisverbod voor bestaat, geldt dat mensen alleen als het noodzakelijk is naar Nederland mogen reizen. Volgens D66-kamerlid Jan Paternotte moet veel strenger gekeken worden wie er wel en wie er niet vanuit corona-brandhaarden mag vliegen. "Er gaan nu 16 vluchten op een dag van en naar de VS. Een groot deel van die vluchten zit vol, is dat dan allemaal noodzakelijk?", vraagt Paternotte zich af. Mensen mogen vanuit een hoog-risicogebied naar Nederland vliegen als ze EU-burger zijn, als ze een essentieel beroep hebben, of als ze bijvoorbeeld voor een begrafenis reizen.

Volgens Paternotte heeft Nederland te laat vluchten uit China gestopt. "Daarna waren we te laat met het verbieden van vluchten uit Spanje. Ik vraag me af of we voldoende voor ogen hebben wanneer vluchten uit hoog-risico-landen gaan stoppen. Ik vind de minister te afwachtend", zegt het D66-Tweede Kamerlid.

Beleid ondergraaft draagvak voor maatregelen in Nederland

Volgens Schellekens ondergraaft het huidige beleid ten opzichte van vluchten uit risicogebied het draagvlak voor de coronamaatregelen in Nederland. "We vragen aan mensen om zich in te houden. De jeugd moet zich aan regels houden terwijl het vakantie is, en tegelijkertijd mogen mensen uit risicogebied zo inreizen. Dat begrijpen mensen niet."

Op 17 juli maakte het RIVM bekend dat er bij 45 vluchten die landden in Nederland een persoon aan boord was die besmet bleek met het coronavirus. Om welke vluchten het ging is niet bekend gemaakt. De GGD vraagt contactgegevens op van alle medepassagiers die binnen twee stoelen afstand van de besmette persoon zaten.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.