Het is nauwelijks voor te stellen bij de Tweede Kamerverkiezingen: stemmen op een partij zonder te weten wie de lijsttrekker is. Bij de aankomende Europese verkiezingen lijkt dat toch echt het geval.
De meeste mensen die hun partijkeuze al hebben gemaakt, hebben geen idee wie Europees aanvoerder is van die partij. Dat blijkt uit onze laatste peiling over de Europese Parlementsverkiezingen. Politiek wetenschappers zeggen het al jaren: in verkiezingstijd wordt de rol van personen overschat. De cijfers uit dit onderzoek bevestigen die bevinding. Van de mensen die al een partij op het oog hebben bij de Europese verkiezingen, weten de meesten niet wie het gezicht is van die partij (59 procent). 41 procent weet dat wel.
EU-achterban PvdA en FVD relatief goed geïnformeerd
Wanneer we de bekendheid op partij uitsplitsen, zien we drie kiezersgroepen die wel op de hoogte zijn. Een daarvan is de potentiële PvdA-achterban. Daarvan weet het merendeel (60 procent), naar eigen zeggen, wie de Europese lijst aanvoert. Niet zo gek misschien als je bedenkt dat Frans Timmermans, de PvdA-lijsttrekker, een gevestigde naam is.
Opvallend is daarnaast dat kiezers van de rechtse partijen op het Europese spectrum relatief goed weten wie de Europese lijsttrekker is. Tenminste, 58 procent van de potentiële Forum-stemmers zegt de lijsttrekker te kennen. Dit geldt ook voor mensen die van plan zijn PVV te stemmen: 53 procent weet wie lijst aanvoert; 47 procent niet.
Linkse kiezers hebben vaak geen idee
Maar de meeste kiezersgroepen moeten het gezicht van hun partij nog leren kennen. Zo valt er voor de nieuwe VVD-lijsttrekker Malik Azmani nog een wereld te winnen: slechts 35 procent van de potentiële VVD-kiezers weet wie de lijst aanvoert in het parlement.
Maar vooral bij kiezers op de linkerflank is het gissen. De grootste groep D66'ers weet niet dat Sophie in 't Veld de Europese D66-lijst aanvoert, terwijl zij dat sinds 2004 al doet. Ook Spitzenkandidat Bas Eickhout is nog vrij onbekend bij zijn eigen kiezers: 61 procent van de GroenLinks-stemmers weet niet dat hij 'hun' leider is bij de verkiezingen. Ook voor SP'ers en beoogde kiezers van de Partij voor de Dieren is een meerderheid onbekend met hun lijsttrekker.
Netherlands first
Wat verklaart dat deze kiezers hun keuze toch al hebben gemaakt? Het antwoord is voorspelbaar: welke verkiezing het ook is, mensen laten landelijke gebeurtenissen altijd meewegen in hun stem. Dat is dit keer niet anders: zeven op de tien (69 procent) zeggen in ons onderzoek dat de landelijke politiek een redelijk tot grote invloed heeft op hun Europese partijkeuze. Daarnaast is voor slechts 17 procent de Europese politiek het meest belangrijk voor hun stem. Dit geldt voor alle kiezersgroepen, hoe Europagezind hun partij ook is.
Netherlands first. De vraag is of de lijsttrekkers daar in vier weken wat aan kunnen veranderen.
Over het onderzoek
Het onderzoek is gehouden van vrijdag 26 april en dinsdag 29 april. Er deden in totaal ruim 23.000 leden van het Opiniepanel mee. De vraag over de lijsttrekkers is alleen voorgelegd aan mensen die aangeven een partij te gaan stemmen bij de komende Europese verkiezingen. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2017. Panelleden krijgen ongeveer één keer per week een uitnodiging om aan een peiling mee te doen. Op de meeste onderzoeken respondeert 50 tot 70 procent van de panelleden.
Lees ook
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.