Anthon Meijssen van de Stichting Oldambt Windmolenvrij is erg blij met de Franse uitspraak over compensatie voor het 'windmolensyndroom'. Een Belgisch echtpaar zei gezondheidsproblemen te hebben door windmolen bij hun huis en begon een rechtszaak.

Het echtpaar had onder meer last van hoofdpijn, slapeloosheid, oorsuizen en misselijkheid door windmolens vlak bij hun huis. Na 6 jaar procederen heeft de rechter ze nu gelijk gegeven. De uitbaters van het windmolenpark moeten een schadevergoeding van 128.000 euro betalen.

Erkenning voor klachten

"Ik vind de uitspraak in principe fantastisch", zegt Meijsen. "De Franse wetgeving is niet de Nederlandse wetgeving, maar nu erkent de Franse rechter de klachten dus. Ik kan me voorstellen dat dit behoorlijke gevolgen gaat hebben voor Nederlanders met soortgelijke overlast. Er wordt namelijk altijd alles aangegrepen om klachten van burgers niet serieus te nemen als het om windturbines gaat."

Meijssen zegt dat mensen met klachten door windmolens niet serieus worden genomen. "Dat het niet bewezen is, zeggen mensen dan. Of je wordt als wappie weggezet. Maar het allerbelangrijkste van de uitspraak is dus dat het naar mijn weten de eerste keer in Europa is dat de medische problemen door windturbines door een rechter zijn erkend." Eerder is dat al wel eens in Australië gebeurd, zegt Meijsen.

'Niet zomaar uitbreiden'

Meijssen wil deze zaak uit Frankrijk ook gebruiken in zijn strijd tegen windmolens bij woonhuizen. "Het is krachtig argument dat ik nu kan gebruiken. Ik weet nog niet hoe het zit met Franse jurisprudentie en de geldigheid daarvan in Nederland. Maar je ziet ook dat die mensen 6 jaar hebben geprocedeerd, dus het zal alsnog een tijd duren."

Meijssen is helemaal niet tegen groene energie uit windmolens. "Maar het gaat erom dat het te veel is, ze te groot zijn en ze te dicht op elkaar staan en het gaat maar door."

Nog 16 extra windmolens

Met de stichting probeert Meijssen nu te voorkomen dat er in het Oost-Groningse Oldambt nog eens 16 windmolens worden gebouwd. Bovenop de 80 die er al staan. "Veel mensen hebben hier soortgelijke klachten als het Franse echtpaar beschreef", zegt hij.

"Ik sprak laatst met een huisarts uit het Belgische Menen, waar sinds de komst van de windturbines de klachten enorm zijn toegenomen. Niet iedereen heeft er last van, het heeft met meerdere factoren te maken."

Inwoners van Hellevoetsluis en omgeving ruiken al 1,5 jaar lang wiet als ze de deur uitlopen, of de ramen open hebben. Dat komt door een fabriek voor staatswiet. Ze zijn het zat, maar er lijkt geen verandering in te komen.

Voor het experiment met staatswiet staat in Hellevoetsluis een legale wietfabriek. Een nare bijkomstigheid: een heftige wietgeur. Inwoners trekken al tijden aan de bel, maar tot nu toe met weinig resultaat. "Wij zijn gewoon slachtoffer van een experiment."

'Hoesten, hoofdpijn, prikkende ogen'

Staat de wind goed, dan kunnen Hellevoetsluisers Cora van Mook en Nettie van der Sar even rustig door de neus ademen. Maar dat is de rest van de tijd wel anders. En staat de wind gunstig voor hen, 'dan zijn er ongetwijfeld andere mensen in de omgeving die last ervaren', vertellen ze.

Al 1,5 jaar hebben ze te maken met de stank, en dat heeft invloed. "'s Nachts als je je raam open hebt, dan heb je een hele droge keel en hoest je raar, je ogen kunnen prikken. Er zijn ook mensen die er echt migraineaanvallen van hebben", vertelt Cora. "Het lijkt op de geur die je weleens op straat ruikt maar dan een stuk zwaarder en penetranter."

Veel meldingen

Ze zijn niet de enigen die last hebben van de stank. "Er wordt ook gemeld vanuit Oostvoorne, Rockanje en Brielle, dus niet alleen vanuit ons", vertelt Wil van Barendrecht die naast de kas woont.

"Op dit moment liggen er 1.338 meldingen bij de DCMR", weet Wil. Dat is de Milieudienst Rijnmond die het bedrijf op geuroverlast controleert.

Wel aandacht, geen actie

Daarnaast zijn de inwoners al op verschillende plekken geweest om iets aan de stank te doen. "Bij de gemeente, in de rechtbank." Maar tot nu toe met weinig resultaat.

Wil vertelt: "De aandacht van de gemeente hebben we wel, maar er gebeurt niks omdat die zich verschuilen achter allerlei ingewikkelde procedures, zoals onder dwangsom bepaalde maatwerkbesluiten. En daar hebben ze iedere keer lange termijnen voor, die elke keer totdat het uiterste worden gerekt voordat er eindelijk weer eens actie ondernomen wordt."

Vaststellen normeringen

Het enige wat er voorlopig op zit voor de inwoners, is afwachten. "Op dit moment worden bepaalde normeringen vastgesteld, waaronder de geuroverlast moet blijven. Want er zijn nog niet echt meetinstrumenten ontwikkeld om nou precies te kunnen aantonen wanneer de geuroverlast boven een bepaalde norm uitkomt."

Maar ook als die normering rond is, is het afwachten hoe er vanuit het bedrijf wordt gereageerd. "Tot nu toe verdedigt het bedrijf zich met: 'We zijn nog bezig met maatregelen te nemen, met koolstoffilters neer te zetten en allerlei andere dingen te doen. Dat heeft tijd nodig voordat wij dat allemaal ingeregeld hebben.'"

Geen verandering

"We zijn bezig vanaf augustus 2023 en zitten nog steeds in dezelfde stank", zegt Wil ontzet. "Het blijft maar."

En een nieuwe plek zoeken om te wonen, dat zit er volgens de omwonenden ook niet in. Zelfs al zouden ze dat willen. "Je kan geen kant op, want je huis is gewoon veel minder waard."

Langzamer dan gewenst

Gemeente Voorne aan Zee, waar Hellevoetsluis onder valt, vertelt in een schriftelijke reactie dat ze de zorgen van de omwonenden goed begrijpen en dat ze het belangrijk vinden dat de overlast zo snel mogelijk stopt. "De zorg van onze inwoners staat voorop en daar zetten we ons voor in. Wij voelen ons niet verantwoordelijk voor de productie van wiet ten behoeve van het experiment, iets wat we ook meerdere keren aan Den Haag hebben laten weten."

Daarbij laten ze weten dat er voor de overlast een juridische procedure loopt. "Vanwege wet- en regelgeving en de duur van juridische procedures gaat dat langzamer dan gewenst. Dit komt omdat er in eerste aanleg nauwelijks regelgeving was voor juridische handhaving op geuroverlast."

Inspecteurs aanwezig

"We zijn voor de handhaving ten aanzien van geuroverlast niet gebonden aan landelijke regelgeving voor het Wietexperiment", gaat het statement verder. "Er zijn wettelijke eisen en termijnen waar we ons als gemeente aan moeten houden. Zo zijn wij verantwoordelijk voor de handhaving op de milieuwetgeving."

Volgens de gemeente zijn inspecteurs van DCMR Milieudienst Rijnmond regelmatig aanwezig om vast te stellen of sprake is van geuroverlast. "Dit doen zij zowel op basis van meldingen van inwoners als op eigen initiatief. Bij overtredingen wordt hierop gehandhaafd."

Olie- en gasbedrijven Shell en Total trekken zich voorlopig terug uit een project voor CO2-opslag onder de Noordzee. Ze vinden de aanleg van de pijpleidingen die dit mogelijk moeten maken nog te risicovol.