Het is de Tweede Kamer een doorn in het oog: reizen naar oranje gebieden wordt afgeraden, maar luchtvaartmaatschappijen blijven tickets naar die landen aanbieden voor dumpprijzen. Er is niks tegen te doen, zeggen zowel de minister als deskundigen.

'Reis alleen als dat moet. Er zijn gezondheids- en veiligheidsrisico's, een inreisverbod en/of quarantaineverplichting.' Dat is de omschrijving van het reisadvies 'code oranje'. Toch kun je nog steeds heel goedkoop naar risicogebieden reizen. De Tweede Kamer vindt dat gek, omdat op dit moment met man en macht geprobeerd wordt het virus onder controle te krijgen.

Dumpprijzen verbieden

In een motie vroeg de Kamer minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur te onderzoeken of voorkomen kan worden dat er gestunt wordt met prijzen van tickets naar gebieden die code oranje hebben gekregen. Maar dinsdag antwoordde de minister dat dat juridisch onmogelijk is, vanwege Europese regels.

Volgens specialist Europees recht en advocaat bij advocatenkantoor Van Diepen Van der Kroef Axel Hagedorn klopt het wat de minister zegt. "Dan moet je kunnen uitleggen waarom dumpvluchten een groter risico zijn voor de volksgezondheid dan vluchten die duurder zijn. Ik denk dat die redenering niet opgaat."

Vluchten helemaal verbieden

Het is wel mogelijk om vluchten vanuit bepaalde landen tijdelijk helemaal te verbieden. Dat is aan het begin van de coronacrisis nog gedaan voor een groot aantal landen, waaronder Spanje. Dat kan op grond van artikel 21 van de verordening 1008/2008 inzake gemeenschappelijke regels voor de exploitatie van luchtdiensten in de Gemeenschap, waarin ook de vrijheid van vliegen is vastgelegd.

Hoogleraar Lucht- en ruimterecht Mendes de Leon van de Universiteit Leiden zegt daarover: "Die vrijheid van vliegen kan in noodsituaties aan banden worden gelegd. Eerst voor 14 dagen en dan, indien noodzakelijk, voor langere periodes. Maar dan heb je de toestemming van de Europese Commissie nodig en moet je de andere lidstaten van de Europese Unie op de hoogte stellen."

Vliegverbod als dreigmiddel

Die vastgelegde vrijheid van vliegen is volgens de minister precies de reden dat het voorkomen van dumpprijzen voor tickets niet kan. Daarnaast hebben de EU-landen onderling afgesproken dat luchtvaartmaatschappijen zelf de prijzen voor de tickets mogen bepalen, wat ook weer haaks staat op ingrijpen.

D66 neemt geen genoegen met het antwoord. De partij vindt sowieso dat er minimumprijzen moeten komen voor vliegtickets, maar ook dat de minister meer druk moet uitoefenen op de luchtvaartmaatschappijen. "Natuurlijk wil je niet zo graag een vliegverbod instellen, maar hou het wel achter de hand als bedrijven zoals Ryanair totaal nergens naar luisteren en doorgaan met het promoten van coronavakanties", zegt D66-Tweede Kamerlid Jan Paternotte.