tv LIVE
meer NPO start

Droogte groot probleem voor Zeeuwse boeren, maar volgens expert zijn innovaties en acceptatie de oplossing

Droogte groot probleem voor Zeeuwse boeren, maar volgens expert zijn innovaties en acceptatie de oplossing
Droogte op de akkers in Nederland
Bron: ANP

Er is vanaf vandaag officieel een watertekort in Nederland. Maar wie om zich heen kijkt, ziet dat het land al langer zucht onder de aanhoudende droogte. In Zeeland zitten boeren met de handen in het haar, zij zien hun oogsten voor hun ogen verdorren.

Geel gras, bladeren die van bomen vallen en extreem lage waterstanden in de rivieren: het zal voor weinig mensen als een verrassing komen, maar toch is er pas sinds vandaag officieel sprake van een watertekort.

Water moet verdeeld worden

Dat betekent dat het Managementteam Watertekorten gaat bekijken hoe het water in Nederland nu moet worden verdeeld. Ook wordt de zogeheten verdringingsreeks in werking gesteld.

Die wettelijk vastgelegde maatregel geeft belangrijke gebieden voorrang als een beperkte hoeveelheid zoetwater beschikbaar is. Volgens de wet moeten dijken, veengebieden en kwetsbare natuur zo lang mogelijk van water worden voorzien.

Bekijk ook

Droger dan in rampjaar 1976

Het watertekort heeft tot nu toe vooral gevolgen voor de scheepvaart en de landbouw. Het neerslagtekort is het grootst in Zeeland, waar het op sommige plekken zelfs droger is dan in het rampjaar 1976. Bovendien is er op de Zeeuwse eilanden weinig zoet grondwater omdat ze omringd worden door zout water.

Op Schouwen-Duivenland zijn boeren zelfs volledig afhankelijk van regenwater om hun groenten en fruit te laten groeien. Akkerbouwer Leendert van der Velde zit dan ook met de handen in het haar: het heeft al zo'n 6 weken amper geregend en dat is funest voor zijn uien.

Waarom droogte een probleem is en hoe we het oplossen

'Zonder water houdt het op'

"Al het water dat we van de winter hebben opgevangen is op, dat hebben de planten al gebruikt", vertelt Van der Velde. "We hebben al meer dan een maand geen water kunnen geven aan de uien." Het gevolg: uien die veel minder hard gegroeid zijn en dus minder geld opleveren.

Bovendien moeten de uien door de droogte ook eerder geoogst worden, namelijk nu al in plaats van in september. Dat gaat alleen momenteel niet: "We hebben regen nodig om ze te kunnen rooien, anders is de kleigrond te droog. Zolang het niet regent, kunnen we ook niet oogsten. Als er geen water meer is, houdt het op."

Bekijk ook

Zoeken naar oplossingen

Vince Kaandorp is grondwaterhydroloog bij waterinstituut Deltares en zoekt met boeren op Schouwen-Duiveland al jaren naar een oplossing om droogte te bestrijden. "Over het jaar heen gezien valt er voldoende water, maar een groot deel hiervan wordt in de natte periode afgevoerd naar zee om wateroverlast te voorkomen."

"Veel agrariërs zijn dus aangewezen op het zoete water dat van nature voorkomt in de ondergrond, en kunnen niet beregenen omdat sloten brak of zout zijn." Het is volgens Kaandorp voor de boeren te hopen dat er snel flink wat regen valt. "In eerder droge jaren zagen we dat op sommige plekken zelfs zoet water werd aangevoerd met vrachtwagens."

Zout afvoeren en zoet vasthouden

De laatste jaren zijn er verschillende proeven geweest om ervoor te zorgen dat de zoetwatervoorziening wordt vergroot zodat er ook in droge tijden succesvol geoogst kan worden. Zo worden onder meer drainagebuizen dieper aangelegd om zo meer zout en minder zoet water af te voeren.

"Een nieuwe innovatie is nu dubbele drainage, welke we aankomend jaar hopen te gaan testen", vertelt Kaandorp. Hierbij wordt via diepere drainage zout water afgevoerd en het ondiepe zoete (regen)water juist opgevangen.

Bekijk ook

'Veel oplossingen en innovaties'

Ondanks alle problemen waar de Zeeuwse boeren nu tegen aanlopen met de aanhoudende droogte, denkt de grondwaterhydroloog dat er toch toekomst is voor agrariërs in de provincie. "Zeeland heeft zeer vruchtbare landbouwbodems en is juist heel erg geschikt voor akkerbouw."

De droogte treedt ook tijdelijk op, benadrukt hij. "Er valt in andere periodes van het jaar nog genoeg water. Er zijn al veel oplossingen en innovaties bedacht, en hier moeten we vooral mee verder gaan. Daarnaast ook een stuk acceptatie en leren omgaan met periodes van droogte."

Bekijk hier de reportage

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

In Horst aan de Maas vinden ze de kabinetsplannen om arbeidsuitbuiting aan te pakken onvoldoende: 'Treed samen op'

In Horst aan de Maas vinden ze de kabinetsplannen om arbeidsuitbuiting aan te pakken onvoldoende: 'Treed samen op'
Roy Bouten, wethouder Horst aan de Maas
Bron: EenVandaag

Het kabinet wil dat er eerder en harder wordt ingegrepen bij bedrijven die arbeidsmigranten uitbuiten. In Horst aan de Maas, waar de meeste arbeidsmigranten van Nederland wonen, kan het plan op weinig enthousiasme rekenen. "Het is niet genoeg."

Veel mensen maken zich zorgen over hun leefomgeving, zegt wethouder Roy Bouten van de Gemeente Horst aan de Maas. De gemeente huisvest de meeste arbeidsmigranten van Nederland. "Maar het kan ook zijn dat wij onze vergunningsverlening goed op orde hebben", zegt hij.

Leefbaarheid

In Horst aan de Maas zijn zo'n 4.000 vergunde plekken. De Provincie Limburg heeft becijferd dat over vijf jaar een kwart van de inwoners van de gemeente arbeidsmigranten zijn. In een protestactie werd afgelopen week gevraagd om een 'maximum' op te leggen en meer controle op werkgevers.

Inwoners van het dorp vinden bovendien dat de leefbaarheid onder druk staat. Vorig jaar werd bekend dat in het bos nabij de gemeente tientallen werkloze en dakloze arbeidsmigranten leefden. De discussie rond arbeidsmigratie gaat breder dan alleen huisvesting, zegt Bouten. "Het gaat over beheer, over werkomstandigheden."

Bekijk ook

Strenger en harder

"Dan zie je dat mensen op zoek gaan naar onderdak en dan landen ze soms letterlijk in het tuinhuisje van de buren." Voor zowel omwonenden als voor de arbeidsmigranten een hele kwetsbare situatie.

"Daar moeten we vanaf", stelt Bouten. Het kabinet kondigde deze week strengere regels aan voor bedrijven die met arbeidsmigranten werken: de arbeidsinspectie moet eerder en harder ingrijpen bij mogelijke misstanden.

Hogere boetes

Nu wordt ingegrepen als werknemers in 'levensgevaar' zijn of 'onmiddellijk dreigend gevaar' lopen. Minister Eddy van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zegt in een Kamerbrief dat dit nu ook bij 'ernstig gevaar' mogelijk moet zijn.

Bedrijven kunnen daarnaast beboet of zelfs gesloten worden wanneer zij reisdocumenten op bankpassen innemen. Ook voor illegale tewerkstelling komen hogere boetes.

Bekijk ook

'Het is niet genoeg'

Bouten noemt het 'heel erg goed' dat de arbeidsinspectie strenger moet kunnen ingrijpen. "Ik vind alleen dat het niet genoeg is. Dit zou de gemeente ook moeten kunnen doen." De gemeente mag een vergunningsaanvraag alleen maar toetsen in de omgeving: kan en past het in de ruimte?

"Maar", vervolgt de Limburgse wethouder, "ik wil dat wij bij signalen van uitbuiting, ook gewoon tegen een ondernemer zeggen 'we gunnen het jou even niet om de vergunning te krijgen, jij gaat blijkbaar niet verantwoord genoeg om met de belangen van de arbeidsmigrant of omwonende. Jij krijgt die vergunning niet of we pakken het af'."

Bevoegdheden bij gemeente

Wethouder Bouten wil dat de gemeente meer bevoegdheden krijgt. "Wij zijn de overheid die het dichtst bij de situatie staat, wij krijgen meldingen vanuit de handhaving binnen", somt hij op.

"Wij krijgen meldingen over sociale onveiligheid aan de balie vanuit de buurt of vanuit de arbeidsmigrant, daar moeten we kunnen handelen".

Bekijk ook

Samenwerking

Nu probeert de gemeente zo'n bedrijf buiten de deur te houden via de wet Bibob (bij twijfel over integriteit) of via de gemeentewet. Bouten pleit voor een samenwerking tussen gemeente en de arbeidsinspectie.

"Wij kunnen die ogen en oren zijn die de melding naar de arbeidsinspectie stuurt, waarop gehandeld kan worden", zegt hij. "Dus ga elkaar niet beconcurreren maar treed samen op tegen diegene die misbruik maken van de arbeidsmigrant of omwonende."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Medisch specialisten uit Oekraïne worden bijgeschoold in Nederland: 'Land kan stroom gewonden niet aan'

Medisch specialisten uit Oekraïne worden bijgeschoold in Nederland: 'Land kan stroom gewonden niet aan'
Medisch specialisten uit Oekraïne worden bijgeschoold in Nederland
Bron: EenVandaag

Vanwege een tekort aan revalidatieartsen worden de komende tijd medisch specialisten uit Oekraïne in Nederland bijgeschoold. Het aantal geamputeerden in het land neemt in rap tempo toe en het aantal artsen die hen helpt, is bij lange na niet genoeg.

De komende zes weken krijgen zo'n 6 Oekraïense medisch specialisten bijscholing in Nederland. Het gaat om psychologen, fysio- en ergotherapeuten en revalidatieartsen. Allemaal werken ze in Oekraïne om de eindeloze stroom gewonden weer op de been te krijgen.

Gezondheidszorg in Oekraïne onder druk

"De medische sector in Oekraïne blijft in een kritieke toestand. Bijna 2.000 medische instellingen zijn beschadigd of volledig verwoest in Oekraïne", zegt de Oekraïense Kseniya Negrutsa-Godska. Zij is medeoprichter van Netherlands for Ukraine Foundation.

De organisatie begeleidt onder meer gewonde Oekraïense militairen in ons land die complexe operaties ondergaan en zetten zich in voor betere revalidatiezorg in Oekraïne.

Oekraïne kan stroom gewonden niet aan

"Er zijn tienduizenden mensen met geamputeerde ledematen", vertelt Kseniya. "En een kwart van het Oekraïense grondgebied is bedekt met landmijnen. Dat betekent dat dit probleem zal blijven. In Oekraïne hebben we momenteel 11.000 revalidatiespecialisten. Dat is al 7 keer meer dan 2 jaar geleden en het is nog steeds niet genoeg."

Het land kan de stroom gewonden momenteel niet aan, zegt Kseniya. "Het is eigenlijk ook niet mogelijk voor een land, om op zo'n korte termijn een goede opleiding te bieden voor nieuwe specialisten." Daarom is ze blij dat Nederland daar een rol in kan spelen. "Vooral met de multidisciplinaire aanpak, die in Oekraïne heel anders is."

Bekijk ook

Andere manier van werken

Het project is opgezet in samenwerking met het ministerie van Buitenlandse Zaken en twee andere hulpverleningsorganisaties. In totaal kunnen 384 zorgprofessionals uit Oekraïne profiteren van het bijscholingstraject.

"In Nederland hebben jullie fantastische expertise in de multidisciplinaire aanpak", legt Kseniya uit. Daarmee bedoelt ze dat de revalidatiearts, fysio- en ergotherapeuten en psychologen samen aan de slag gaan met de patiënt en dat de verschillende disciplines elkaar kunnen versterken.

info

Wat is interdisciplinaire samenwerking in de zorg?

De rode draad in het programma is hoe Nederland binnen de revalidatiegeneeskunde interdisciplinair werkt. Dat houdt in dat een heel team waarin een revalidatie arts, revalidatie verpleegkundige en verschillende therapeuten gezamenlijk werken aan de behandeling van een patiënt. Ieder met eigen expertise, eigen kennis, maar uiteindelijk wel gezamenlijk aan de persoonlijke doelen van de patiënt.

Nederland voorbeeldland

"Jullie waren een van de eerste landen die deze methode in Oekraïne introduceerden", vertelt Kseniya over de manier van samenwerken binnen de revalidatiezorg.

"In Oekraïne bevindt zich dit nog in een vroeg stadium. Daarom is dit onbetaalbare expertise voor onze eigen specialisten", vult Kseniya aan.

Gewonde onder medisch specialisten

Eén van de deelnemers binnen dit project is Dmytro. Als kind wilde hij altijd al dokter worden, maar de oorlog brak uit en moest op zijn 23ste naar het front. Terwijl hij vocht tegen de Russen, studeerde hij ook fysiotherapie. Maar vlak voordat hij zijn diploma in ontvangst kon nemen, werden hij en zijn kameraden in augustus 2023 onder vuur genomen.

"Ik zat in een groep met 10 anderen en op een dag werden we onder vuur genomen. Alle 10 raakten we gewond, behalve ik. Ik ging ze helpen en liep naar iemand toe die zwaargewond was om hem in veiligheid te brengen maar werd daarbij geraakt door een kogel in mijn hand en arm", vertelt Dmytro.

Bekijk ook

Droom najagen

Vanwege zijn opleiding tot fysiotherapeut kan hij tegelijkertijd ook het Nederlandse opleidingstraject volgen: "Ik ben nu dichtbij het vervullen van mijn droom. Ik denk dat ik nog ongeveer een jaar tot twee jaar nodig heb zodat ook mijn hand en arm voldoende zijn genezen en ik mijn vaardigheden in de praktijk kan brengen."

Dmytro kan niet wachten. "Het zal erg cool zijn. Het is mijn droom om een medische professional te worden op welke manier dan ook. Ook als fysiotherapeut zal ik kunnen helpen en van invloed kunnen zijn op mensenlevens", sluit hij af.

Medisch specialisten uit Oekraïne worden bijgeschoold in Nederland: 'Land kan stroom gewonden niet aan'
Medisch specialisten uit Oekraïne worden bijgeschoold in Nederland: 'Land kan stroom gewonden niet aan'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant