Dodental Marokko en Libië loopt op: zo wordt het aantal slachtoffers geschat

Na grote natuurrampen als die in Marokko en Libië worden in de media vaak cijfers genoemd van het aantal doden. In de chat van EenVandaag vroeg iemand zich af hoe de media eigenlijk aan die cijfers komen en hoe je zeker weet dat ze kloppen.

Bijna 3.000 mensen overleden door de aardbeving in Marokko, zo melden verschillende media. In Libië zijn ten minste 5.300 doden gevallen als gevolg van de storm Daniel, zo is het nieuws. "Maar in de eerste dagen na een ramp zijn dit soort cijfers altijd gebaseerd op grove schattingen", volgens Thea Hilhorst, hoogleraar humanitaire studies aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam.

Schattingen

"De aantallen die in de media worden genoemd, komen van de overheden van de getroffen landen. Die overheden krijgen meldingen van bijvoorbeeld mensen die een familielid kwijt zijn."

Op basis van die meldingen wordt een schatting van het aantal doden gemaakt, legt Hilhorst uit. "Maar kort na een ramp kan onmogelijk met zekerheid worden gezegd hoeveel mensen dodelijk zijn getroffen."

Toch nog gevonden

"Aan de ene kant lopen de aantallen vaak op naarmate de dagen vorderen en er meer bekend wordt over de impact van de ramp. Aan de andere kant worden vermiste familieleden soms alsnog levend gevonden, onder het puin bijvoorbeeld."

Wat ook meespeelt, zijn dubbeltellingen, vertelt Hilhorst. "Overheden krijgen meldingen via allerlei verschillende kanalen en mensen. Daardoor worden doden soms per ongeluk meerdere keren meegeteld."

Bron: EenVandaag

Gevonden lichamen

Toch zie je zelden dat het in de media genoemde dodental naar beneden wordt bijgesteld. "Dat komt doordat dat dodental gebaseerd wordt op het aantal lichamen dat is gevonden", zegt Hilhorst. "Overheden tellen iemand pas echt mee in het dodental als diens lichaam is gevonden. En dat aantal communiceren ze, soms via lokale persbureaus, naar de rest van de wereld."

"Het aantal meldingen van vermisten dat een overheid heeft ontvangen, is dan een indicatie voor het echte aantal doden. Maar zolang er geen lichamen worden gevonden, worden die vermisten niet meegeteld in het dodental."

Bekijk ook

• 

  In Marokko lijden de armsten het meest onder de aardbeving: 'In ons dorp stierven ruim 30 mensen, maar er komt geen hulp'

  • 11-09-2023

Hoe nauwkeurig zijn de cijfers?

"De betrouwbaarheid van de dodentallen die in de media verschijnen, is vooral afhankelijk van hoe effectief een overheid het aantal levenloze lichamen kan opsporen en bijhouden", zegt Hilhorst. "Dat kan per land wat verschillen. Marokko is bijvoorbeeld beter georganiseerd dan Libië, dus is er reden om aan te nemen dat de cijfers uit Marokko wat nauwkeuriger zijn, al is dat niet zeker."

De natuurramp in Libië vond plaats in het oosten van het politiek verdeelde land. Libië heeft een regering in het oosten die niet internationaal erkend wordt, en een regering in het noordwesten die dat wel wordt. Het gebrek aan een centrale overheid maakt het moeilijker om de dodelijke slachtoffers nauwkeurig te tellen."

Bekijk ook

• 

  Libiër Ahmed komt in Nederland in actie na verwoestende storm: 'Ramp is 10 keer groter dan Libië aankan'

  • 13-09-2023

Aanpassing naar eigen behoeften

Dodentallen kunnen door overheden ook bewust wat hoger of lager worden ingeschat, vertelt Hilhorst. "Ik weet niet of dat nu in Marokko of Libië gebeurt, maar soms zie je dat overheden na een ramp het dodental wat aanpassen naar de eigen behoeften."

"Een overheid die graag hulp wil van andere landen, zal het aantal misschien wat hoger inschatten. Terwijl een overheid die minder internationale hulp wil, of wil uitstralen dat ze alles onder controle heeft, het aantal misschien wat lager zal inschatten."