Opnieuw blijkt een lid van het Europees Parlement grote sommen geld te hebben aangenomen, deze keer gaat het om de Pool Radoslaw Sikorski. Het is het zoveelste schandaal in Brussel. "Ik kan me voorstellen dat mensen denken: wat een corrupte bende."

Koffers met geld en snoepreisjes naar resorts: Sikorski blijkt jaarlijks 93.000 euro van de Verenigde Arabische Emiraten te ontvangen, onthult NRC vandaag. De zaak rond de Poolse Europarlementariër komt bovenop eerdere verdenkingen van corruptie, waar zelfs de - inmiddels afgezette - vicevoorzitter van het Europese Parlement Eva Kaili bij betrokken zou zijn.

'Ik dacht dat de bodem wel bereikt was'

De schandalen zijn volgens directeur Lousewies van der Laan van Transparency International Nederland problematisch, want het ondermijnt de democratie. Ze zegt 'geschokt te zijn' over de nieuwe onthullingen. "Ik dacht ook dat de bodem wel bereikt was met de koffers met geld die heen en weer gingen."

Of het om incidenten of een patroon gaat, vindt ze moeilijk te zeggen. "Het is heel lastig om daar een beeld van te geven. Vooral omdat er ook heel veel niet corrupte politici in Brussel zijn", benadrukt ze. "Maar het zijn vaak de schandalen die de toon zetten."

Bekijk ook

Geen regels voor Europarlementariërs

"Wat je nu ziet, is wat je krijgt als je geen regels hebt", aldus Van der Laan, die zelf tussen 1999 en 2003 voor D66 in het Europees Parlement zat. Ze ziet dat er een 'lakse cultuur' is ontwikkeld 'waar ruimte is voor dit soort ontwikkelingen'.

Naast een gebrek aan regels voor Europarlementariërs is er volgens haar ook een gebrek aan handhaving. "Daardoor creëer je heel veel ruimte voor uitwassen", waarschuwt ze.

'Cultuur van wegkijken' in parlement

Of er snel verbeteringen gaan komen, weet Van der Laan niet. "Dit krijg je als je decennia lang een cultuur hebt zonder regels en zonder handhaving. Dat trekt ook mensen aan." Volgens haar zijn regels tot nu toe 'systematisch' tegengehouden. "Je kan je afvragen of het parlement dat nog niks heeft gedaan wel de juiste instelling is om dat wel te doen."

De oplossing ziet de directeur van Transparency International Nederland vooral in onafhankelijke controle. Waarom gebeurt dat niet? "Een deel is politieke weerstand. Anderen zeggen dat het parlement het toezicht zelf wel kan doen." Ook de cultuur in Brussel speelt een rol: "Er is wel een cultuur van wegkijken."

Bekijk ook

'Slecht voor vertrouwen in democratie'

Zelf kent Van der Laan is ook de voorbeelden van corruptie uit haar tijd als Europarlementariër. "Je hoorde weleens dat sommigen hun vrouw in dienst hadden. Ook daar werd niet op gehandhaafd." Dit soort voorbeelden zijn volgens haar slecht voor de democratie: "Het is slecht voor het vertrouwen in de politiek. Dat kan gewoon niet."

Het Europees Parlement is de zwakke schakel in Europa, vindt ze dan ook. "Het feit dat veel regeringen er heel veel geld voor over hebben omdat het Europees Parlement te beïnvloeden, toont dat aan." Het is bovendien een stuk moeilijker om een Eurocommissaris of een minister van een EU-land te beïnvloeden, zegt ze.

Hoe nu verder in Brussel?

De omvang van het Europees Parlement maakt het lastig om corruptie te voorkomen, denkt de voormalig Europarlementariër: "Het zijn 705 mensen met verschillende achtergronden. Dan kun je altijd op zoek gaan naar iemand."

Toch kunnen strengere regels wel helpen, zegt Van der Laan. Ze hoopt daarom dat er snel meer transparantie in Brussel komt. "Soms moet het kalf verdrinken voor de put gedempt wordt. Dit is zo gigantisch groot, dat ik me niet kan voorstellen dat er geen maatregelen genomen worden."

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.