Dit is hoe president Zelensky met zijn toespraak Europese leiders wil overtuigen van een EU-lidmaatschap

De Oekraïense president Zelensky sprak vanochtend het Europees Parlement toe, in de hoop dat Oekraïne uiteindelijk kan toetreden tot de Europese Unie. Daar heeft hij zo zijn overtuigingsmiddelen voor, zeggen experts.

"Hij wil Europese regeringsleiders en burgers vertellen dat Oekraïne een Europees land is, dat de Europese Unie een thuis is voor Oekraïne", vertelt expert EU-toetredingsbeleid Antoaneta Dimitrova.

Man van het volk

Zelensky zet zich neer als een man van het volk, ziet hoogleraar Russische en Slavische Studies Ellen Rutten van de Universiteit van Amsterdam. "Dat doet hij in alles wat hij zegt en doet", zegt ze. Hij draagt geen pak, maar 'gewone' kleding en hij heeft zijn baardje laten staan. Hij wil daarmee de gewone Oekraïner bereiken."

Verder was het een echte 'Zelensky-speech', volgens Rutten. "Hij presenteert zich als deel van Europa door Europese waarden te benadrukken en af en toe over te schakelen op het Engels. Daarmee laat hij zien dat Oekraïne ook Europa is, dat Engels ook hun taal is."

'Spierballentaal'

Daarnaast laat Zelensky ook kwetsbaarheid zien. "Hij zegt regelmatig in zijn toespraken dat ook hij bang is. Vandaag deed hij dat niet, maar durfde hij wel emoties te laten zien. Hij toont dat hij een menselijke leider is", zegt Rutten. "Dat is echt het tegenovergestelde van 'spierballentaal' van dictators als Poetin en Loekasjenko."

"Die stijl, die politiek van oprechtheid, werkt voor hem", vervolgt ze. "Hij is duidelijk een hele populaire leider." En dat werkt enorm in zijn voordeel, ziet Rutten. "Hij blijft dit consistent inzetten en het blijft ook consistent werken."

Europese familie

"Hij heeft een hele sterke communicatiestrategie," zegt expert Dimitrova, "die heel duidelijk naar voren brengt dat Oekraïne onderdeel is van de Europese familie. Hij vertelt dat Oekraïners vechten voor die Europese waarden."

"Daarom komt het sterk over dat hij denkt dat ze gewoon onderdeel van de Europese Unie zullen worden", voegt ze toe.

Geen beslissende factor

Of deze speech Oekraïne daadwerkelijk een stapje dichterbij een EU-lidmaatschap heeft gebracht, is nog maar de vraag. "Het gaat het proces niet versnellen", zegt Dimitrova. "Het Europees Parlement is geen belangrijke beslissende factor in de besluitvorming op uitbreiding van de EU, dat zijn de regeringsleiders in de Europese Raad."

Maar het heeft wel invloed op het gespreksverloop tussen Zelensky en die regeringsleiders, zegt ze. Ook zij zijn geraakt door de toespraken van de Oekraïense president. "Het is alleen geen nieuw verhaal voor ze. Ze hebben dezelfde argumenten al vaker gehoord."

Snelle toetreding

Dimitrova vervolgt: "We moeten ons ook afvragen of Oekraïne er baat bij zou hebben om snelle toetreding te krijgen tot de EU, want als dat bijvoorbeeld binnen 2 jaar zou gebeuren, hebben ze alleen de symbolische waarde van het lidmaatschap."

"De grote baat van een toetreding is de voorbereiding in verschillende hervormingen, wetten die goed zijn voor de bevolking van Oekraïne", legt ze uit. "Dat zijn processen die tijd eisen. Er is tijd nodig voor die voorbereiding, de hervormingen en het aannemen van die wetten."