Denemarken wil asielzoekers wegsturen naar landen buiten de EU en 'dat gaat totaal tegen vluchtelingenverdrag in'

In Denemarken heeft het parlement een wet aangenomen die asielzoekers na asielaanvraag op het vliegtuig zet naar een land buiten de EU, om daar hun procedure af te wachten én om bij een succesvolle procedure mogelijk in dat land asiel te krijgen.

Nadat eerder al duidelijk werd dat de Denen bezig zijn met het voorbereiden om Syriërs naar Syrië terug te sturen, is dit een nieuwe stap van de sociaal-democratische regering in Denemarken.

Zorgen over verdragen en rechten

Hoogleraar migratie Leo Lucassen, ook verbonden aan de Deense Aalborg Universiteit en directeur bij het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis, ziet het niet zo snel gebeuren dat de wet ook wordt uitgevoerd. "Er is geen land dat eraan meewerkt op dit moment. Maar hiermee handel je wel totaal tegen de geest in van het VN Vluchtelingenverdrag van 1951. Ze hebben eigenlijk in Denemarken een politiek waarin ze laten blijken dat ze eigenlijk geen asielzoeker meer willen."

Toch spreken Deense media wel van een aantal landen waarmee Denemarken in onderhandeling is om dit plan uit te voeren; onder meer Egypte, Rwanda en Eritrea worden genoemd. De Europese Commissie reageert "bezorgd" op de nieuwe wet. Een woordvoerder zegt dat de wet in strijd is met de huidige EU-regels.

Sociaal-democratie voor eigen inwoners

Lucassen ziet een trend in Denemarken sinds er een sociaal-democratische regering zit. "Die kijkt vooral naar het socialisme en een sociaal vangnet voor de eigen inwoners. Dat socialisme dat vooral voor eigen bewoners geldt, daar zit iets historisch in: je ziet dat terug bij Scandinavische landen, zo'n 100 jaar geleden in de jaren 30 en 40 van de vorige eeuw. Toen werden ook mensen uit de eigen bevolking die als 'onmaatschappelijk' werden gezien buitengesloten, tot sterilisatie aan toe. Het is een soort denken als 'het volk als een eenheid'. Toen ging dat over de eigen bevolking, nu gaat het om iedereen die van buiten komt."

Kijkend naar de huidige situatie ziet Lucassen dat de sociaal-democraten hiermee ook de rechtse en extreemrechtse partijen in Denemarken de wind uit de zeilen houdt.

Lees ook

• 

  Onderzoek onder Syrische vluchtelingen in Nederland: wij kunnen en willen niet terug

  • 09-03-2019

Kopieergedrag

De UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties, ziet de nieuwe wet als "tegenstrijdig met de principes van internationale samenwerking inzake vluchtelingen". De VN-organisatie is ook bang voor kopieergedrag bij andere landen.

Iets waar Lucassen momenteel nog weinig van terugziet. "Het kan natuurlijk zorgen voor een soortgelijk beleid in andere landen. Maar momenteel zie ik dat niet. Ik zie het eigenlijk ook vooral andersom: de Denen hebben nu formeel een systeem dat lijkt op dat van Hongarije, namelijk alle grenzen dicht houden." In Denemarken wordt al jaren een streng anti-immigratiebeleid gevoerd. De Deense wetten zijn de strengste van de EU. Vooral de Deense Volkspartij pleitte jarenlang voor strengere regels, maar veel van die punten zijn overgenomen door andere partijen.

Hoogleraar Leo Lucassen in EenVandaag over de nieuwe Deense wet voor vluchtelingen