Na windenergie investeert Zeeland groot in zonne-energie. Er is genoeg zon (nergens in ons land schijnt hij vaker), genoeg ruimte en genoeg animo. Totdat bestuurders zo'n park dichtbij huizen planten.
Wie niet weet dat het er ligt, rijdt er achteloos voorbij: tot nu toe de grootste verzameling zonnepanelen van ons land. Binnenkort heeft Groningen de eer. Een smalle strook onder de dijk, kilometers lang en nog maar net opgeleverd, achter de haven van Vlissingen. Ingeklemd tussen industrie, een provinciale weg en een vuilstort. Blinkend energiegoud, 140 duizend panelen die 14 duizend huishoudens van stroom voorzien. En niemand die er over klaagt.
Zonnepark
Zo zou de Zeeuwse gedeputeerde Carla Schönknecht (VVD) het overal wel willen, zeker in verkiezingstijd. "We willen duidelijkheid over waar wel en waar niet, geen versnippering. En als we nieuwe locaties aanwijzen dan alleen in overleg met bewoners."
Drie kwartier rijden verder ligt Tholen. Daar hebben ze ook een zonnepark aangelegd. Er zijn plannen voor meer locaties aan de rand van het dorp, op agrarische grond. Het uitzicht op zo'n veld vol glimmende panelen mag dan minder in het oog springen dan windmolens, het gedoe over de definitieve plannen toont grote gelijkenis. "Ze moeten eerst eens kijken naar de alternatieven. Of met ons in gesprek gaan", zeggen boze buurtbewoners.
Provincie of gemeente?
Zeeuwser dan pensionado Henk Bos woont kun je het bijna niet bedenken: een schilderachtig huisje achter de dijk, met uit elk raam uitzicht over het agrarisch poldergroen. "Maar als de zonne-cowboys hun zin krijgen dan komen ze hier aan weerskanten. Je wilt niet weten wat commerciële partijen de boeren hier bieden voor hun grond. Die zwichten voor het geld."
De provincie bepaalt waar de nieuwe locaties komen voor de buitengebieden. De gemeente gaat dan weer over de invulling binnen de gemeentegrenzen. Henk Bos woont ook in Tholen: "De gemeente had ons moeten vertellen over die plannen, ze hebben geeneens de moeite genomen een voorlichtingsavond te organiseren." Cultuurhistorisch waardevolle en vooral agrarische grond ineens een andere bestemming geven, dan gaan de Zeeuwen met de hakken in de kleigrond.
Zelf stroom produceren
Maar het kan ook anders. Teus Baars is directeur van Zeeuwind, dat een zonnepark iets buiten het dorp Koudekerke gaat aanleggen op een oude vuilstort. Mét de bewoners zelf. Ze hebben een coöperatie opgericht, bedachten hoe de bewoners zelf aandeelhouder kunnen worden in het project en er zelf voordeel bij hebben. Met dat plan overtuigden ze hun gemeentebestuur.
En niet andersom. "Op papier zijn we rond", zegt bewoner John van Wallenburg, initiatiefnemer van de coöperatie energieneutraal Koudekerke. In maart starten ze met de uitgifte van obligaties, volgens hem loopt nu al storm. "Het gaat mis als de burger maar moet slikken. Dan loopt het vaker mis dan dat het goed gaat. De energietransitie vraagt om wind en zon, daar kun je niet tegen zijn, daar moet je in méé."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.