tv LIVE
meer NPO start

De meest bizarre belastingen ooit geheven

De meest bizarre belastingen ooit geheven
Bron: EenVandaag

Belasting op baarden, urinehandel of een bezoek aan de prostituee. Onze voorouders hebben soms diep in de buidel moeten tasten voor opvallende belastingen.

Door de geschiedenis heen hebben overheden met belastingen geprobeerd om te bepalen wat wij wél of juist niet doen. Zaterdag 15 december opent de tentoonstelling 'Bizarre Belastingen' in het Belasting & Douane Museum. Dit zijn de meest opmerkelijke belastingen op een rij.

Baardbelasting

De zeventiende eeuw moet erg zwaar geweest zijn voor Russische hipsters. Tsaar Peter de grote had namelijk een enorme hekel aan baarden. De heerser van het Russische rijk kondigde daarom een verbod op kinbeharing af. Alleen boeren en geestelijken werd toegestaan om een baard te laten groeien. Voor veel Russen was het een ernstige maatregel. Het afscheren van je baard werd namelijk gezien als godslastering. Uiteindelijk werd een baardbelasting ingevoerd, waarbij mannen die een baard wilden laten staan een bijdrage moesten leveren aan de schatkist. Peter de Grote droeg overigens zelf een (belastingvrije) snor.

Belasting op urinehandel

Urine is in het jaar 69 na Christus een zeer gewild product. De vloeistof is door het hoge ammoniakgehalte erg bruikbaar om wol en leer te ontvetten. Er ontstaat dan ook een grote markt voor de kleine boodschap. Keizer Vespanius ruikt zijn kans en voert urinebelasting in. De uitdrukking 'geld stinkt niet' is waarschijnlijk hieruit ontstaan.

Bordeelbelasting

In de zesde eeuw voor Christus was een bezoekje aan het bordeel een veel voorkomende bezigheid in Griekenland. Toen de populariteit van dames van lichte zeden tot een waar hoogtepunt kwam, besloot het stadsbestuur van Athene een graantje mee te pikken. Er werden staatsbordelen opgericht waar belasting werd geheven over de werkzaamheden. Ook de zzp-prostituee moest een deel van haar zuurverdiende inkomen afdragen aan de overheid.

Als 'De Optimist' in Radio EenVandaag vertelt Erna Tieman, van het Belastingmuseum, waarom belasting betalen wél leuk is.

Speelkaartenbelasting

Ook in de Nederlandse geschiedenis zijn opmerkelijke belastingen geheven. In 1579 werd in het gewest Holland voor het eerst speelkaartenbelasting geheven. Overigens is de belasting op speelkaarten sinds die tijd zes keer ingevoerd en net zo vaak weer afgeschaft. In 1927 verdwijnt de taks voor het laatst. De speelkaartenbelasting kan gezien worden als voorloper van de huidige kansspelbelasting.

Vrijgezellenbelasting

Het had niet veel gescheeld of Tinder had je flink wat kunnen schelen in de portemonnee. In 1841 werd in Nederland een vergeefse poging gedaan om belasting te heffen op het vrijgezel zijn. In 1935 volgde een tweede poging. Pieter Oud, toenmalig minister van Financiën, opperde om alleenstaanden extra te laten betalen voor hun single bestaan. Het voorstel sneuvelde in de Kamer.

info

Waarom betalen we belasting? Eigenlijk zijn er twee belangrijke redenen. De eerste is simpel: geld verdienen. Met het ingezamelde geld investeert de overheid in projecten en voorzieningen als infrastructuur, riolering en onderwijs. Daarnaast beïnvloeden belastingen het gedrag van ons burgers.

Belasting van de toekomst

Nog steeds worden nieuwe belastingen ingevoerd. Welke heffingen kunnen we in de toekomst verwachten? Volgens Wim van Es, conservator van de Bizarre Belastingen-tentoonstelling zijn dit de twee grootste kanshebbers:

  • Wat we waarschijnlijk kunnen verwachten is een suiker- of vettaks. De belasting op ongezonde voeding en dranken is onder andere in Mexico en Engeland al ingevoerd en blijkt succesvol in de strijd tegen overgewicht en andere gezondheidsproblemen.
  • Belasting betalen over de tegels in je tuin. In sommige Duitse deelstaten doen mensen het al. De maatregel is ingevoerd om de rioleringen te ontlasten. Doordat steeds meer mensen bestraten, kan neerslag namelijk niet meer de grond in zakken. Het gevolg daarvan is dat het regenwater moet worden afgevoerd door de beperkte riolering, met overstromingen als gevolg. Met een belasting op bestrating hoopt de overheid meer groen in de tuin te stimuleren. Ook in meerdere Nederlandse plaatsen wordt gesproken over de invoering van de tegeltaks.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

In Horst aan de Maas vinden ze de kabinetsplannen om arbeidsuitbuiting aan te pakken onvoldoende: 'Treed samen op'

In Horst aan de Maas vinden ze de kabinetsplannen om arbeidsuitbuiting aan te pakken onvoldoende: 'Treed samen op'
Roy Bouten, wethouder Horst aan de Maas
Bron: EenVandaag

Het kabinet wil dat er eerder en harder wordt ingegrepen bij bedrijven die arbeidsmigranten uitbuiten. In Horst aan de Maas, waar de meeste arbeidsmigranten van Nederland wonen, kan het plan op weinig enthousiasme rekenen. "Het is niet genoeg."

Veel mensen maken zich zorgen over hun leefomgeving, zegt wethouder Roy Bouten van de Gemeente Horst aan de Maas. De gemeente huisvest de meeste arbeidsmigranten van Nederland. "Maar het kan ook zijn dat wij onze vergunningsverlening goed op orde hebben", zegt hij.

Leefbaarheid

In Horst aan de Maas zijn zo'n 4.000 vergunde plekken. De Provincie Limburg heeft becijferd dat over vijf jaar een kwart van de inwoners van de gemeente arbeidsmigranten zijn. In een protestactie werd afgelopen week gevraagd om een 'maximum' op te leggen en meer controle op werkgevers.

Inwoners van het dorp vinden bovendien dat de leefbaarheid onder druk staat. Vorig jaar werd bekend dat in het bos nabij de gemeente tientallen werkloze en dakloze arbeidsmigranten leefden. De discussie rond arbeidsmigratie gaat breder dan alleen huisvesting, zegt Bouten. "Het gaat over beheer, over werkomstandigheden."

Bekijk ook

Strenger en harder

"Dan zie je dat mensen op zoek gaan naar onderdak en dan landen ze soms letterlijk in het tuinhuisje van de buren." Voor zowel omwonenden als voor de arbeidsmigranten een hele kwetsbare situatie.

"Daar moeten we vanaf", stelt Bouten. Het kabinet kondigde deze week strengere regels aan voor bedrijven die met arbeidsmigranten werken: de arbeidsinspectie moet eerder en harder ingrijpen bij mogelijke misstanden.

Hogere boetes

Nu wordt ingegrepen als werknemers in 'levensgevaar' zijn of 'onmiddellijk dreigend gevaar' lopen. Minister Eddy van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zegt in een Kamerbrief dat dit nu ook bij 'ernstig gevaar' mogelijk moet zijn.

Bedrijven kunnen daarnaast beboet of zelfs gesloten worden wanneer zij reisdocumenten op bankpassen innemen. Ook voor illegale tewerkstelling komen hogere boetes.

Bekijk ook

'Het is niet genoeg'

Bouten noemt het 'heel erg goed' dat de arbeidsinspectie strenger moet kunnen ingrijpen. "Ik vind alleen dat het niet genoeg is. Dit zou de gemeente ook moeten kunnen doen." De gemeente mag een vergunningsaanvraag alleen maar toetsen in de omgeving: kan en past het in de ruimte?

"Maar", vervolgt de Limburgse wethouder, "ik wil dat wij bij signalen van uitbuiting, ook gewoon tegen een ondernemer zeggen 'we gunnen het jou even niet om de vergunning te krijgen, jij gaat blijkbaar niet verantwoord genoeg om met de belangen van de arbeidsmigrant of omwonende. Jij krijgt die vergunning niet of we pakken het af'."

Bevoegdheden bij gemeente

Wethouder Bouten wil dat de gemeente meer bevoegdheden krijgt. "Wij zijn de overheid die het dichtst bij de situatie staat, wij krijgen meldingen vanuit de handhaving binnen", somt hij op.

"Wij krijgen meldingen over sociale onveiligheid aan de balie vanuit de buurt of vanuit de arbeidsmigrant, daar moeten we kunnen handelen."

Bekijk ook

Samenwerking

Nu probeert de gemeente zo'n bedrijf buiten de deur te houden via de wet Bibob (bij twijfel over integriteit) of via de gemeentewet. Bouten pleit voor een samenwerking tussen gemeente en de arbeidsinspectie.

"Wij kunnen die ogen en oren zijn die de melding naar de arbeidsinspectie stuurt, waarop gehandeld kan worden", zegt hij. "Dus ga elkaar niet beconcurreren maar treed samen op tegen diegene die misbruik maken van de arbeidsmigrant of omwonende."

In Horst aan de Maas vinden ze de kabinetsplannen om arbeidsuitbuiting aan te pakken onvoldoende: 'Treed samen op'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Medisch specialisten uit Oekraïne worden bijgeschoold in Nederland: 'Land kan stroom gewonden niet aan'

Medisch specialisten uit Oekraïne worden bijgeschoold in Nederland: 'Land kan stroom gewonden niet aan'
Medisch specialisten uit Oekraïne worden bijgeschoold in Nederland
Bron: EenVandaag

Vanwege een tekort aan revalidatieartsen worden de komende tijd medisch specialisten uit Oekraïne in Nederland bijgeschoold. Het aantal geamputeerden in het land neemt in rap tempo toe en het aantal artsen die hen helpt, is bij lange na niet genoeg.

De komende zes weken krijgen zo'n 6 Oekraïense medisch specialisten bijscholing in Nederland. Het gaat om psychologen, fysio- en ergotherapeuten en revalidatieartsen. Allemaal werken ze in Oekraïne om de eindeloze stroom gewonden weer op de been te krijgen.

Gezondheidszorg in Oekraïne onder druk

"De medische sector in Oekraïne blijft in een kritieke toestand. Bijna 2.000 medische instellingen zijn beschadigd of volledig verwoest in Oekraïne", zegt de Oekraïense Kseniya Negrutsa-Godska. Zij is medeoprichter van Netherlands for Ukraine Foundation.

De organisatie begeleidt onder meer gewonde Oekraïense militairen in ons land die complexe operaties ondergaan en zetten zich in voor betere revalidatiezorg in Oekraïne.

Oekraïne kan stroom gewonden niet aan

"Er zijn tienduizenden mensen met geamputeerde ledematen", vertelt Kseniya. "En een kwart van het Oekraïense grondgebied is bedekt met landmijnen. Dat betekent dat dit probleem zal blijven. In Oekraïne hebben we momenteel 11.000 revalidatiespecialisten. Dat is al 7 keer meer dan 2 jaar geleden en het is nog steeds niet genoeg."

Het land kan de stroom gewonden momenteel niet aan, zegt Kseniya. "Het is eigenlijk ook niet mogelijk voor een land, om op zo'n korte termijn een goede opleiding te bieden voor nieuwe specialisten." Daarom is ze blij dat Nederland daar een rol in kan spelen. "Vooral met de multidisciplinaire aanpak, die in Oekraïne heel anders is."

Bekijk ook

Andere manier van werken

Het project is opgezet in samenwerking met het ministerie van Buitenlandse Zaken en twee andere hulpverleningsorganisaties. In totaal kunnen 384 zorgprofessionals uit Oekraïne profiteren van het bijscholingstraject.

"In Nederland hebben jullie fantastische expertise in de multidisciplinaire aanpak", legt Kseniya uit. Daarmee bedoelt ze dat de revalidatiearts, fysio- en ergotherapeuten en psychologen samen aan de slag gaan met de patiënt en dat de verschillende disciplines elkaar kunnen versterken.

info

Wat is interdisciplinaire samenwerking in de zorg?

De rode draad in het programma is hoe Nederland binnen de revalidatiegeneeskunde interdisciplinair werkt. Dat houdt in dat een heel team waarin een revalidatie arts, revalidatie verpleegkundige en verschillende therapeuten gezamenlijk werken aan de behandeling van een patiënt. Ieder met eigen expertise, eigen kennis, maar uiteindelijk wel gezamenlijk aan de persoonlijke doelen van de patiënt.

Nederland voorbeeldland

"Jullie waren een van de eerste landen die deze methode in Oekraïne introduceerden", vertelt Kseniya over de manier van samenwerken binnen de revalidatiezorg.

"In Oekraïne bevindt zich dit nog in een vroeg stadium. Daarom is dit onbetaalbare expertise voor onze eigen specialisten", vult Kseniya aan.

Gewonde onder medisch specialisten

Eén van de deelnemers binnen dit project is Dmytro. Als kind wilde hij altijd al dokter worden, maar de oorlog brak uit en moest op zijn 23ste naar het front. Terwijl hij vocht tegen de Russen, studeerde hij ook fysiotherapie. Maar vlak voordat hij zijn diploma in ontvangst kon nemen, werden hij en zijn kameraden in augustus 2023 onder vuur genomen.

"Ik zat in een groep met 10 anderen en op een dag werden we onder vuur genomen. Alle 10 raakten we gewond, behalve ik. Ik ging ze helpen en liep naar iemand toe die zwaargewond was om hem in veiligheid te brengen maar werd daarbij geraakt door een kogel in mijn hand en arm", vertelt Dmytro.

Bekijk ook

Droom najagen

Vanwege zijn opleiding tot fysiotherapeut kan hij tegelijkertijd ook het Nederlandse opleidingstraject volgen: "Ik ben nu dichtbij het vervullen van mijn droom. Ik denk dat ik nog ongeveer een jaar tot twee jaar nodig heb zodat ook mijn hand en arm voldoende zijn genezen en ik mijn vaardigheden in de praktijk kan brengen."

Dmytro kan niet wachten. "Het zal erg cool zijn. Het is mijn droom om een medische professional te worden op welke manier dan ook. Ook als fysiotherapeut zal ik kunnen helpen en van invloed kunnen zijn op mensenlevens", sluit hij af.

Medisch specialisten uit Oekraïne worden bijgeschoold in Nederland: 'Land kan stroom gewonden niet aan'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant