radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Dat we nu massaal de thermostaat lager zetten, betekent niet dat dat zo blijft: 'Op wilskracht houden we het niet lang vol'

Dat we nu massaal de thermostaat lager zetten, betekent niet dat dat zo blijft: 'Op wilskracht houden we het niet lang vol'
We zetten de thermostaat 1 tot 2 graden lager
Bron: ANP

Vanwege de hoge kosten zetten we massaal de thermostaat lager. Maar houden we dat vol als de gasprijzen straks minder hoog zijn? Bijvoorbeeld omdat het nodig is voor het klimaat? Gedragswetenschapper Reint Jan Renes hoopt het, maar heeft zo zijn twijfels.

Particuliere klanten van Eneco gebruiken sinds september 20 tot 25 procent minder gas dan de afgelopen jaren. Dat bevestigt een woordvoerder na een artikel van de Volkskrant. Veel huishoudens zetten de thermostaat 1 tot 2 graden lager.

Financiële prikkel

De reden daarachter ligt voor de hand: we proberen allemaal gas te besparen vanwege de hoge energieprijzen. Een belangrijke prikkel, zegt gedragswetenschapper Renes. "Mensen kunnen iets in het algemeen vervelend vinden of zich zorgen maken, maar zolang het niet persoonlijk voelt, is de kans dat ze in actie komen erg klein." Op dit moment is er dus een financiële prikkel.

Maar een prikkel om te bezuinigen op gas vanwege klimaatverandering, blijft al wat jaren uit. "Uit onderzoek blijkt dat als iets te algemeen blijft en we er veel gedoe voor moeten accepteren, we niets doen", legt hij uit. "Maar een crisisgevoel en communicatie vanuit de overheid met een campagne en concrete tips, helpt om mensen in actie te laten komen."

'Op wilskracht lukt niet'

"Op de korte termijn doe je graag iets omdat je de zorgen voelt. Dat doe je dus op wilskracht en de acceptatie van 'dit doet even zeer'", vervolgt Renes. "Maar wanneer het lang gaat duren, val je terug zonder goede organisatie. Op wilskracht houden we dit dus niet heel lang vol."

Want uiteindelijk zoeken we toch weer comfort, zegt hij. "Nu is het nog niet zo heel koud, maar wat gaat er gebeuren als het straks echt koud wordt en de prijsprikkel verdwijnt vanwege het prijsplafond? Dan voel je de druk misschien minder."

Bekijk ook

Veel over praten

Naast het gevoel van een dreiging en duidelijke communicatie, helpt het volgens Renes ook als er veel over wordt gepraat. "Door de media en de mensen om je heen, begin je erover. Het wordt een onderwerp in je dagelijks leven", zegt hij. "Het gesprek gaat er in een keer over."

En dat is hoog nodig om een verandering in gedrag voor elkaar te krijgen, voegt hij toe. "Het is erg belangrijk dat het gesprek gaande blijft. Nu is er duidelijk die financiële prikkel, maar we hebben meer nodig dan alleen geld om duurzaam door te blijven gaan."

Fundamentele veranderingen

Maar wat is er dan precies nodig? "We moeten met zijn allen gaan nadenken en praten over waarom het sowieso goed is om dit te doen", zegt Renes. "Het is goed om het erover te hebben dat het ook voor het klimaat is. En dat je dus nu fundamentele veranderingen doorvoert in je huis zodat we in 2030 energiezuinig kunnen leven."

Daarbij gaat het dan bijvoorbeeld om het isoleren van je huis en het gebruiken van dikke dekens als het een keer wat kouder is. "Dat zijn alle preventieve maatregelen die we nu ook nemen", legt de gedragswetenschapper uit.

Bekijk ook

Hét moment

Het is nu dan ook hét moment om volgens Renes die veranderingen door te voeren. "We kijken eigenlijk al jaren naar de gedragsverandering die nodig is voor het klimaat. Niet alleen bij wonen, maar ook bij reizen, eten en consumeren. Omdat we in het thema wonen nu een grote omslag maken, is het tijd om het fundamenteler aan te pakken."

Maar dat kan nog best lastig zijn, weet ook de gedragswetenschapper. "Corona was een mooi voorbeeld. Er was druk en communicatie vanuit de overheid, dus we deden alles wat moest in grote lijnen. Maar als die zorgen wegvallen, pakken we wel opeens de auto en komen we dichtbij elkaar. Dat is een goede waarschuwing voor nu: dat we deze cijfers zien, betekent niet dat het zo blijft."

Bekijk hier de reportage

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Poeptransplantatie om van darmziekte af te komen? Rinneke deed mee aan onderzoek: 'Is niets vies aan'

Poeptransplantatie om van darmziekte af te komen? Rinneke deed mee aan onderzoek: 'Is niets vies aan'
Rinneke onderging een poeptransplantatie om van haar darmziekte af te komen
Bron: EenVandaag

Het klinkt vies: een poeptransplantatie, waarbij je andermans uitwerpselen krijgt toegediend om je ziekte te verhelpen. Toch heeft het veel potentie, denkt Rinneke. Zij lijkt van haar ziekte af. "Kan weer wandelen zonder de bosjes in te hoeven."

Rinneke Kamminga heeft colitis ulcerosa, een chronische ontstekingsziekte van de darm. "Ik heb heel veel moeite om mijn ontlasting op te houden. Als ik aandrang krijg moet ik eigenlijk al op de wc zitten", vertelt ze. Op slechte dagen moet ze meer dan tien keer per dag naar het toilet en ervaart ze allerlei pijnen. Het beheerst haar hele leven.

Fecestransplantatie

Maar er gloort ook hoop, want Rinneke is proefpersoon voor wetenschappelijk onderzoek naar een nieuwe behandelmethode die goed lijkt te werken. Haar ontstekingswaarden zijn enorm gedaald en de stoelgang is genormaliseerd.

Rinneke kreeg 5 maanden geleden een zogenoemde fecestransplantatie in het Amsterdam UMC. Daarbij krijgen patiënten de darmmicrobiota van een gezonde donor toegediend via hun poep.

Bekijk ook

'Je proeft en ruikt het niet'

"Een vriendin had me erover getipt", vertelt Rinneke over het ontdekken van de behandeling. "Ik ben gaan lezen en dacht: nou ja, als die andere medicijnen allemaal niet werken, wil ik dit wel proberen."

Ze vindt er zelf niets vies aan, zegt ze beslist. "Ik ben verpleegkundige, dus ben wel wat gewend. En je proeft het niet en je ruikt het niet."

Nieuwe gezonde ontlasting

"Bij mensen met colitis ulcerosa spoelen we hun eigen ontlasting weg en we geven we ze nieuwe, verse ontlasting van een supergezonde donor", vertelt maag-darm-leverarts Cyriel Ponsioen. Hij leidt het onderzoek TURN2 waar Rinneke aan meedoet.

"In Nederland lijden zo'n 50.000 mensen aan colitis ulcerosa", weet hij. "Deze chronische darmontsteking leidt tot klachten als diarree, krampen, bloedverlies en vermoeidheid. Daardoor kun je ook je werk niet goed meer doen."

De darmziekte van Rinneke werd behandeld met een experimentele poeptransplantatie

Natuurlijke balans

Veel mensen hebben baat bij medicijnen, maar de ontsteking genees je daar niet mee, legt Ponsioen uit. "Wij denken dat als we de natuurlijke balans tussen bacteriën, virussen, schimmels, al die micro-organismen in je darm kunnen herstellen, dat de ziekte dan tot rust kan komen en misschien wel helemaal over is."

10 jaar geleden startte Ponsioen een eerste studie, met veelbelovende resultaten. Van de 25 behandelde patiënten leken er zes genezen. Maar deze resultaten waren niet wetenschappelijk significant.

Vervolgonderzoek

Er kon niet met zekerheid worden gezegd dat de verbetering door de poeptransplantatie kwam en niet door toeval. Daarom kwam er een vervolgonderzoek, waar Rinneke aan meedoet. Deze studie is 'dubbelblind': er is een groep die echt de poeptransplantatie krijgt, en een placebo-groep.

Rinneke vermoedt dat ze in de eerste groep zit. "Na de eerste behandeling hielp het al een beetje en hoefde ik minder vaak naar het toilet. Na de vierde ging het nog veel beter."

Bekijk ook

Hoge verwachtingen

Ponsioen verwacht veel van zijn onderzoek. "Het onderzoeksteam kan binnenkort de resultaten gaan analyseren. Wij hopen dat ongeveer 40 procent van de mensen die we behandelen blijvend goed op de poeptransplantatie reageert."

Hij benadrukt dat de TURN2 studie vol zit en patiënten zich dus niet meer kunnen aanmelden. Uiteindelijk hoopt Ponsioen zoveel kennis op te doen dat hij straks precies weet welke bacteriën gunstig zijn en bijdragen aan een gezond microbioom in de darmen.

Therapie in pilvorm

"Dat wil zeggen dat je naar het laboratorium gaat en heel erg goed gaat kijken om welke bacteriën het gaat, om welke virussen en om welke schimmels, zodat je weet welke je moet terugbrengen."

Met die kennis hoopt Ponsioen uiteindelijk een therapie te ontwikkelen die mogelijk in de toekomst in pilvorm beschikbaar kan worden. "Dan hoef je tenminste niet meer opgeloste ontlasting via een slangetje naar binnen te brengen", zegt hij tot slot.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom Israël juist nu meer militairen naar de Westelijke Jordaanoever stuurt

Israël treedt steeds harder op in de Westelijke Jordaanoever. Volgens de Israëlische defensie-minister gaat het om een 'langdurige operatie'. En dat veroorzaakt niet alleen spanningen daar, maar vergroot ook de druk op het staakt-het-vuren in Gaza.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant