Er is een tekort aan ligplaatsen, zeggen binnenvaartschippers. Het lukt ze daardoor niet altijd om binnen de wettelijke termijn een plek te vinden om te rusten. En dat kan tot flinke boetes leiden.

"Een gigaprobleem", noemt binnenvaartschipper en woordvoerder van de Algemene Schippers Vereniging, Sunniva Fluitsma, het tekort aan ligplaatsen. Het probleem is zo 'giga', legt ze uit, omdat een schipper volgens de regels een aantal uur mag varen, waarna rusten verplicht is. "Tegelijkertijd is de hoeveelheid plekken waar dat kan beperkt, maar als je het niet doet ben je in overtreding. Dan krijg je een boete van minimaal 1500 euro."

Geen plek kunnen vinden

Het probleem zit 'm er volgens Fluitsma in dat het aantal ligplaatsen waar veel schepen tegelijk kunnen liggen de afgelopen jaren flink is afgenomen. "In de Rotterdamse havens kon je voorheen bijvoorbeeld bijna overal liggen. Nu is er nog één plek over en daar wordt binnenkort een park aangelegd, waardoor de helft van die haven verdwijnt."

De overheid kijkt volgens Fluitsma niet naar het grotere plaatje, waardoor elke partij alleen rekening houdt met z'n eigen belang. "En daar zitten wij vervolgens mee omdat we geen aanlegplek kunnen vinden."

Niet serieus genomen

De overheid ziet de noodzaak niet om werk te maken van extra ligplaatsen, denken Fluitsma en haar partner David Twigt. Ze voelen zich niet serieus genomen, blijkt uit alles. "Wij hebben ook een sociaal leven, moeten slapen, ik vind het heel vervelend dat daar niet naar gekeken wordt."

Wat dan volgens hen de oplossing is? "Er moeten vier tot vijf plekken in Nederland komen waarvan binnenvaartschippers zeker zijn dat ze daar terecht kunnen voor een wat langere tijd. Eerder mocht je overal liggen, met uitzondering van een paar plekken. Dat is inmiddels omgedraaid. En waar het nog wel kan, is dat voor beperkte tijd. Meestal één, twee of drie keer 24 uur."

Pilots

De afgelopen jaren liepen er verschillende pilots van Rijkswaterstaat met ligplekken waar schippers voor langere tijd konden aanmeren. Maar daar werd volgens de verantwoordelijk minister nauwelijks gebruik van gemaakt. Logisch, vinden Fluitsma en Twigt.

"Over die pilots werd niet goed gecommuniceerd. Daarnaast werden de borden - waarop de beperkte aanmeertijd staat - niet weggehaald. En het was een tijd waarin er veel werk was, dus eigenlijk zat iedereen op het water", zegt Fluitsma.

'Geen tekort'

Rijkswaterstaat kijkt anders aan tegen de huidige situatie, zegt directeur Scheepvaart en watermanagement Nancy Scheijven van Rijkswaterstaat. In Nederland zijn ongeveer 850 ligplaatsen; elke 30 kilometer een plek om aan te leggen, zo vertelt ze.

Scheijven verwijst naar het systeem waarin Rijkswaterstaat in kaart brengt op welke ligplaatsen het druk is en waar niet. Schippers kunnen daar gebruik van maken. "Het kan natuurlijk gebeuren dat het op een bepaalde plek net heel druk is, maar dan is er vaak een uur verderop wel een plek te vinden." Rijkswaterstaat kan een schipper altijd helpen bij het vinden van een andere plek, geeft ze aan.

Ander perspectief

Hoe het volgens Scheijven komt dat schippers dan toch een tekort ervaren? "Een verschil kan zijn dat wij naar het hele vaarwegennet kijken. Dat is anders dan wanneer je als schipper ergens aankomt en ziet dat daar geen plek is. Natuurlijk is dat vervelend."

Over het feit dat schippers op de meeste plekken niet langer dan drie keer 24 uur kunnen liggen, kan de directeur kort zijn. "Het ligplaatsenbeleid in Nederland is ervoor om tijdelijk ligplaats te nemen. Juist omdat we willen voorkomen dat schippers geen plek kunnen vinden als ze die nodig hebben en daarmee de veiligheid in het geding komt."

Naar een privéhaven

Rijkswaterstaat probeert - zeker in bijzondere omstandigheden - tegemoet te komen aan de wensen van schippers, vult Scheijven aan. "Maar feit blijft: onze ligplaatsen zijn niet bedoeld om daar langere tijd te liggen. Als een schipper op vakantie wil, raad ik diegene aan om afspraken te maken met een privéhaven."

Al met al zijn binnenvaartschippers Fluitsma en Twigt er niet gerust op. "Dat is ondenkbaar, we moeten ook kunnen laden en lossen, en daar zijn daar helemaal geen faciliteiten voor."

De druk van China op Taiwan wordt steeds groter. Met grootschalige militaire oefeningen rondom het eiland groeit de vrees voor een invasie. Gaat China nu echt proberen Taiwan zich opnieuw toe te eigenen? "Dit moeten we zien als het nieuwe normaal."

'Eenheid van kabinetsbeleid': voor en tijdens het Kamerdebat over de lintjesaffaire gaat het er veel over. Meerdere politici vinden dat minister Marjolein Faber aan deze eenheid morrelt. Maar wat betekent het precies? "Ze moeten met één mond spreken."

Afgelopen weekend werd duidelijk dat minister Marjolein Faber van de Asiel en Migratie weigert te tekenen voor koninklijke onderscheidingen voor vrijwilligers die zich hebben ingezet voor vluchtelingen en asielzoekers. Als oplossing zullen premier Dick Schoof en minister van Binnenlandse Zaken Judith Uitermark hun handtekening zetten. Maar volgens critici staat de 'eenheid van kabinetsbeleid' hierdoor op het spel.

Met één mond spreken

Het kabinet moet met één mond spreken, legt politiek commentator Joost Vullings uit. Dat is volgens hem een van de kernwaarden van het Nederlands staatsbestel. "Je moet het eigenlijk zo voor je zien: je mag als minister best je eigen mening hebben, maar die bespreek je dan alleen in de ministerraad met alle ministers achter gesloten deuren."

"Maar als er dan uiteindelijk een besluit wordt genomen, dan sta je daar met z'n allen achter en draag je dat ook uit", gaat hij verder. "Want anders heb je als kabinet natuurlijk buitengewoon weinig gezag als vervolgens iedere minister alsnog zijn eigen mening gaat geven. En dat is dus hier het geval."

Niet de eerste keer

Toch is het niet voor het eerst dat een minister uitspreekt dat hij of zij het niet eens is met de rest van het kabinet. Zo keerde Mona Keijzer, toen nog staatssecretaris van Economische Zaken, zich in 2021 tegen een in de ministerraad genomen besluit over het coronatoegangsbewijs. Zij stapte uiteindelijk niet zelf op, maar werd ontslagen door toenmalig premier Mark Rutte: een uitzonderlijk besluit.

Het Kamerdebat vandaag gaat dan ook niet alleen om een eventueel excuses van minister Faber, maar ook om leiderschap van premier Schoof, vertelt Vullings. "Het is de bedoeling dat hij tegen zijn minister zegt: 'Luister, wij willen dat deze lintjes worden uitgedeeld aan die mensen. En we willen ook dat iedereen dat uitdraagt en er niet één iemand zegt het er niet mee eens te zijn.'"

'Kabinet is als voetbalteam'

Partijleider Mirjam Bikker van de ChristenUnie vergelijkt het kabinet met een voetbalteam. "Als je gaat spelen in verschillende stijlen, wordt het geen wedstrijd. En een belangrijke regel is: het kabinet regeert, en gaat als het goed is aan de slag met wetsvoorstellen, en de Kamer controleert."

"Maar als de ene minister zegt 'ik vind het een goede wet' en de andere 'ik vind het een slechte wet', dan kan de Kamer dat niet meer controleren", benadrukt ze over het belang van 'eenheid van kabinetsbeleid'. "Wat je persoonlijk op een verjaardag vindt, is tot daaraan toe. Maar als minister spreek je dezelfde woorden als je collega's, want je bent het met elkaar eens."

'Niet alleen excuses, ook tekenen'

Ook GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans is niet te spreken over de huidige situatie. Volgens hem is eenheid juist nu nodig. "Kijk eens in wat voor tijd we leven: op 2 uur vliegen is er een oorlog gaande, vandaag kondigt Trump handelsmaatregelen aan die Nederland hard kunnen raken", somt hij op. "Dan moet je een eensgezind landsbestuur hebben en dat hebben we niet, ze maken alleen maar ruzie."

Het is volgens hem dan ook belangrijk dat Faber niet alleen haar excuses aanbiedt, maar ook zelf de aanvragen voor de lintjes ondertekent. "Dat moet ze beloven, want dat is dan eenheid van kabinetsbeleid. En dat ze iedere volgende aanvraag - die ongetwijfeld zal komen - ook zal tekenen. Daarmee herstel je het vertrouwen in het decoratiestelsel."

Herhaling voorkomen

Chris Stoffer van de SGP sluit zich hierbij aan en benadrukt hoe belangrijk die eenheid is. "Het is altijd zo geweest en zie in wat voor rommeltje we nu terechtkomen." Daarom vindt hij het ook belangrijk dat premier Schoof uiteindelijk toch aanwezig is bij het Kamerdebat. "Het gaat nu over het hele kabinet", zegt Stoffer. "Hij moet ingrijpen en zorgen dat het niet nog een keer gebeurt."

Ook Vullings ziet dat alle ogen nu op de premier gericht zijn, zegt de politiek commentator tot slot. "Vijf lintjes zijn misschien een kleine kwestie, maar als je nu niet optreedt, dan kan het nog een keer gebeuren."