Je had altijd je oren als belangrijk zintuig om je veilig te kunnen bewegen in het verkeer. Maar dat zintuig wordt steeds nuttelozer omdat er alsmaar meer auto’s en brommers elektrisch rijden, dus praktisch onhoorbaar zijn. En als we daar niet aan wennen is dat is erg gevaarlijk.

Bas van Rossen is werkzaam bij de ANWB en verzorgt verkeerslessen voor kinderen tussen de vier en vijftien jaar. Leerlingen van groep 5 en 6 van de Cees Wilkeshuisschool in Deventer zijn de eerste kinderen in Nederland die verkeersles krijgen waarbij een elektrische auto wordt ingezet. Als de proef succesvol verloopt gaat de ANWB in de komende jaren alle acht auto’s van het ANWB-verkeersprogramma Streetwise vervangen door elektrische voertuigen.

'Als Max Verstappen eraan komt, steekt niemand over'

Momenteel leren de 45 instructeurs en 35 vrijwilligers van het verkeersprogramma hun leerlingen nog dat het kunnen herkennen van verkeersgeluiden belangrijk is. Aan specifiek de jongste groepen laten de instructeurs zelfs zes fragmenten horen met daarop het geluid van een fiets, een bromfiets, een auto, trein, politieauto en vrachtwagen. "Als Max Verstappen eraan komt gaat niemand de straat oversteken. Maar door de komst van moderne elektrische auto’s verandert het straatbeeld geleidelijk. Daardoor moet er een zevende geluid toegevoegd worden aan het rijtje wat we de kinderen voorhouden", grapt Henk Michels, verkeerseducatiespecialist bij de ANWB, "namelijk... stilte".

De afgelopen weken hebben de instructeurs al enkele malen geoefend met de elektrische auto tijdens lessen voor basisschoolleerlingen. Ze zetten de kinderen op een stoep met hun rug naar de straat. Vervolgens reden ze stilletjes van achteren de elektrische auto op hen af, tot op twee meter afstand – en claxonneerden. De kinderen schrokken zich rot. ''Een leermoment. Precies wat we willen!"

Kennis leidt niet per se tot gedragsverandering

Verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen reageert positief op het initiatief om met stille auto’s les te geven, maar hij plaatst ook kanttekeningen bij het effect ervan: "Het is zeker goed om de kinderen erop te wijzen dat je niet altijd op je gehoor kunt vertrouwen in het verkeer. Maar we weten dat kennis niet per se tot gedragsverandering leidt. Na verloop van tijd slijt de opgedane ervaring weer en ga je toch impulsieve en dus gevaarlijke dingen doen. Ik denk dat de veiligste oplossing is om elektrische voertuigen van een nepgeluid te voorzien". 

Oud-president Rodrigo Duterte is na zijn arrestatie in de Filipijnen vandaag in Nederland aangekomen. Het Strafhof wil hem berechten voor misdaden tegen de menselijkheid. Hij zou tijdens zijn presidentschap meer dan veertig moorden in gang hebben gezet.

Trees Lammers is als activist van Extinction Rebellion wel wat gewend. Ze maakt heel wat mee tijdens de demonstraties. Maar aangereden worden door een Statenlid, gaat haar te ver. Ze heeft daarom besloten aangifte te doen tegen Ronald van Tiggelen (PVV).

"Het gaat om een geweldsdaad van nota bene een volksvertegenwoordiger", zegt Willem Jebbink. Hij is de advocaat van Trees. "Demonstranten die vreedzaam zijn, die hebben het recht om hun mening ook veilig te kunnen uiten. Dus we hebben aangifte gedaan wegens poging tot zware mishandeling én diverse verkeersdelicten, waaronder het doorrijden na een ongeval."

'Ik was in shock'

"Ik was compleet in shock", vertelt Trees over de aanrijding die eerder deze maand plaatsvond. "Ik kon me nauwelijks beseffen wat me was overkomen. En ook alle andere demonstranten die er omheen stonden, het was gewoon een doodse stilte. Niemand wist raad met deze situatie."

In het ziekenhuis komt ze er achter dat ze een hersenschudding en gekneusde ruggenmerg heeft. "Thuis had ik het koud. Ik kon het niet warm krijgen met het mooie weer. En toen heb ik heel slecht geslapen, nachtmerries gehad."

Als sinds de jaren 50

Jebbink heeft vaker meegemaakt dat mensen worden aangereden tijdens blokkadeacties van Extinction Rebellion. Deze leidden tot meerder veroordelingen. "De irritatie over mensen die demonstreren en een mening hebben die jij niet hebt, die is van alle tijden. Dat zie je ook als je oude kranten erop naslaat." Volgens hem wordt hier al sinds de jaren 50 over bericht.

"Waar ik me wel zorgen over maak, is dat politici minder geneigd zijn om onze grondwet te respecteren, onze grondwet te verdedigen richting de samenleving. Politici moeten snappen, de regering voorop, dat we die grondrechten niet voor niks hebben", zegt hij.

Demonstratierecht

"En ja, die grondrechten betekenen soms dat je moet dulden dat mensen een andere mening hebben", gaat de advocaat verder. "Dat moet je koesteren, dat mensen de straat op gaan en proberen deel te nemen aan het publieke debat en proberen hun mening gemeengoed te laten zijn. En dat is democratie, daar moeten we voor staan."

Trees deelt de zorgen van haar advocaat. "Wij maken gebruik van ons demonstratierecht. Wij staan daar niet om vervelend te doen of om mensen te irriteren, maar om te vechten voor een leefbare aarde." Ze kan zich voorstellen dat de demonstraties bij voorbijgangers voor irritaties kan zorgen. "Maar dan zou ik iedereen willen adviseren: haal eens even tien keer diep adem."

Geen excuses

Van PVV-Statenlid Ronald van Tiggelen heeft Trees niets meer gehoord, dat vindt ze opvallend. "Want hij kent mij, dus dat had makkelijk gekund."

"We hebben eerder met de heer Van Tiggelen te maken gehad, met een blokkade in Zandvoort van het Formule 1-circuit. En ook bij het provinciehuisje, maar dat bleef toen bij oreren en allerlei ziektes naar ons hoofd slingeren. Maar dat zijn we inmiddels wel gewend."

'Een boeddhist tot in de kist'

Het feit dat hij geen excuses aanbiedt en is doorgereden, is volgens advocaat Jebbink veelzeggend: "Wat mij betreft zegt dat genoeg over zijn opzet en dus zijn criminele intenties."

Ondanks alles laat Trees zich niet uit het veld slaan door het incident. "Ik moet u eerlijk zeggen, dat hele gedoe er altijd omheen, maakt mij juist meer strijdbaar. En ik blijf altijd een activist, pacifist, een boeddhist tot in de kist."