Als haar zoon bijna wordt doodgereden is voor Annemarie Bon de maat vol. Samen met buurtgenoten komt ze in actie tegen alle auto's in hun straat. En met succes: "We hebben onze Maijweg heroverd op de auto, voor onze kinderen."

"Auto's mogen hier niet harder rijden dan 15 kilometer per uur, parkeren is niet meer mogelijk en onze eigen auto's staan in de parkeergarage van de NS, die aan onze straat grenst", vertelt Annemarie Bon trots.

Spelen tussen 360 bussen

Ze maakte van haar straat een woonerf, dat nu is uitgeroepen tot 'Meest Rechtvaardige Straat' van Nederland. "Mensen mogen nog wel laden en lossen. En voor de brandweer en politie zijn alle huizen natuurlijk goed bereikbaar."

Annemarie en haar buren voerden hun eerste actie in de jaren 90. Toen waren het de stadsbussen die ervoor zorgden dat hun kinderen niet zorgeloos buiten konden spelen.

Bijna doodgereden

"We hadden om de paar minuten een bus door onze straat, 360 bussen per dag", herinnert Annemarie zich. "Hoe kun je dan als kind buiten spelen? Dat is onmogelijk."

Het drukke verkeer in de straat zorgde er zelfs voor dat haar zoon bijna om het leven kwam. "Mijn eigen kind werd spelend op straat bijna doodgereden", vertelt ze. "Dat wilden we veranderen, want kinderen hebben het recht om veilig buiten te kunnen spelen, zonder hun ouders erbij".

Minister Maij-Weggen

Met hun actie haalt de buurt meteen de landelijke pers. "Dat kwam omdat we de toenmalige minister van Verkeer en Waterstaat hadden gevraagd als beschermvrouwe van onze Maijweg", weet Annemarie nog. "Haar naam was Hanja Maij-Weggen, en dat trok natuurlijk enorm de aandacht."

Maar Maij-Weggen zei op het laatste moment af. Gelukkig maakte dit uiteindelijk niet uit voor het protest van de bewoners. "Toen hadden we alle pers hier al staan", vertelt Annemarie.

Gratis parkeren bij de NS

De buurt krijgt het voor elkaar dat hun straat een dertigkilometerzone wordt, met drempels. Lange tijd gaat dat goed, tot de NS een parkeerterrein aanlegt, een parkeergarage wil bouwen en de autoslaaptrein vanaf Den Bosch naar Slovenië begint te rijden.

"Toen zijn we opnieuw actie gaan voeren", legt Annemarie uit. "Gelukkig kregen we hulp van de wethouder. Onze straat werd aan het einde afgesloten. En in de nieuwe parkeergarage van de NS regelde de gemeente plekken voor onze auto's waar we met onze parkeervergunning terecht kunnen."

De straat heroverd

Annemarie realiseert zich dat zij en haar buurtgenoten geluk hebben met zo'n parkeergarage aan het einde van hun straat. "Dat heeft niet iedereen, dat snap ik. Maar het telt ook wat je belangrijk vindt en waar je je voor inzet."

"Als wij hier niet waren begonnen met actievoeren, dan was er helemaal niks gebeurd", concludeert ze. "Toen ik voor het eerst kinderen vrij zag spelen in onze straat, was ik helemaal in de wolken. En dacht ik: hier heb ik het allemaal voor gedaan. We hebben de straat heroverd op de auto, voor de kinderen."

Meest onrechtvaardig

Behalve de 'Meest Rechtvaardige Straat' is dit jaar ook een straat verkozen tot 'Meest Onrechtvaardige Straat' van Nederland: de Jan Haringstraat in Utrecht.

"Het is een typisch stedelijke straat met veel woonhuizen, die voor 60 à 70 procent wordt gebruikt voor het stallen van auto's", legt hoogleraar stedelijke mobiliteit aan de Universiteit van Amsterdam Marco te Brömmelstroet uit.

Onprettig

"Van deze straat zijn natuurlijk duizenden versies in heel Nederland", zegt hij in Utrecht. "Het is zo'n straat waarin kinderen de halve wijk door moeten om te kunnen spelen, terwijl de auto's recht voor de deur staan geparkeerd."

"Door al die auto's kan de straat eigenlijk nergens anders voor gebruikt worden. Ik denk dat veel mensen dat ervaren als onrechtvaardig en onprettig, en dat ze daarom op deze straat hebben gestemd", zegt de hoogleraar.

Jaarlijkse verkiezing

Samen met de Fietsersbond, Fonds Slachtofferhulp, BAM Infra, en Natuur & Milieu organiseert Te Brömmelstroet een verkiezing. "Wij vinden het niet normaal dat veel straten nu zo gevaarlijk zijn dat er elke dag twee mensen dood gaan en dertig mensen zwaargewond raken. Daarom gaan we elk jaar in april De Week van de Rechtvaardige Straat organiseren."

"Mensen kunnen hun eigen straat opgeven. Dat verandering mogelijk is blijkt wel uit het succes van de mensen van de Maijweg, die samen met de gemeente Den Bosch van hun straat weer een plek voor mensen maakten, om in te leven."

Iran en de Verenigde Staten zitten vandaag om de tafel in Oman om een nieuw atoomakkoord af te sluiten. President Donald Trump stapte in 2018 uit het vorige akkoord, waarom zijn de landen nu weer in gesprek? "Alternatief is bombardementen."

Iran-deskundige en analist bij het Haagsche Instituut Geopolitiek Damon Golriz verwacht dat beide landen heel positief de gesprekken van vandaag ingaan. "En dat er ook eigenlijk een rail wordt gelegd voor de bewegingen die meer richting diplomatie gaan in plaats van oorlogsretoriek."

'Amerika wel kernwapens tegenhouden'

De gesprekken gaan dus over een nieuw atoomakkoord tussen Iran en de VS, waarin de landen afspraken maken over het nucleaire programma van Iran en wat ze met die technologie doen. "Het heeft alleen maar een politiek besluit nodig om zometeen kernwapens te maken. En dat wil Amerika tegenhouden."

De reden dat de VS toenadering zoekt heeft volgens Golriz te maken met de rivaliteit tussen de VS en China, waar het Midden-Oosten tussen zit. "Het is een veld waarin energie en logistiek een belangrijke rol spelen", legt hij uit. "En wat Iran wil is eigenlijk minder sancties, omdat de Amerikanen heel veel sancties hebben opgelegd de afgelopen paar jaar. En natuurlijk ook dat er geen oorlog komt."

De vorige 'Iran-deal'

Dit is niet de eerste keer dat Iran en de VS praten over kernprogramma's. In 2015 waren de landen het al eens geworden over het Iraanse kernprogramma. Iran zou volgens dit plan afzien van het maken van kernwapens. In ruil daarvoor beloofde landen zoals de Verenigde Staten en Europese landen om economische sancties tegen Iran op te heffen.

Toen Donald Trump in 2018 begon aan zijn eerste termijn als Amerikaanse president stapte hij uit het akkoord, ook kondigde hij nieuwe sancties aan op Iran. Sindsdien houdt Iran zich ook steeds minder aan de afspraken uit het akkoord.

'Iran moet gesprek aangaan'

Volgens de Iran-deskundige is dit het juiste moment om te praten over een nieuw akkoord. "Iran is ontzettend verzwakt na 7 oktober door de aanvallen van Israël op bijvoorbeeld Hezbollah, Hamas en de Houthis." Dat zijn allemaal groepen die militair gesteund worden door Iran.

"Er is ook een militaire opbouw in de regio door Amerika die ongekend is in de afgelopen 20 jaar", vertelt Golriz. "Dat samen zorgt ervoor dat Iran het gesprek moet aangaan, omdat het alternatief bombardementen is."

'Regime wordt niet gedragen door bevolking'

Volgens Golriz heeft Iran nu ook te maken met veel interne problemen, wat een belangrijke reden is om in gesprek te gaan. Zo waren er de afgelopen jaren veel demonstraties voor vrouwenrechten. "Het regime wordt niet gedragen door de bevolking. Jonge mensen willen meer vrijheid, een westerse manier van leven. Dit regime kan dat niet geven."

"Economisch gaat het ook heel slecht", gaat hij verder. "Het land is gesanctioneerd op allerlei manieren. Je kan hier bijvoorbeeld geen geld over maken naar Iran als je familieleden hebt." Ook mogen veel bedrijven niet handelen met Iran, hierdoor is het land economisch grotendeels afgesloten van de rest van de wereld.

'Trump wil voor vrede zorgen'

De reden dat de VS het gesprek opnieuw aangaat, heeft volgens Golriz vooral te maken met president Trump zelf. "Hij wil een deal sluiten omdat hij de president wil zijn die voor vrede zorgt", legt hij uit.

President Trump wil volgens de Iran-deskundige het land naar zich toetrekken, om meer invloed te krijgen in het Midden-Oosten. "Waar dus energie en logistiek een belangrijke rol spelen. En dat samen zorgt ervoor dat er voldoende politieke wil is om deze bijeenkomst te laten slagen."

Het aantal meldingen van frauduleuze belletjes is enorm gestegen. Volgens expert Dave Maasland zijn de daders vaak Nederlandse jongeren die door bendes hiervoor geronseld worden. ”Het lijkt steeds meer op georganiseerde misdaad.”

Steeds meer criminelen proberen via de telefoon geld af te troggelen bij niets vermoedende slachtoffers. Dat blijkt uit recente cijfers van de fraudehelpdesk. In de eerste drie maanden van dit jaar kwamen er 9.793 meldingen binnen bij het anti-fraude instituut. In 2024 lag dit aantal in dezelfde periode nog op 3.031 meldingen.

Grote criminele bendes

Cybercrime-expert Dave Maasland is niet verbaasd over deze toename. "Deze vorm van misdaad begint echt de vorm aan te nemen van georganiseerde misdaad", legt hij uit.

Er zitten volgens hem steeds vaker grote criminele bendes achter deze vorm van oplichting. "Die weten hoeveel geld hiermee te verdienen valt."

'We zijn gewend alles online te delen'

Daarnaast maakt nieuwe technologie als AI het stuk makkelijker voor deze criminelen om hun slag te slaan, zegt Maasland. "De opkomst van kunstmatige intelligentie speelt zeker een rol en die versnelt deze opmars alleen maar. Je hebt nu voor het klonen van een Nederlandse stem, nog maar 10 seconden nodig van de oorspronkelijke stem", legt hij uit. "Dus dat wordt steeds beter en makkelijker."

"Maar dat is zeker niet de enige factor", benadrukt de expert. Ons eigen online gedrag speelt oplichters ook vaak behoorlijk in de kaart. "We zijn zo gewend om alles online te delen, omdat we elkaar vertrouwen. Deze gegevens lekken ook vaak uit. Maar dat zorgt er wel voor dat criminelen heel geloofwaardig deze telefoontjes kunnen plegen."

'Kan iedereen overkomen'

"Ze zijn echt zo geraffineerd deze oplichters", gaat Maasland verder. "Ze bellen je dus op en gebruiken in zo'n telefoontje allemaal gegevens van jou. Ze weten je naam, je adres en soms zelfs ook je banksaldo. Dan wordt het zo geloofwaardig allemaal."

Maasland heeft zelf van dichtbij gezien hoe deze criminelen te werk gaan. "Ik heb wel eens telefoontjes van de politie mogen mee luisteren. De manier waarop deze oplichters dat doen, is echt zo extreem gehaaid en geloofwaardig", vertelt hij. "Zo klantvriendelijk ook. Ik me voorstellen dat iedereen hier in mee zou kunnen gaan. Het kan dus echt iedereen overkomen."

Geronselde jongeren hebben 'geen idee'

Wat Maasland ook zorgen baart, is de leeftijd van de daders die zich met deze vorm van oplichting bezig houden. "Het zijn vooral veel jongeren ook die geronseld worden door deze bendes, helaas ook in vriendengroepen. Want veel van deze fraudeurs zitten gewoon in Nederland. Daar waarschuwt de politie voor."

"Ze vertellen deze jongeren niet dat ze geld stelen van ene mevrouw Jansen, maar dat ze stelen van de verzekering of van de bank", gaat hij verder. "In de rechtszaal komen ze er soms pas achter dat mevrouw Jansen het slachtoffer is en haar hele pensioenpotje weg is. Ze hebben echt geen idee."

'Let op urgentie'

De expert heeft tot slot nog een gouden tip hoe je kunt voorkomen dat je in de val van deze oplichters loopt. "Let op urgentie, dat komt bij al deze vormen van oplichting voor, of ze nou kunstmatige intelligentie gebruiken of niet."

"Ze roepen altijd hun slachtoffer op om direct iets te doen, meteen iets over te maken", legt hij Maasland uit. "Want anders verlies je je geld of je telefoon. Als je wordt opgedragen direct te handelen, moeten alle alarmbellen afgaan."