Archeologie iets voor jou? Je kunt als vrijwilliger online meezoeken naar grafheuvels

Duizenden vrijwilligers speurden afgelopen maanden met speciale kaarten naar grafheuvels op de Veluwe. "Het is een beetje verslavend."

Via het project Erfgoed Gezocht zoeken vrijwilligers op online kaarten naar onder andere grafheuvels. Ze hoeven de deur niet uit, maar speuren de kaarten af naar onregelmatigheden in hoogte. En met resultaat: er zijn waarschijnlijk bijna 1500 nieuwe grafheuvels gevonden. Grafheuvels werden in de prehistorie gebruikt als begraafplaats en bevatten soms bijzondere archeologische vondsten.

Speuren naar grafheuvels

Een van de vrijwilligers die meezoekt, is Matthijs Terpstra. Hij is in zijn vrije tijd al veel in de natuur te vinden als natuurgids van Staatsbosbeheer. Als gids vertelt hij niet alleen over dieren, maar ook over de sporen die in het bos te zien zijn. Zo ontdekt hij oude karrensporen en af en toe een grafheuvel op zijn wandelingen.

Ineens zag ik op een kaartje een ronde vorm, hoogstwaarschijnlijk een grafheuvel. Ik was de eerste die 'm zag in 3000 jaar.

Matthijs zag de oproep op social media om mee te speuren naar grafheuvels en was meteen enthousiast. "Ik ben zelfs een beetje verslaafd. Het is iedere keer weer spannend als je een nieuw kaartje voor je krijgt", vertelt hij.

22.000 online kaarten

Het project is een initiatief van Universiteit Leiden en stichting Erfgoed Gelderland. Met een speciaal radarsysteem is een online hoogtekaart van de Veluwe gemaakt. Daarop is bijna 1000 vierkante kilometer land te zien.

Deze kaart is opgedeeld in 22.000 kleine kaarten, die ieder een gebied van 300 bij 300 meter beslaan. Wanneer je als vrijwilliger helpt zoeken, krijg je iedere keer een nieuwe kaart met een nieuw gebied om in te speuren. Wanneer je iets vindt, markeer je dit op een kaart en stuur je deze kaart terug naar het verzamelpunt.

Markeren

Bij de ontvangst van het kaartje krijg je niet de exacte locatie van deze kaart door. Zo probeert de organisatie te voorkomen dat mensen zelf gaan graven wanneer ze een grafheuvel vinden. Ook krijgen meerdere mensen dezelfde kaart te zien.

"Wanneer tussen de zeven en negen mensen aangeven op een bepaald kaartje een grafheuvel gevonden te hebben, dan is het voor bijna 100 procent zeker dat het er één is", vertelt Eva Kaptijn van Erfgoed Gezocht. Wanneer er tussen de drie en zeven mensen iets gemarkeerd hebben, is de kans 50 procent dat het om een grafheuvel gaat. Dat levert in totaal tussen de 500 en 1500 nieuwe grafheuvels op.

Pijlpunten, bijlen en sieraden

Tot in de jaren 60 werden bijna alle gevonden grafheuvels meteen opgegraven, met soms heel mooie vondsten. Een deel daarvan ligt bij het Rijksmuseum voor Oudheden in Leiden. Pijlpunten, bijlen, urnen en sieraden, maar ook gebruiksvoorwerpen werden gevonden bij deze opgravingen.

Bron: Rijksmuseum voor Oudheden

Maar toen realiseerde men zich dat wanneer de grafheuvel eenmaal opgegraven was, deze ook vernield is. De vondsten uit het project Erfgoed Gezocht worden dan ook grotendeels met rust gelaten, op een enkele opgraving na. Tijdens de Archeologiedagen kunnen liefhebbers mee naar een aantal grafheuvels waar opgravingen zullen zijn.

Wil je zelf ook meezoeken naar grafheuvels? Meld je dan hier aan op de website van Erfgoed Gezocht.