De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) in Nederland had het in 2023 drukker dan ooit, zegt directeur-generaal Erik Akerboom. Het hoge dreigingsniveau is echter nog geen reden om met angst op te staan, zegt hij.

In Europa zijn door inlichtingendiensten zeker tien terroristische aanslagplannen voorkomen, ook in Nederland. De AIVD heeft om 'potentiële dreiging' weg te nemen ruim 70 procent vaker dan het jaar ervoor toestemming moeten vragen aan de minister om een bijzonder inlichtingenmiddel in te zetten.

Drukker dan ooit

Zo nam de dreiging van jihadistische aanslagen toe in 2023, maar zijn er tegelijkertijd minder aanslagen geweest in West-Europa. "We hebben het drukker gehad dan ooit", zegt Akerboom.

"We hebben nog nooit zoveel spoedinzetten gehad als in het afgelopen jaar, juist vanwege de terroristische strijd. IS is met een campagne begonnen, maar gelukkig zijn daarvan een aantal aanslagen verstoord."

Bekijk ook

Spoedinzet

Hoe zo'n spoedinzet er dan uitziet? "Je moet je voorstellen dat wij signalen krijgen vanuit onze inlichtingenteams, waardoor we heel snel moeten opschalen door middelen in te zetten. Door bijvoorbeeld te kunnen afluisteren of hacken, of een ambtsbericht te maken, waardoor de politie kan ingrijpen", legt Akerboom uit.

Dat leidt dan tot verstoring van de aanslag. "Soms is dat in een heel vroegtijdig stadium, maar omdat we vrezen dat we er geen controle meer over kunnen hebben, wordt er dan ingegrepen. Soms zie je alleen de dreiging en niet het doelwit. Dan heb je vaak geen strafzaak achteraf, maar dan heb je wel de zaak verstoord."

Afhankelijk van meldingen

Afgelopen december werd het dreigingsniveau verhoogd naar 4. Er is dan een reële kans dat er een aanslag in Nederland plaatsvindt. Dat betekent volgens Akerboom nog niet dat burgers in Nederland iedere dag met angst op moeten staan. "De terroristische dreigingen zijn er, maar daar is de politie en zijn de instanties voor."

"Maar die zijn ook afhankelijk van burgers die dingen melden. Dus als je vindt dat er in je wijk, je school of bedrijf dingen gebeurden die niet kloppen, dan is het altijd beter om het even te verifiëren of melden. Dat is beter dan verzwijgen omdat je denkt dat het gek is. Het is altijd goed om alert te zijn, maar zeker geen reden om de hele dag angstig te zijn."

AIVD: zeker 'tiental' aanslagplannen verijdeld in Europa, óók in Nederland

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.