Meerderheid blij met val kabinet over asiel, alleen VVD-kiezers zien Mark Rutte graag terug in het volgende

Zes op de tien mensen (62 procent) vinden het een goede zaak dat het kabinet is gevallen over asiel. Tegelijk denkt de helft dat het slecht is voor het land nu we in zoveel crises zitten. Premier Rutte hoeft van driekwart dan ook niet meer terug te komen.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder 18.000 mensen. Over de vraag over hoe dit kabinet het gedaan heeft, zijn de deelnemers hard: slechts 15 procent vindt dat Rutte IV het goed gedaan heeft. De ministersploeg krijgt dan ook een dikke onvoldoende als eindcijfer, een 3,6. De grootste groep (41 procent) houdt Rutte verantwoordelijk voor de kabinetsbreuk.

Ongelukkig huwelijk

Veel deelnemers zijn blij dat het kabinet 'eindelijk' is opgestapt. Ze noemen het 'een ongelukkig huwelijk' en vinden dat 'er toch niets uit hun handen kwam' door de grote verschillen tussen de coalitiepartijen.

"Onvermijdelijk en noodzakelijk", vat een panellid het samen. Een ander schrijft: "Ze speelden alleen maar politieke spelletjes voor hun eigen gewin." Tweederde (65 procent) voegt hieraan toe dat ze het goed vinden dat de coalitiepartijen bij hun principes zijn gebleven.

Zorgen over aanpak crises

Hoewel de meeste deelnemers het kabinet graag zien vertrekken, heeft de helft (46 procent) (ook) zorgen over de gevolgen voor ons land. "We hebben een asielcrisis, een serieuze wooncrisis, een oorlog, het onderwijs is uitgehold en de zorg wordt overspoeld. Geen tijd om je aan je principes te houden", zegt iemand daarover.

Dat er met een demissionair kabinet geen gas gegeven kan worden op de vele crises die nu spelen is de belangrijkste reden dat een kwart (28 procent) liever had gezien dat het kabinet was blijven zitten.

Coalitiekiezers verdeeld over kabinetsval

De kiezers van de betrokken coalitiepartijen zijn verdeeld over de val van het kabinet over de aanpak van migratie. De meeste VVD- (60 procent) en CDA-kiezers (65 procent) staan wel achter het opstappen. De meeste D66-kiezers (56 procent) vinden het jammer.

Onder de ChristenUnie-kiezers leven gemengde gevoelens. De helft (52 procent) vindt het goed dat de stekker uit het kabinet is getrokken. Zij zijn blij dat hun partij bij haar principes over gezinshereniging is gebleven. Vier op de tien (40 procent) vinden het een slechte zaak. Zij hadden het kabinet nog wel een kans willen geven in het landsbelang.

Nauwelijks waardering voor dit kabinet

De waardering voor dit kabinet is ronduit laag. Al vanaf het begin is er weinig vertrouwen in deze ploeg. Slechts 15 procent oordeelt nu dat Rutte IV het goed gedaan heeft, 83 procent vindt dat de ministersploeg het slecht gedaan heeft.

Een groot contrast met het kabinet Rutte III, dat bestond uit dezelfde vier partijen en dezelfde premier. Daarvan vond 55 procent in 2021 dat de ploeg het goed gedaan had. Ook het kabinet Rutte II, met VVD en PvdA, oogstte meer waardering (38 procent). 85 procent zou het onacceptabel vinden als deze vier partijen opnieuw met elkaar gaan regeren.

Terugkeer Rutte onacceptabel

Het tijdperk Rutte is nu wel voorbij, vinden de meeste ondervraagden. Voor bijna driekwart (72 procent) is het onacceptabel dat hij terugkeert als premier van het volgende kabinet. Veel kiezers houden hem verantwoordelijk voor de problemen die nu spelen in het land en vinden het tijd voor een frisse wind.

Een op de vijf ondervraagden vindt een terugkeer van de premier wel acceptabel (22 procent). Dit zijn vooral VVD-kiezers: tweederde (65 procent) houdt de mogelijkheid van een kabinet Rutte V graag open. Een VVD-stemmer motiveert: "Ik zou niet weten op wie ik anders moet stemmen. Ik kan geen kant op. En het ligt aan de andere partijen, hij is een goede probleemoplosser."