Engeland blijft lonken voor asielzoekers, aantal gepakte inklimmers daalt niet

Elk jaar worden er meer inklimmers gepakt. Toch blijft Engeland lonken voor asielzoekers in Nederland. "Ze denken dat de procedures korter zijn en dat je als illegaal prima zwart werk kan vinden."

Aan het woord is Willem, coördinator van een team van de Afdeling Vreemdelingen Identificatie en Mensenhandel (AVIM). Enkele uren nadat inklimmers van de vrachtwagens zijn geplukt tijdens controles van de politie in de havens, is hij degene die ze ondervraagt. Dagelijks proberen mensen illegaal per vrachtwagen naar Engeland te komen.

Verhoren leveren weinig op

Ze laten weinig los, vertelt Willem. "Wat opvalt is dat iedereen zonder uitzondering beweert dat de vrachtwagenchauffeur van niks wist." Of dat een opdracht is van de mensensmokkelaar of dat het echt zo is, is lastig in te schatten.

De politie wil graag weten aan wie de inklimmers geld hebben betaald en waar ze zijn ingeklommen. Maar veel leveren de verhoren niet op. Informatie van de mobieltjes kan interessant zijn. "Soms vinden we een berichtje 'Welkom in Nederland', dan weet je dat ze buiten Nederland zijn ingestapt." Maar meestal zijn de mobieltjes al gewist.

1700 euro

Een asielzoeker uit het Midden-Oosten die zelf wel in Nederland wil blijven, kijkt nergens meer van op. Hij vertelt over een kennis die in maart de overtocht naar Engeland maakte. "Op een dag was hij ineens vertrokken uit het AZC. Hij bleek later in Engeland te zitten. Hij was in een vrachtwagen geklommen."

Die kennis was het wachten op de procedure in Nederland zat. Een smokkelaar was snel gevonden. Er is blijkbaar altijd wel iemand in het AZC die lijntjes heeft. 1700 euro kostte het. Naderhand hebben de twee nog gebeld. Appen wordt niet vertrouwd. "Volgens eigen zeggen, verdient hij nu 1000 tot 1500 pond per maand met zwart werk in Engeland."

Kleine vissen

Dat opsporen lastig is, blijkt uit de cijfers. In 2005 kregen nog 162 mensensmokkelaars in Nederland een celstraf, in 2018 was dat meer dan gehalveerd tot 72. Het betreft daarbij meestal kleine vissen. "We pakken de inklimmers wel, maar niet de mensen erachter", zegt Willem van de AVIM.

Het aantal inklimmers dat gepakt wordt, stijgt. In 2018 waren het er 1371, het jaar ervoor 944. Naar schatting worden het dit jaar weer meer. Dat het niet zonder gevaar is, bleek onlangs nog, toen een inklimmer om het leven kwam nadat hij uit een vrachtwagen was geklommen of gesprongen.

Duizenden in Zeebrugge

Toch denkt de politie niet dat hun aanpakt faalt. "In Zeebrugge in België gaat het om vele duizenden inklimmers", zegt politiewoordvoerder Maarten van Boekel ter vergelijking. Hij benadrukt dat het geen landelijk maar een internationaal probleem is. In Nederland gaat het volgens hem best goed. "Maar we moeten alert blijven, dat is wel duidelijk."