4 op de 10 jongeren vaak eenzaam, social media belangrijke reden: 'Alsof er een muur om je heen staat'

Van de jongeren tussen de 18 en 34 jaar voelt 40 procent zich elke week eenzaam: ze vinden contact maken lastig, verschuilen zich achter social media en durven er niet over te praten. "Het voelt alsof je niet leuk genoeg bent om mee om te gaan."

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder 25.000 leden van het Opiniepanel. Bij deelnemers boven de 35 jaar voelt iets meer dan een kwart (27 procent) zich wekelijks eenzaam, een stuk lager dan onder jongeren dus.

Hoe voelt eenzaamheid?

"Alsof er een muur om je heen staat", "Dat je geen aansluiting kunt vinden bij anderen" of "Dat je niet de moeite waard bent": zo omschrijven panelleden hun gevoel van eenzaamheid. Ze missen een partner, een goede vriend, een 'maatje'. Of ze hebben wel vrienden en familie, maar die wonen ver weg.

Een van de deelnemers beschrijft: "Eenzaamheid is voor mij als kijken naar een film: je bent er wel bij, maar niet bij betrokken. Er is geen interactie."

'Gestopt met proberen'

Jonge mensen zeggen dat hun gevoel van eenzaamheid vaak voortkomt uit onzekerheid en een negatief zelfbeeld. "Dan komt afwijzing veel harder aan en stop je op een gegeven moment met proberen nieuwe vrienden te maken", legt iemand uit.

Andere deelnemers vertellen dat ze door drukte op werk of studie geen tijd hebben voor een sociaal leven. Er kunnen ook psychische redenen zijn als autisme of depressie, waardoor ze weinig aansluiting kunnen vinden bij leeftijdsgenoten.

Vergelijken op social media

Ook social media spelen een rol: 3 op de 10 jongeren (31 procent) zeggen dat ze zich eenzamer voelen door het gebruik ervan. Een even grote groep (32 procent) geeft aan dat ze daardoor ook onzekerder worden over hoe leuk hun eigen sociale leven is.

"Je gaat jezelf toch vergelijken met anderen", legt een jongere in het onderzoek uit. "Mensen laten daar alleen de mooie dingen zien en dan zit ik me huilend op de bank af te vragen waarom mijn leven zo stom is, vergeleken met dat van hen."

'Minder gewend om met vreemden te praten'

Jongeren vinden het daarnaast moeilijker om 'in het echt' nieuwe vrienden te maken, nu het sociale leven zich steeds meer online afspeelt. "Ik heb het gevoel dat door social media mensen minder gewend zijn om met een vreemde te praten in de 'echte' wereld", vertelt een deelnemer. Een ander: "Ik ben blij dat ik al vrienden heb. Ik heb geen idee hoe ik nieuwe vrienden zou moeten maken."

Toch is er ook een groep die zegt dat social media er juist voor zorgen dat ze zich minder eenzaam voelen: ze hebben bijvoorbeeld mensen gevonden met dezelfde interesses als zij, die ze normaal niet zouden tegenkomen. Of ze volgen mensen die tegen dezelfde problemen aanlopen, waardoor ze zich minder 'raar' en eenzaam voelen.

Ouderen zijn anders eenzaam

En waar vaak het beeld van de 'eenzame oudere' wordt aangehaald, blijkt dat 55-plussers juist veel minder vaak last hebben van eenzaamheid dan jongeren. Een kwart (25 procent) van de deelnemers in deze leeftijd voelt zich elke week eenzaam. Dat is wel hoger dan in 2018: toen zei nog 16 procent van de 55-plussers zich wekelijks eenzaam te voelen.

Ouderen hebben op een andere manier last van eenzaamheid dan jonge mensen. Vaker bij praktische zaken bijvoorbeeld, als ze bijvoorbeeld hulp nodig hebben bij een klusje in huis en niemand kunnen bellen. Of op feestdagen, als er niemand langskomt. Dit panellid voelt zich vooral alleen in de vakantieperiode: "Iedereen gaat dan leuke dingen doen, maar ik ben single en daarbij kan ik veel dingen niet betalen. Dan voel ik me wel eenzaam."

Eenzaamheid blijft taboe

Wat alle leeftijdsgroepen wel gemeen hebben, is dat ze weinig praten over hun gevoel van eenzaamheid. Van alle deelnemers die zich weleens eenzaam voelen, zegt de helft dat ze dat gevoel nooit met iemand bespreken. "Toegeven dat je eenzaam bent, voelt ergens gênant. Het voelt alsof je niet leuk genoeg bent om mee om te gaan", vertelt iemand.

Volgens 4 op de 10 deelnemers is het nog altijd een taboe om te zeggen dat je eenzaam bent. Onder jongeren is dat iets hoger: van hen zegt de helft een taboe op eenzaamheid te ervaren.