Drie op de tien voetbalsupporters in stadions horen geregeld racistische spreekkoren van medesupporters. Maar als het voorkomt, geeft maar 18 procent toe daar meestal iets van te zeggen. Ruim de helft houdt altijd zijn mond.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder ruim 3.400 fans van clubs uit de Eerste en Eredivisie die regelmatig een wedstrijd in het stadion bezoeken.

De aanpak van racisme

Aanleiding voor het onderzoek is het plan van de KNVB en het kabinet om racisme in het voetbal aan te pakken. Die maatregelen worden zaterdag 8 februari gepresenteerd. De KNVB en het kabinet hopen hiermee racistische spreekkoren, zoals die bij de wedstrijd FC Den Bosch-Excelsior van 17 november vorig jaar, uit stadions te bannen.

Een peiling van EenVandaag, samen met spelersvakbond VVCS, onder aanvoerders uit de Eerste en Eredivisie laat zien dat dergelijke spreekkoren geen incident zijn en ze vaker voorkomen dan in het nieuws komt.

Ook supporters: 'Vaker racisme dan we in het nieuws zien'

De meeste ondervraagde voetbalsupporters (55 procent) merken hetzelfde. In veel gevallen gaat het om opmerkingen over huidskleur, oerwoudgeluiden en negatieve associaties bij bevolkingsgroepen. "Luie zwarte, kindsoldaat, kutneger en ga zo maar door. En dat zelfs tegen spelers van je eigen club. Belachelijk", zegt een ondervraagde stadionbezoeker over wat hij zoal hoort bij wedstrijden.

Verder horen supporters vaak anti-joodse leuzen wanneer hun club tegen Ajax speelt. De meningen over of dit echt racisme is zijn verdeeld, aangezien Ajax-supporters 'joden' ook als geuzennaam gebruiken. Veel supporters benadrukken dat dit volgens hen geen antisemitisme is, aangezien de opmerkingen zich richten op de spelers en supporters van de club, die vaak niet joods zijn.

'Als je iets zegt, word je zelf slachtoffer'

Hoewel racistische spreekkoren geregeld voorkomen, zeggen de meeste supporters daar doorgaans niets van. Ze doen dat niet uit angst voor verbale of fysieke confrontaties met andere supporters. "De personen die dit roepen zijn vaak agressief en hebben teveel gedronken. Als je daar wat van zegt, kun je ineens zelf slachtoffer worden", zegt iemand.

Een ander: "Een leeftijdsgenoot riep een keer : 'Jongeman, spoel je mond'. Dat heeft hij geweten. Onder bescherming van suppoosten is hij gevlucht." Anderen zeggen niets doordat dergelijke opmerkingen normaal zijn geworden. "Het is zo ingeburgerd dat niemand daar iets mee doet", schrijft een stadionbezoeker.

Grap over huidskleur of religie is geen racisme

Eenderde van de regelmatige stadionbezoekers (35 procent) vindt dat opmerkingen over huidskleur of religie die bedoeld zijn als grap niet racistisch zijn. "Het is vaak geen intrinsiek racisme. Mensen worden zo vaak op uiterlijke kenmerken beoordeeld en benoemd. "Hey bolle", "Hey lange" et cetera. Hoe heet dat dan?", vraagt een ondervraagde zich af. "Schelden op de tegenstander is van alle tijden. En ja, dan maak je hun kenmerken groot en belachelijk", zegt een ander.

Toch vindt de grootste groep supporters (51 procent) dat ook als grap bedoelde opmerkingen racisme zijn. "Een boodschap heeft een zender en een ontvanger. Ook als de zender het nooit racistisch bedoelt (wat maar de vraag is), is het dat vaak toch voor de ontvanger (en niet onbegrijpelijk). Iets bestempelen als grap maakt het niet automatisch geoorloofd."

'Plannen KNVB en kabinet gaan werken'

Een aantal maatregelen uit het plan dat zaterdag wordt gepresenteerd, werd in de aanloop naar de presentatie al bekend. Vooral stadionverboden met meldplicht voor zich misdragende supporters werken volgens veel stadionbezoekers (88 procent) goed. En ook slimme camera's, waarmee zich misdragende supporters snel opgespoord kunnen worden, zijn volgens de meesten (76 procent) effectief.

Op een mobiele app, waar iedereen racisme in en rond het stadion kan melden, zijn supporters wat kritischer. De helft (53 procent) denkt dat dat gaat helpen in de strijd tegen racisme. Ze zien meer in het consequent staken van een wedstrijd waarin spelers racistisch worden bejegend. Tweederde (64 procent) van de supporters denkt dat dit werkt, ook al moeten zij daardoor vroegtijdig naar huis.

Hevige stortbuien, toenemende hitte en wegzakkende grond. Steeds meer woningen in Nederland beschadigen door klimaatverandering. Het overkwam ook de Rotterdamse Quintus. "Heb hier lang met veel plezier gewoond, maar dit huis is niet toekomstbestendig."

Quintus Visser woont al jaren in Rotterdam en heeft door klimaatverandering steeds vaker schade aan zijn huis. Zijn woning verzakt langzaam, omdat die op kleigrond gebouwd is en geen fundering heeft. "Een tot twee keer per jaar wordt het hier nat. In een aantal gevallen stond hier 40 centimeter water", vertelt hij.

80 centimeter verzakt

In zo'n 100 jaar is Quintus' woning in totaal 80 centimeter verzakt. "Dat kan je terugzien aan de verhoogde vloer in het souterrain", legt hij uit, terwijl hij naast de deur staat die niet verhoogd kan worden. Zijn hoofd steekt er zo'n 15 centimeter bovenuit.

De wc en douche liggen nog op het oorspronkelijk niveau, het verschil is ongeveer 40 centimeter. Wie naar de wc gaat, moet eerst een afstapje van bijna een halve meter maken. "Hier is het hemelwater en het rioolwater niet gescheiden. Bij heftige regenbuien kan het riool het niet verwerken en dan komt het water omhoog", legt hij uit. Die stortbuien komen door klimaatverandering steeds vaker voor.

Waarde gedaald

Door de verzakkingen, daalt de waarde van Quintus' huis aanzienlijk. En het laten funderen is te duur. "Ik heb zelf niet de middelen om 1 tot 1,5 ton op tafel te leggen."

Quintus is een ondernemer in theaterverlichting en een groot deel van zijn pensioen zit in zijn huis. "Ik was ervan uitgegaan dat ik geen tot heel weinig woonlasten zou hebben als ik 65 zou worden. Inmiddels is de situatie heel onzeker."

Niet toekomstbestendig

Verhuizen is vanwege de waarde van het huis dus geen optie. Mocht hij dat wel doen, denkt Quintus met de krapte op de woningmarkt niet genoeg geld te hebben om een nieuwe en betere woning te kunnen kopen.

"Als ik dit huis verkoop, dan moet ik eerlijk zijn over de fundering. Je gaat niet mensen een huis verkopen met een lijk in de kast", zegt hij. "Ik heb hier heel lang en met veel plezier gewoond. Maar als ik eerlijk ben, dan is het huis niet toekomstbestendig."

Hoogwater

De Rotterdammer is niet de enige die door de klimaatschade aan zijn huis in een lastige situatie terechtkomt. Er zijn door heel Nederland heel wat woningen kwetsbaar voor extreem weer, zoals hittegolven, bosbranden en stortbuien, die steeds vaker voorkomen.

Zo verhuisde journalist en schrijver Christel Don van Amsterdam naar het hoger gelegen Zutphen. Ze dacht op haar nieuwe plek veilig te zijn voor het zeewater, maar schrok door de hoge waterstand van de IJssel vorige winter. "Dat heeft me echt aan het denken gezet. Er is zoveel meer waar we rekening mee moeten houden dan alleen zee."

'Klimaatgetto's'

Don schreef daarom het boek 'Klimaatgetto's', dat gaat over kwetsbare wijken waar de gevolgen van klimaatverandering extra hard aankomen. De inwoners van deze 'klimaatgetto's' hebben niet de middelen om hun huis klimaatbestendig te maken óf te verhuizen. Hierdoor komen zij vast te zitten in een wijk.

"Het is een heftige titel", geeft Don toe. "En we zijn daar nog lang niet in Nederland, maar in landen zoals Indonesië en Amerika zie je dit soort wijken wel al ontstaan. We kunnen nu voorkomen dat klimaatgetto's in Nederland ontstaan."

Niet alleen, maar samen

Volgens Don is het belangrijk dat we leren leven met de pijn van klimaatverandering. Het terugdraaien kan namelijk niet. "Ik heb in het boek een waslijst gemaakt van dingen die we kunnen doen bij extreem weer", vertelt ze. "Je kan bijvoorbeeld kijken naar hoe de hitte naar binnenkomt en aan welke kanten je zonwering installeert."

Maar ze stelt dat dit soort individuele aanpassingen maar een deel zijn van de oplossing. Het is volgens Don juist belangrijk dat we samen kijken in onze buurten naar mogelijkheden, ook voor mensen die niet genoeg geld hebben. "We moeten gaan kijken wie in onze buurt kwetsbaar is onder extreme weersomstandigheden. Wie moeten we gaan bezoeken bij een hittegolf of bij een hevige regen? Samen plannen maken maakt ons weerbaar tijdens extreem weer."

Het Chinese techbedrijf Huawei is in opspraak geraakt door betrokkenheid bij een nieuw corruptieschandaal. Lobbyisten van Huawei zouden Europarlementariërs hebben omgekocht. De politie heeft inmiddels huiszoekingen gedaan en meerdere personen aangehouden.