Lintjes knippen of regeren?

De rol van het staatshoofd staat opnieuw ter discussie. Afgelopen dinsdag liet Geert Wilders weten dat hij het staatshoofd geen onderdeel meer wil laten zijn van de regering. Mocht het kabinet hier niet toe overgaan dan zal hij een initiatiefwetsvoorstel indienen.

Wanneer het staatshoofd geen onderdeel meer is van de regering zal dan de ministeriële verantwoordelijkheid wegvallen? En betekent dat dan dat het staatshoofd geheel vrij is een eigen koers te varen? In Zweden heeft de koning een puur ceremoniële functie. Wat heeft dat voor gevolgen voor zijn bewegingsvrijheid?

EenVandaag spreekt met royalty watcher Ben Kolster en hoofdredacteur Arendo Joustra van het blad Elsevier over de mogelijke gevolgen voor het plaatsen van het staatshoofd buiten de regering.

Uitslag Opiniepanel onderzoek

Beatrix mag formeren

Koningin Beatrix mag een rol spelen bij de kabinetsformatie. Dit vindt een kleine meerderheid (53 procent) van de deelnemers aan het vandaag gehouden onderzoek. 43 Procent is van mening dat de koningin zich niet actief met de formatie moet bezighouden. Aan het onderzoek deden 12.000 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee.

Veel ondervraagden (46 procent) denken dat de Grondwet voorschrijft dat de koningin een formele taak heeft bij het vormen van een nieuw kabinet. Toch staat dit niet in de wet. Slechts één op de vijf deelnemers weet dat er nergens in de wet staat geschreven dat de koningin een rol moet spelen bij de formatie.

De discussie over de politieke rol van de koningin is actueel omdat Geert Wilders tijdens het debat over de regeringsverklaring aankondigde dat hij de Grondwet wil wijzigen zodat zij in de toekomst geen politieke verantwoordelijkheid meer heeft.

De helft van de ondervraagden (50 procent) is met hem eens dat de koningin zich moet gaan beperken tot een ceremoniële functie. Van iets minder dan de helft (45 procent) mag ze haar politieke invloed houden.

Ondanks alle discussie over haar politieke rol zien de deelnemers de koningin graag blijven. Bijna driekwart (72 procent) vindt dat Nederland een monarchie moet blijven. 22 Procent wil het koningshuis afschaffen en van Nederland een republiek maken.

Over het onderzoek

Aan het onderzoek deden 12.000 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Het onderzoek vond plaats op 28 oktober 2010.

Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 40.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de peilingen onder het EenVandaag Opiniepanel zijn na weging representatief voor zes variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2010.

Panelleden krijgen ongeveer een keer per week een uitnodiging om aan een peiling mee te doen. Op de meeste onderzoeken respondeert 60 tot 70 procent van de panelleden.