radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Deze zes foto's van Duitse soldaten geven een heel ander beeld van de inval in Nederland

Deze zes foto's van Duitse soldaten geven een heel ander beeld van de inval in Nederland
Bron: Gerard Groeneveld

78 jaar na de start van de Tweede Wereldoorlog zijn voor het eerst amateurfoto's van de intocht van de Duitse bezetter te zien. Duitse soldaten schoten deze beelden van hun strijd en overwinning.

Vanaf 1 februari is de verzameling foto's te zien in het Verzetsmuseum in Amsterdam. Zes foto's zijn alvast geselecteerd door auteur Gerard Groeneveld voor EenVandaag, en zijn opgespoord uit honderden Duitse fotoalbums. De beelden zijn een illustratie van de meidagen in 1940, toen Duitsland Nederland binnenviel. Groeneveld licht het historisch verhaal, dat deze foto's vertellen, toe.

1. 'Je kan me wat'

Gewonde Kornwederzand
Bron: Gerard Groeneveld
Gewonde Nederlandse soldaat, vlakbij de bunkers van Kornwerderzand.

"Een Nederlandse soldaat is gewond geraakt bij de Wons-stelling, vlakbij de bunkers van Kornwerderzand. De Duitsers slaagden er niet in over de Afsluitdijk te komen, dankzij de verdediging in de bunkers. Alle bombardementen vanuit de lucht en zware artilleriebeschietingen ten spijt."

"Het opgeheven, vermanende vingertje van de Duitser spreekt boekdelen. De gewonde kijkt hem niet aan, maar blikt recht in de lens. 'Je kan me wat', lijkt hij te denken. De foto is welhaast symbolisch. De gefrustreerde verslagen Nederlander en de arrogantie van de overwinnaar. Of andersom, want de Duitsers kwamen er bij Kornwerderzand niet door."

2. Soldaten als bezienswaardigheid

Surinaamse en Nederlandse soldaten
Bron: Gerard Groeneveld
Surinaamse en Nederlandse soldaten.

"Nauwelijks bekend is dat er ook Antilliaanse en Surinaamse soldaten in het Nederlandse leger meevochten. Voor de Duitsers, die al enkele jaren door een racistische regime werden geleid, waren deze koloniale soldaten een bezienswaardigheid, die ze dan ook graag fotografeerden. De soldaat rechts van de getinte man, ziet er kennelijk wel de humor van in."

3. Een modern gemotoriseerd leger op de fiets

Duitse soldaten in greppel, Roermond
Bron: Gerard Groeneveld
Duitse soldaten in greppel met fiets in Roermond.

"Vlakbij Roermond zoeken soldaten van het Infanterie-Regiment 59 dekking in een greppel. Ze zijn op de fiets. Dat verwacht je niet van een modern gemotoriseerd leger. Maar op een aantal plaats vielen de Duitsers met de fiets Nederland binnen. Ook werden veel paarden ingezet. De soldaten die hier schuilen, wachten op het sein om verder op te trekken. De brug bij Roermond zouden ze niet meer kunnen gebruiken. Die hadden de Nederlanders al net op tijd in de lucht laten vliegen."

4. Haastige dekking voor de rondvliegende kogels

Duitse parachutisten op de Zwijndrechtse brug bij Dordrecht zoeken dekking
Bron: Gerard Groeneveld
Duitse parachutisten op de Zwijndrechtse brug bij Dordrecht zoeken dekking.

"Soms lukte het om midden in de gevechten te fotograferen. Hier kiekte een Duitse parachutist zijn makkers die achter een opstand rand van de Zwijndrechtse brug bij Dordrecht haastig dekking zoeken voor de rondvliegende kogels van de Nederlandse verdedigers. Parachutisten (Fallschirmjäger) waren een nieuw onderdeel van het Duitse leger en werden voor het eerst tactisch ingezet tijdens de strijd om Nederland. Dat ging met wisselend succes. Het Rotterdamse vliegveld Waalhaven wisten ze snel te veroveren, maar de operatie tussen Delft en Den Haag liep spaak. Meer dan duizend para's en luchtlandingstroepen werden daar gevangen genomen en via IJmuiden naar Engeland verscheept."

5. Grof bombardement

"Rotterdam nam een sleutelpositie in tijdens de meidagen van 1940. De Maasbruggen waren van vitaal belang voor de Duitse opmars. Maar na vijf dagen strijd waren die nog niet veroverd. Er stond druk op de ketel, want de Duitsers wilden niet meer dan vijf dagen voor de strijd in Nederland uittrekken. Nog tijdens de onderhandelingen over de overgave, kreeg de stad een grof bombardement over zich heen met meer dan 800 doden onder de burgerbevolking."

"Deze foto's komen uit een fotoalbum van soldaat Adam Thiem, die was ingedeeld bij het Infanterie-Regiment 16 dat ingevlogen werd via vliegveld Waalhaven. Hij zat met zijn makkers op de eerste rang toen het bombardement begon en fotografeerde dit vanuit zijn positie aan de Maaskade."

Tv-reportage: deze Duitse foto's geven een uniek beeld van de inval in Nederland
info

De vijfdaagse mei-oorlog

In de vroege ochtend van 10 mei 1940 begint de Duitse aanval op Nederland. Langs de hele Nederlands-Duitse grens trekken zwaarbewapende Duitse troepen het land binnen: te voet, te paard, op motoren, in tanks en zelfs op de fiets. Tegelijkertijd landen er parachutisten bij Rotterdam, Den Haag, de Moerdijkbruggen en Dordrecht. Op 14 mei wordt Rotterdam gebombardeerd. Op 15 mei geeft Nederland zich over. Aan Nederlandse zijde sneuvelden 2.341 soldaten en zo'n 2.200 burgers. De Duitsers verloren 2.132 manschappen.

Van deze vijfdaagse oorlog zijn door Nederlandse burgers of soldaten nauwelijks foto's gemaakt. Maar Duitse soldaten maken duizenden foto's van hun veldtocht. Ze fotograferen vooral hun dagelijkse beslommeringen en zichzelf in stoere poses, maar ook krijgsgevangenen, vernielingen, contact met Nederlandse burgers, het bombardement op Rotterdam en een enkele keer de gevechten.

Auteur Gerard Groeneveld verzamelde deze foto's, albums en citaten van Duitse soldaten voor zijn boek Nach Holland. Groeneveld is gespecialiseerd in de thema's collaboratie, propaganda en fotografie tijdens de Tweede Wereldoorlog. Vanaf 1 februari zijn de beelden te zien in het Verzetsmuseum in Amsterdam.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Wat merken wij van een handelsoorlog tussen Amerika en EU? 'Nederlandse economie kan tegen een stootje'

Wat merken wij van een handelsoorlog tussen Amerika en EU? 'Nederlandse economie kan tegen een stootje'
Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en Amerikaanse president Donald Trump tijdens een eerdere ontmoeting in 2020
Bron: EPA

De Amerikaanse president Trump heeft gisteren tijdens een persconferentie aangekondigd dat hij van plan is om importheffingen op Europese goederen te verhogen. Inmiddels lijkt een handelsoorlog met de VS dichterbij. Welke gevolgen heeft dat voor ons?

De aangekondigde importtarieven zullen volgens Trump met 25 procent verhoogd worden. Een flink percentage. Maar volgens financieel journalist van de Telegraaf Martin Visser zal Nederland hier weinig van merken. Europa heeft al aangekondigd om met eventuele tegenmaatregelen te komen.

Meer Amerikaanse producten kopen

Uiteindelijk is het doel van Trump om met de aangekondigde importtarieven ervoor te zorgen dat Europa meer Amerikaanse producten koopt. Op die manier wil hij de Amerikaanse economie versterken en dat zou goed zijn voor het Amerikaanse bedrijfsleven, legt Visser uit.

Toch heeft Nederland hierin een bijzondere uitzonderingspositie, gaat de financieel journalist verder. We zullen daarom niet veel merken als Trump zijn plannen definitief doorzet.

Kabinet gokt op uitzondering

"Nederland is een typisch exportland, maar heeft nu toevallig de afgelopen paar jaar een handelstekort met Amerika", legt Visser uit over die uitzonderingspositie. "Wij exporteren minder naar Amerika dan we importeren uit Amerika." En dat is anders dan omringende landen zoals Duitsland bijvoorbeeld.

"Dat komt omdat wij vrij veel Amerikaanse energie importeren sinds we de eigen gaskranen hebben ingedraaid en het niet meer uit Rusland willen halen", legt hij uit. "Het kabinet gokt er daarom misschien ook wel op dat we om die reden her en der een uitzondering krijgen omdat wij toevallig wel meer uit Amerika halen dan andere landen."

Bekijk ook

Stijgende prijzen

Maar als Trump zijn plannen doorvoert, zal dat wel degelijk gevolgen hebben voor de Europese Unie. "En daar hebben wij wel last van, ook voor ons is dat prijsopdrijvend, zeker als we vanuit Europa met tegentarieven gaan komen. Dan is het actie-reactie."

Wat we dus vooral zullen merken is dat de prijzen op een gegeven moment zullen gaan stijgen als gevolg hiervan.

Andere afzetmarkten zoeken

Een belangrijk verschil is wel dat Amerika zich straks in een positie bevind waar het een handelsoorlog is met meerdere landen, en wij uiteindelijk met één land. Volgens Visser is het daarom voor Nederlandse ondernemers gemakkelijk om dit te omzeilen.

"Want zij zullen dan moeten denken, misschien moeten we onze spullen voortaan maar in Azië gaan verkopen of in Canada, Mexico of andere Europese landen als Amerika op deze manier een beetje op slot raakt", legt Visser uit. Volgens hem is het vooral Amerika die wordt geraakt door deze maatregelen.

Bekijk ook

'Nederlandse economie kan wel tegen een stootje'

De verwachting is dus dat de Nederlandse economie wel een stootje kan hebben als Trump de importtarieven invoert. "Ongeveer 5 procent van onze export gaat naar Amerika. Dus het is een grote handelspartner, maar ook weer betrekkelijk", ziet Visser.

Het is volgens hem dus raadzaam dat exporterende bedrijven opzoek gaan naar andere afzetmarkten. "Daar kan de overheid natuurlijk bij helpen om de handel met andere landen te versoepelen en te vergemakkelijken."

Gevolgen voor Duitsland

"Maar", voegt hij eraantoe, "de eurozone en Europa als geheel is best wel zwakjes economisch gezien. Dus dit kan best wel een tik zijn waardoor een land als Duitsland in een langere recessie blijft."

"En die pijn wordt natuurlijk zeker gevoeld", zegt hij tot slot.

Wat merken wij van een handelsoorlog tussen Amerika en EU? 'Nederlandse economie kan tegen een stootje'

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Blijft kazerne Budel een azc, of moeten asielzoekers plaatsmaken voor militairen? 'Kortdurende opvang is heel ongunstig'

Moeten asielzoekers in de voormalige kazerne van het Brabantse Budel plaatsmaken voor militairen? Deze vraag ligt op tafel. Tegelijk worstelt defensie met ruimtegebrek. Binnen 3 maanden wordt erover besloten. Welk belang weegt zwaarder, is nu de vraag.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant