Staatssecretaris Frans Weekers van Financiën heeft het even niet makkelijk. Wist hij nu wel of niet van de fraude met toeslagen door Bulgaarse dorpsbewoners? En omdat in de politiek jokken op hoog niveau niet mag, heeft de staatssecretaris een probleem. 

Door Frans Heitling, hoofdredacteur Accountancynews

Bij zijn ambtenaren – die hem al gewaarschuwd zouden hebben voor de fraudes - liep de emotie volgens Frans Weekers wat te hoog op. En waar sentiment de boventoon voert ligt de ratio wat verder verwijderd. Zo’n reactie van de staatsecretaris vind ik jammer. De hamvraag is echter: zit er licht tussen wat Frans Weekers nu zegt te weten en wat hij bijvoorbeeld twee jaar geleden al wist? In Accountancynieuws van 6 mei 2011, twee jaar geleden dus, komt Frans Weekers uitgebreid aan het woord. Het grote onderwerp was toen zijn ‘Fiscale Agenda: naar een eenvoudiger, meer solide en fraudebestendiger belastingstelsel.’

In het interview in Accountancynieuws gaat het vooral over de actuele fiscaliteit van toen en de impact van zijn plannen op bijvoorbeeld ondernemers. Bijvangst in het interview was de passage over fraudes. Ik herhaal maar even uit dat interview:

“Hoe materieel is die fraude met de voorlopige teruggaaf?

‘Over de jaren 2009 en 2010 is voor € 135 miljoen aan fraude geconstateerd en voor € 90 miljoen aan pogingen tegengehouden. We hebben zo’n 45000 signalen ontvangen dat er mogelijk iets mis is met de aanvraag voor een voorlopige teruggaaf. Ik wil mensen die gefraudeerd hebben met een voorlopige teruggave in de toekomst van die regeling uit kunnen sluiten. Er zijn nu nog 16000 signalen in onderzoek.

Is de Nederlandse belastingmoraal zo slecht?

‘Nee. De belastingmoraal in Nederland is goed. Maar criminele organisaties hebben ook wegen gevonden om de schatkist te tillen. En dat is geen traditionele vorm van belastingfraude zoals het verzwijgen van inkomsten, zwart sparen of smokkel. Dat pakken we al hard aan. Dit gaat een slag verder, mensen die nog helemaal geen belasting betaald hebben maar geld jatten uit de schatkist. Dat gebeurt bij voorlopige teruggaaf, toeslagfraude, vaak door gebruik te maken van de identiteit van iemand anders. Over fraude met kinderopvangregelingen komt binnenkort een brief met een plan van aanpak.’ “

In met name de tweede passage spreekt de staatssecretaris over fraude gepleegd door ‘criminele organisaties’ en door ‘door mensen die nog helemaal geen belasting betaald hebben.’ De woorden ‘criminele organisaties’ zijn duidelijk. Het gaat hier om georganiseerde misdaad. Een volgende vraag: hoeveel mensen zijn er Nederland die nog nooit belasting hebben betaald? Niet veel vermoed ik. Grofweg twee categorieën: kinderen die nog nooit een bijbaantje hebben gehad en nieuwkomers in dit land, die hier nog nooit hebben gewerkt. Naar mijn interpretatie beschrijft de staatssecretaris in 2011 in kort bestek hoe bepaalde vormen van uitkerings- en toeslagenfraude er uit ziet. Dat betekent m.i. dat de systematieken rond deze fraudevormen op het ministerie van Financiën bekend waren. Betekent dit dat de staatssecretaris automatisch dus ook op de hoogte was van de fraude door de Bulgaarse dorpsbewoners? Ik zie geen reden om er vanuit te gaan dat Frans Weekers deze casus kende. Hij kende de systematiek. Dus wanneer Frans Weekers roept dat hij over deze casus niets wist, accepteer ik dat!

Kamerlid Pieter Omtzigt (CDA) en een aantal collega Tweede Kamerleden hebben Frans Weekers een aantal indringende vragen gesteld over fraude met toeslagen en de systematiek erachter. Op zich terecht. Pieter Omtzigt heeft hierover al eerder vragen gesteld, in september 2011. Dus kent hij de antwoorden. Het had ook nog eerder gekund. Bijvoorbeeld in mei 2011, n.a.v. ‘De Fiscale Agenda 2011.’ Daarin wordt al ruim aandacht besteed aan ‘systeemfraude’ en alles wat nu dankzij een Brandpuntreportage weer -terecht – in de publiciteit is. Dan ontstaat dus de volgende vraag: zit/zat er veel licht tussen wat Frans Weekers kon weten en wat Pieter Omtzigt weet/wist. Nee dus. Er is wel een ander verschil: in september 2011 maakte het CDA nog deel uit van het kabinet.

www.accountancynieuws.nl

www.twitter.com/frans_heitling

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.