Waarom zorgmedewerkers uit het hele land morgen hun stem laten horen tijdens de klimaatmars

De gevolgen van milieuproblemen zijn duidelijk zichtbaar in behandelkamers, zien artsen. Jaarlijks sterven zo'n 12.000 mensen door fijnstof. Om daar aandacht voor te vragen, lopen zorgmedewerkers zondag mee in de klimaatmars in Amsterdam.

"Milieuproblemen vormen de grootste bedreiging voor de volksgezondheid", zegt Hugo Touw. Hij werkt als intensivist bij het Radboudumc in Nijmegen. "De problemen van de klimaatcrisis komen letterlijk op ons af." In de praktijk betekent dit dat steeds meer mensen ziek worden door luchtvervuiling, vertelt Touw. "En dan vooral de mensen die toch al onder slechte omstandigheden leven."

Stop op fossiele subsidies

Om die reden steunt Touw, net als zijn werkgever het Radboudumc, de actie van 38 zorgorganisaties en zes ziekenhuizen om mee te lopen in de klimaatmars komende zondag in Amsterdam.

De zorgverleners die meelopen in de mars vinden dat de politiek te weinig toezeggingen doet om de volksgezondheid tegen klimaatverandering te beschermen. Ze willen onder meer een stop op fossiele subsidies en een verbod op reclame voor fossiele brandstoffen.

Meer aandacht voor gezondheidsproblemen

Touw hoopt dat door de deelname aan de mars meer aandacht ontstaat voor de gezondheidsproblemen die milieuvervuiling veroorzaakt. Dit probleem is nog veel te onbekend, vindt hij.

"Bij de gevolgen van luchtverontreiniging staat lang niet iedereen stil. Terwijl dit voor een grote ziektelast zorgt. Zo overlijden jaarlijks 12.000 mensen aan de gevolgen van fijnstof. En een kind dat bij industrie in de buurt woont, heeft een grotere kans ziek te worden."

'Wij maken mensen ook ziek'

En als je meedoet aan een actie voor het klimaat, is het ook belangrijk dat je als ziekenhuis of andere zorgorganisatie in de spiegel kijkt, vindt oud-zorgbestuurder van onder meer het Radboudumc Cathy van Beek. Tegenwoordig is ze adviseur duurzame zorg.

Van Beek is van huis uit verpleegkundige, maar rolde al snel in allerlei bestuursfuncties in de zorg en heeft van verduurzaming haar speerpunt gemaakt. "In 2011 ontdekte ik dat er in ons ziekenhuis eigenlijk niets aan duurzaamheid werd gedaan." Het is haar toen gelukt dit onderwerp op de kaart te zetten. Ze mocht zich bemoeien met de nieuwbouw en een duurzamer voedingsconcept in het ziekenhuis. "De zorg heeft een voetafdruk van 7 procent. Wij maken de patiënt ook ziek. Dat moeten we willen verminderen."

Systeem op de schop

Om dit te kunnen bereiken moet het hele zorgsysteem op de schop, denkt Van Beek. "We moeten toe naar een circulaire economie. Dat is hartstikke ingewikkeld en kunnen we niet alleen. Daar is regie van de overheid voor nodig en ook de fabrikanten moeten om. Er moet van alles worden aangepast, bijvoorbeeld zodat apparaten langer meegaan. Dat kunnen de zorgaanbieders niet alleen."

Een belangrijk onderwerp op de agenda is de verduurzaming van het woonwerk-verkeer van en naar het ziekenhuis, zegt Van Beek. Ze adviseert de gemeente Rotterdam hierover op dit moment. "De gemeente moet met goede plannen komen en de provincie moet daarbij helpen, samenwerken met het ziekenhuis. Mensen moeten dichter bij hun werk kunnen wonen, ook zorgmedewerkers." Andere werkgevers kunnen daar volgens haar van leren.

Impact maken

Van Beek vindt het heel belangrijk dat het Radboudumc en andere ziekenhuizen en zorgorganisaties meelopen in de klimaatmars. "Klimaatverandering geldt voor iedereen, het zou een a-politiek onderwerp moeten zijn. Het is immers in ieders belang dat de voetafdruk naar beneden gaat."

Zorgprofessionals zijn belangrijk in dit verhaal, benadrukt Van Beek. "Verpleegkundigen en artsen kunnen impact maken. We hopen dat het feit dat zij zeggen 'dat het niet zo langer kan' veel losmaakt."