Waarom uitbreiding van Defensie in Nederland nodig is, volgens militair hoogleraar

Een nieuwe kazerne, munitieopslagen en extra ruimte om te oefenen: het Nederlandse leger is bezig met uitbreidingen. En dat is nodig, volgens hoogleraar Militair Operationele Wetenschappen Han Bouwmeester: "We weten niet wat Rusland verder van plan is."

De zoektocht van defensie naar extra ruimte komt niet uit de lucht vallen, zegt Bouwmeester. Hij wijst op de groeiende geopolitieke instabiliteit.

'Moet ergens neergezet worden'

"Wereldwijd zien we dat de veiligheid afneemt. Dat heeft ertoe geleid dat we sinds de invasie in Oekraïne hebben besloten om meer aandacht aan defensie te schenken en uit te breiden." Maar daar moet dan ook ruimte voor zijn. "Meer mensen, materieel en munitie, dat zal je ergens kwijt moeten."

En naast ruimte voor opslag, moet er voor de extra militairen ruimte komen om te oefenen. "Dat zal ook meer gezamenlijk gebeuren."

Slechte scenario's

De oorlog in Oekraïne lijkt misschien ver weg, maar volgens Bouwmeester is het wel degelijk nodig om ons voor te bereiden. "We moeten met hele slechte scenario's rekening houden", zegt hij.

"We zien dat er op dit moment weinig beweging is aan het front in Oekraïne. En we zien dat de steun aan Oekraïne vanuit het Westen langzaam een beetje begint af te brokkelen. Ik wil niet zeggen dat dat nu direct gaat gebeuren, maar het zou zomaar kunnen dat Rusland uiteindelijk gaat winnen van Oekraïne. We weten ook niet wat Rusland verder van plan is. Dat maakt dat het een onveilige situatie is."

Betere geloofwaardigheid

Met dat scenario in gedachten moet Nederland zich voorbereiden, zegt de hoogleraar. "Dat betekent dat Nederland ook in NAVO-verband de verdediging goed op orde moet hebben. Dat we een goede organisatie hebben die goed getraind is. Dat komt geloofwaardig over."

Die geloofwaardigheid kan nog een stuk beter, vindt Bouwmeester. "Zeker gezien de situatie. We hebben een langdurige periode van bezuinigingen gehad en daar moeten we van terugkomen. Dat betekent een grotere krijgsmacht, maar ook dat die krijgsmacht zich weer veelvuldig op de verdedigingstaken gaat richten."

Zorgen bij lokale boeren

Defensie doet door het hele land onderzoek naar geschikte locaties voor oefenterreinen, kazernes en munitiedepots, maar vooral Flevoland is in trek. Onder meer in de gemeenten Dronten, Noordoostpolder, Urk en Zeewolde wordt gezocht naar geschikte locaties. En dat leidt tot zorgen bij lokale boeren, bijvoorbeeld bij melkveehouder en akkerbouw Roel Assies uit Zeewolde.

Defensie wil mogelijk een kazerne bouwen op de grond waar zijn bedrijf nu staat. "We waren met vrienden een weekendje in Maastricht. Toen kreeg ik een appje van onze buurman dat hij een brief van de gemeente gekregen had. Toen wij thuiskwamen, vond mijn vrouw ook een brief in de brievenbus. Daarin staat dat Defensie drie zoekgebieden heeft voor de bouw van een nieuwe kazerne, waaronder dat van ons."

'Schadelijk voor bedrijven'

Assies wil niet weg en zou het zonde vinden als de goede landbouwgrond van Flevoland gebruikt wordt voor de bouw van een kazerne. En die zorgen leven bij veel boeren, zegt Dirk Bruins van LTO Noord. "Wij moeten investeren om te verduurzamen, maar veel van deze investeringen verdien je pas na 5 of 10 jaar terug."

Hij zegt dat dit problemen kan geven bij banken die niet willen investeren als niet zeker is hoe lang het boerenbedrijf nog blijft bestaan. "Die verstrekken dan geen lening. Dus zo'n kaartje van Defensie is heel schadelijk voor bedrijven, het zet ze tot stilstand."

Geen uitbreiding zonder overlast

Bouwmeester erkent dat de ruimte in Nederland schaars is, maar zegt dat meer ruimte echt nodig is. Uitbreiding kan niet volkomen zonder overlast. "Als wij onze veiligheid op orde willen hebben, dan kan het zomaar zijn dat je daar ook af en toe van merkt dat Defensie aan het oefenen is."

Daarbij zegt hij dat het ook maar is hoe je het 'bestempelt'. "Ik heb zelf in Amerika gewoond. Als daar vliegtuigen opstijgen en neerdalen hebben ze het over 'the sound of freedom'."

Afschrikken

Verder benadrukt de hoogleraar dat het belangrijk is dat Nederland, maar ook andere NAVO-landen aan de buitenwereld laten zien dat ze goed zijn voorbereid.

"Afschrikking is heel erg belangrijk. In de Koude Oorlog zag je dat de NAVO zich baseerde op afschrikking en dat gegeven is nog steeds actueel." Ook nu proberen we dat te creëren. "Je wilt voorkomen dat je uiteindelijk wordt aangevallen en in oorlog komt."