Er is werk aan de winkel voor partijen die nog bezig zijn met de formatie van nieuwe gemeentebesturen. Tot nu toe is slechts 27 procent van de nieuwe wethouders vrouw. "Vrouwen moeten hun vinger opsteken", zegt de voorzitter van de Wethoudersvereniging.

Sinds de verkiezingen in maart hebben 154 van de 332 gemeenten inmiddels een nieuw bestuur. Het Algemeen Dagblad inventariseerde de samenstelling van die nieuwe colleges van B&W en daaruit blijkt dat slechts 27 procent van de wethouders vrouw is. 46 gemeenten hebben een nieuw bestuur dat zelfs geheel uit mannen bestaat.

Geen afspiegeling van de samenleving

Ook de colleges die bij de verkiezingen in 2018 zijn gevormd, waren geen afspiegeling van de samenleving: slechts een kwart van de wethouders was vrouw.

Een ervan is Marcelle Hendrickx. Zij werd 'wel een beetje verdrietig' toen ze de cijfers las. "We hebben er veel aandacht aan besteed de laatste jaren en je hoopt dan dat je bij zo'n nieuwe formatieronde het verschil gaat zien. Dit beeld bevestigt dat nog niet."

Grootste mond

Hendrickx is wethouder voor D66 in Tilburg en voorzitter van de Wethoudersvereniging. Dat er zo weinig vrouwen in het lokale bestuur willen, ligt er volgens haar deels aan dat de politiek is ingesteld op mannen.

"Het is ook een kwestie van op een andere manier benaderen. Vooral in de traditionele partijen heeft het ook nog iets te maken met wie de grootste mond heeft, wie het meest zichtbaar is", vertelt ze. "Dat is de automatische kandidaat."

'Zelf hun vinger opsteken'

Vrouwen moeten vaak op een andere manier geselecteerd worden, zegt de wethouder. "Je moet ze er van tevoren bij betrekken, je moet ze vragen. En je moet tegen ze zeggen: 'Volgens mij kan jij het'."

Maar Hendrickx denkt ook dat er een verantwoordelijkheid bij vrouwen ligt. "Vrouwen moeten wel degelijk vaker zelf hun vinger opsteken en zeggen: 'Ik ga dit doen, ook al heb ik het nog nooit gedaan'."

Dagje meelopen

Hendrickx probeert zelf vrouwen op verschillende manieren enthousiast te maken voor het vak. "Jonge vrouwen benaderen en aanbieden om een dagje met me mee te lopen om het te ervaren", vertelt ze.

De wethouder was in 2014 de enige vrouw in het college van B&W in Tilburg. Sinds 4 jaar is er nog een vrouwelijke wethouder en dat maakt volgens Hendrickx wel degelijk verschil. "Ik vind het heel fijn dat ik een vrouwelijke collega heb. Ik heb ook hele fijne mannelijke collega's, maar met een vrouw ontstaat er een andere vergadercultuur. Het is net even een andere aanvliegroute op het bespreken van bepaalde thema's."

Alleen mannen in gemeentebestuur Oss

Oss is een van de gemeenten waarvan het college uitsluitend uit mannen bestaat. De lokale partij VDG, het CDA, de VVD en GroenLinks hebben geen van allen een vrouw als wethouder naar voren geschoven.

GroenLinks-wethouder Dolf Warris noemt het 'super super jammer' dat het niet gelukt is een vrouw bereid te vinden. Het lokaal bestuur is volgens hem wel een beetje een mannencultuur, maar hij vindt het te makkelijk om te zeggen dat dat de enige reden is dat vrouwen niet willen. "Dan zou je denken: 'Kom op, vrouwen, pak ze aan en zorg ervoor dat die mannencultuur omver wordt geworpen en maak er een andere cultuur van'."

'Pittige baan' maar 'geweldig ambt'

Warris denkt dat het niet te maken heeft met de geschiktheid van vrouwen, maar met hun beschikbaarheid. "Dan gaat het vooral over de tijd die het wethouderschap vraagt. Een uur of 60, 70 per week kan het zo maar kosten. Het is een pittige baan."

Maar Hendrickx kan zich nauwelijks voorstellen dat vrouwen geen wethouder willen worden. "Ik vind het het mooiste wat ik ooit heb gedaan. De politiek is namelijk ook echt leuk en wethouder is een geweldig ambt. Maar in het beeld van veel mensen ligt dat anders. En dat weerhoudt denk ik ook een deel van de vrouwen."

Israël voert de militaire strijd tegen Hamas op en wil delen van de Gazastrook bezetten, zegt premier Benjamin Netanyahu. Maar experts vragen zich af wat het plan is: "Gaza veroveren is niet zo moeilijk, het gebied daarna behouden is veel ingewikkelder."

Premier Netanyahu kondigde vandaag een intensieve militaire operatie aan met als doel om Hamas te verslaan. Volgens hem zal Israël Gaza niet binnenvallen om zich vervolgens weer terug te trekken: "De bedoeling is het tegenovergestelde daarvan."

'Dagen tot paar weken'

Het Israëlische leger heeft inmiddels tienduizenden reservisten opgeroepen voor het aanstaande offensief in Gaza. Een bezetting van de Gazastrook zou dan ook snel een feit kunnen zijn, denkt oud-commandant der landstrijdkrachten Mart de Kruijf. "Ik denk ook dat het Israël gaat lukken."

Hij verwacht dat Israël de Gazastrook 'binnen een paar dagen of een paar weken' kan veroveren. "Dan heb je heel Gaza wel onder controle. Het probleem is dan alleen: er wonen wel 2,2 miljoen mensen, hoe krijg je die onder controle?", zegt De Kruif. "Land bezetten is iets anders dan land ook daadwerkelijk bezet houden."

Situatie van voor 2005

Een nieuw militair offensief zou goed het einde kunnen betekenen van een Palestijns Gaza, denkt Midden-Oosten-deskundige Peter Malcontent: "Je mag concluderen uit de woorden van politici in het Israëlische veiligheidskabinet dat er een herbezetting komt."

Daarmee zouden we teruggaan naar de situatie van voor 2005, toen Israël tientallen jaren ook de hele Gazastrook in handen had, vertelt hij. "En dus zullen er straks ook nieuwe nederzettingen gebouwd gaan worden voor Israëlische Joden in Gaza."

'Terecht op een kluitje'

Netanyahu liet in zijn aankondiging van het nieuwe militaire offensief weten dat de inwoners van Gaza zullen worden 'verplaatst'. Voor hun eigen bescherming, voegde de Israëlische premier daaraan toe. Malcontent verwacht dat de Palestijnen zullen worden verdreven naar het zuiden. "Die komen daar dan terecht op een kluitje."

Een aantal ministers in het kabinet van Netanyahu zijn volgens de Midden-Oosten-expert extreem nationalistisch. "Die hebben deze plannen al veel langer", weet hij. "Eigenlijk kon je op je vingers natellen dat dit zou gaan gebeuren."

Al weken geen hulp

Het Israëlische leger heeft op dit moment al zo'n 70 procent van de Gazastrook onder controle. Volgens persbureau AP zou een totale verovering betekenen dat honderdduizenden Palestijnen hun verblijfplaats kwijtraken.

Daar komt bij dat de mensen in Gaza al weken zonder voedsel, schoon water, medicijnen en medische hulp zitten. Israël houdt de grenzen met Gaza sinds 2 maart dicht voor humanitaire hulp. Internationale hulporganisaties waarschuwden vorige week dat de laatste voorraden inmiddels zijn uitgedeeld.

'Moet proportioneel zijn'

De Kruif zet dan ook vraagtekens bij een nog verdere uitbreiding van het bezette gebied. "Ik heb beelden gezien van 7 oktober, die zijn vreselijk", zegt hij over de aanslag van Hamas op Israël. "Maar is dat nou een reden om 2,2 miljoen mensen op een heel klein stukje grond te gaan concentreren?"

De maatregelen die Israël neemt in reactie op de aanslag van 7 oktober 2023 moeten wel proportioneel zijn, zegt hij. "Dus die moeten in verhouding zijn met het gevaar dat er uitgaat van de extremisten van Hamas."

Ander soort oorlog

Een volledige bezetting van de Gazastrook leidt uiteindelijk tot een ander soort oorlog met Hamas, legt de oud-commandant uit. "Wij noemen dat een asymmetrische of een irreguliere oorlog." Dat betekent volgens hem dat er straks bijvoorbeeld meer aanslagen zullen worden gepleegd.

De bestrijding hiervan en het handhaven van de status quo is een kwestie van een lange adem die veel inspanning kost, benadrukt De Kruif. "En als er één ding is wat Israel niet heeft, dan zijn het de vele militairen die daarvoor nodig zijn."

Terughalen van gijzelaars

Los van de strijd met Hamas is bovendien de grote vraag of het andere doel van Netanyahu wel bereikt kan worden: het terughalen van de Israëlische gijzelaars in Gaza. "Bij een totale bezetting is de kans juist groter dat de gijzelaars dood gaan", zegt Malcontent. "Een intensivering van de strijd in Gaza heeft dus gevolgen."

Toch is de verwachting van beide deskundigen dat Israël doorzet. "Ze hebben ook het militaire vermogen", vertelt De Kruijf. "Hamas is relatief verzwakt. Maar vooral heeft Israël - waarschijnlijk - de steun van de president van de Verenigde Staten om dit te kunnen doen."

Internationale steun

Tegelijkertijd denkt de oud-commandant dat internationaal de steun voor Israël sterk zal afnemen bij een nieuw offensief in Gaza. "Israël zou zich dat meer moeten afvragen", zegt hij.

Wat is zo'n kortetermijnsucces om een bufferstrook te creëren je waard als je op lange termijn steun verliest in heel de wereld", legt De Kruif uit. "Terwijl je die steun hard nodig kan hebben. Want de echte vijand van Israël is Iran en die wordt gesteund door Rusland. Dus het conflict is nog lang niet ten einde."