radio LIVE
meer NPO start

Vladimir uit Rusland kwam niet als vluchteling, maar als kennismigrant naar Nederland: 'Ik wist op dag 1 van de oorlog dat we weg moesten'

Vladimir uit Rusland kwam niet als vluchteling, maar als kennismigrant naar Nederland: 'Ik wist op dag 1 van de oorlog dat we weg moesten'
Vladimir met zijn twee kinderen in hun huis in Utrecht
Bron: EenVandaag

Russen die vanwege de oorlog willen vluchten, hebben in Nederland maar weinig kans op een verblijfsvergunning. Tenzij je een hoogbetaalde baan kan vinden en expat wordt. Zoals de 39-jarige Vladimir: "Ik wil niet dat mijn kinderen soldaten worden."

Met zijn vrouw en twee kinderen woont Vladimir tegenwoordig in Utrecht. "Je kan hier overal op de fiets naartoe, het is allemaal een stuk kleiner dan in Moskou," vertelt hij met een glimlach. Dat hij uitgerekend voor Nederland koos, was een combinatie van verschillende zaken. "Onze kinderen hebben hemofilie, een bloedziekte, dus voor hen is gezondheidszorg belangrijk. Bovendien houden wij niet zo van hitte, dus Barcelona, waar ik ook een aanbod voor werk had, viel af."

Kennismigrant

Wie als Rus in Nederland zich aanmeldt voor asiel, maakt eigenlijk geen kans. Het was de baan van Vladimir, game-ontwikkelaar, waardoor hij hierheen kon komen. "Onze studio in Amsterdam is sinds de oorlog uitgebreid. Via die route kon ik hier komen en blijven."

Zoals Vladimir zijn er meer Russen die via een speciale regeling voor hoogbetaalde banen met specialistische kennis naar Nederland komen: de kennismigrantenregeling. In 2022 kwamen er bijna vier keer zoveel Russen via deze regeling naar Nederland als in de jaren daarvoor.

Bekijk ook

'Erkend referenten'

"Bij eerdere conflicten zagen we ook hoogopgeleide mensen via deze regeling vertrekken uit hun land, bijvoorbeeld vanuit Turkije en Oekraïne. En dus ook uit Rusland," legt hoogleraar migratierecht Tesseltje de Lange uit. Niet ieder Nederlands bedrijf mag zomaar een kennismigrant aannemen. Om een expat hierheen te halen, moet een bedrijf op een lijst van de IND staan en een 'erkend referent' zijn.

"Erkend referenten zijn bedrijven die eigenlijk door de IND zijn goedgekeurd", vertelt De Lange. "Die werkgevers worden voor hun aanmelding als erkend referent doorgelicht. Kom je via hen als kennismigrant hierheen, dan gaat het ook sneller, omdat de werkgever wordt vertrouwd."

info

Aantallen kennismigranten

In 2022 kwamen er in totaal 26.145 kennismigranten naar Nederland. Meer dan 8 procent van die kennismigranten waren Russisch. De ruim 26.000 kennismigranten vormden in 2022 ongeveer 7 procent van de totale migratie. De precieze aantallen kennismigranten in 2023 zijn nog niet bekend. Wel lijkt het er bij cijfers van het IND op dat de totale migratie onder 'Kennis en Talent' ook in 2023 is toegenomen.

'Rusland ging terug in de tijd'

Vladimirs werkgever stond op die lijst van erkende referenten. En dus kon hij naar Nederland. "Ik wist eigenlijk op dag 1 van de oorlog al dat we weg moesten. Het voelde die dag alsof we 30 jaar terug in de tijd gingen, naar de Sovjet-Unie."

"Alles wat we hadden opgebouwd werd weggegooid. En ik wil niet dat mijn kinderen ooit soldaten in een Russische oorlog worden."

De luxe om te kiezen

Vladimir geeft toe dat hij de luxe had om te kiezen waar hij heen wilde. "Ik spreek Engels en werk in een internationale industrie. Maar veel van mijn vrienden hebben dat niet. Zij moeten naar andere landen uitwijken, of in Rusland blijven. Het is niet voor iedereen te betalen om ergens anders te gaan wonen en werken."

Ook voor delen van zijn familie geldt dat. Hoewel zijn vrouw en kinderen met hem mee mochten, geldt dat bijvoorbeeld niet voor zijn ouders. "Mijn moeder en zus wonen nog in Kharkiv, in Oekraïne. Daar heb ik tot mijn zestiende zelf ook gewoond. En mijn vader woont net over de Russische grens. Waar de oorlog ook heen gaat: voor mijn familie is het slecht nieuws."

De Russische Vladimir en zijn gezin konden via de kennismigrantenregeling naar Nederland komen

Zorgen om zijn familie

Zijn familie woont dus aan beide zijden van de oorlog met Oekraïne en dat maakt de situatie lastig. "Mijn zus wil het land niet verlaten zonder haar man. En die mag niet weg, dat is de wet."

"In het begin van de oorlog heeft een mortier de flat waar zij wonen geraakt. Toen zijn ze tijdelijk in een ander deel van Oekraïne gaan wonen. Maar nu zijn ze weer terug daar." Hij is even stil. "Ik heb nog steeds de angst dat ik op een dag het nieuws bekijk en zie dat mijn familie aan de ene of aan de andere kant omgekomen is."

'Ik wil in Nederland blijven'

Bovendien ziet Vladimir zichzelf niet meer teruggaan naar Rusland. "Zelfs als de oorlog voorbij is - en er zal ooit een einde aan komen - dan nog geloof ik niet dat Rusland zal veranderen. De Russische overheid bouwt een soort Sovjet-Unie 2.0."

Het liefst wil hij in Nederland blijven. "Tuurlijk zie ik de verkiezingsuitslag en de problemen met migranten hier. Maar persoonlijk merk ik veel warmte en vriendelijkheid van de Nederlandse mensen die ik ontmoet. En mijn kinderen maken hier al vriendjes. De belangrijkste waarden hier komen overeen met die van mij."

Baanbehoud als voorwaarde

Als kennismigrant kan hij hier alleen blijven als hij een baan bij een erkend referent houdt. "Als je je baan verliest, dan heb je drie maanden de tijd om een nieuwe te vinden", vertelt hoogleraar de Lange. "Lukt dat niet, dan kan de IND besluiten om je verblijfsvergunning in te trekken en moet je dus het land uit."

Daarom is het voor Vladimir extra belangrijk dat hij zijn werk goed uitvoert, voor hemzelf en zijn gezin. "Ik ontwikkel een spel voor de pc en weet precies wat mijn rol daarin is. En hoe dat sterk verbonden is met mijn persoonlijke leven. Laat ik het zo zeggen: ik ben zeer gemotiveerd om er een succes van te maken."

Bekijk ook

info

Discussie in Den Haag

De kennismigrantenregeling is in Den Haag niet onomstreden. In de verkiezingscampagne gaf bijvoorbeeld Pieter Omtzigt (NSC) aan er kritisch naar te willen kijken. "Migratie, en dus ook arbeidsmigratie, is zo'n beetje het belangrijkste onderwerp in deze kabinetsformatie", vertelt politiek verslaggever Remko Theulings. "Op het gebied van asiel staan de neuzen dezelfde kant op. De vier formerende partijen willen allemaal de instroom omlaag. Maar arbeidsmigratie ligt ingewikkelder en gaat ook nog eens over grotere aantallen."

"NSC heeft de discussie daarover aangezwengeld. Die partij vraagt zich openlijk af of de rem er niet op moet, bijvoorbeeld op laagbetaald werk in kassen, distributiecentra en slachthuizen dat vrijwel alleen door arbeidsmigranten wordt gedaan. Zonder hen zouden die sectoren in ons land ook haast niet kunnen bestaan", zegt Theulings. "Een forse beperking zal ongetwijfeld op verzet stuiten van de agrarische sector en dus waarschijnlijk ook van BBB."

"Maar wat NSC betreft moet de focus ook op de hoogbetaalde kennismigranten. En dat betekent bijvoorbeeld dat het mes gaat in het belastingvoordeel dat die mensen momenteel nog krijgen. Dat is een van de onderwerpen waar in deze kabinetsformatie over moet worden besloten."

Ook het feit dat het over grote aantallen Russen gaat, roept in de Tweede Kamer vragen op, legt Theulings uit. "President Poetin is er al een tijdje op uit om onze samenleving te ondermijnen, zo stelt inlichtingendienst AIVD in zijn rapportages. Het is dus niet ondenkbaar dat er tussen die honderden hoogopgeleide kennismigranten mensen zitten die een gevaar zijn voor onze staatsveiligheid. De screening die kennismigranten moeten doorlopen is op het oog ook een stuk minder streng is dan de procedure waaraan asielzoekers worden onderworpen. Kamerleden maken zich daar zorgen over."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nabestaanden hopen dat rechtszaak meer duidelijkheid geeft over grafschennis kindergraven: 'Ze hebben mijn gezin kapot gemaakt'

Justitie vervolgt vier vrouwen voor grafschennis op een begraafplaats in Leusden. Zij zouden daar bijna 4 jaar geleden een 'paranormale sessie' hebben gehouden bij kindergraven. Nabestaanden hopen er nu eindelijk achter te komen wat er precies is gebeurd.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'
Songfestival-winnaar Nemo stond vorig jaar met de non-binaire vlag op het podium
Bron: Sarah Louise Bennett/EBU

De Palestijnse vlag of een regenboogvlag op het podium van het Eurovisie Songfestival? Dat is deze editie niet toegestaan: artiesten mogen alleen nog hun eigen vlag laten zien om 'politieke statements' te voorkomen. "De EBU is een bange organisatie."

De European Broadcasting Union (EBU) heeft het nieuwe vlaggenprotocol zelf niet bekendgemaakt, maar bevestigde wel berichten van de Deense omroep DR hierover. Hans Laroes, die jarenlang betrokken was bij de EBU als adviseur, vindt het een 'nogal onhandig' van de media-organisatie.

Vlag om identiteit te laten zien

De laatste jaren waren op het podium en in de green rooms - waar deelnemers wachten op de uitslag - nog verschillende vlaggen te zien, waaronder de Palestijnse vlag en de regenboogvlag. En op het podium nam zanger Nemo, die uiteindelijk won voor Zwitserland, vorig jaar de non-binaire vlag mee. Vlaggen zijn dan ook echt onderdeel van het Songfestival, zegt Laroes.

"Het hele Songfestival is erop gericht om mensen en landen en allerlei bevolkingsgroepen met elkaar te verbinden op een vrolijke manier. En dus ook mensen van allerlei identiteiten", legt hij uit. "En ik denk dat daarbij hoort dat die mensen ook hun identiteit laten zien. Dat kan via de vlag van je land, via de regenboogvlag en ook via een vlag waarin je Palestina steunt."

Bekijk ook

'Tegen geest van Songfestival'

Door het besluit van de EBU om alleen nationale vlaggen toe te staan op het podium kunnen deelnemende artiesten hun identiteit straks mogelijk niet volledig uiten. En dat vindt Laroes geen goede zaak: "Het is eigenlijk tegen de geest van het Songfestival in."

Hoe de organisator van het liedjesfestijn precies tot zo'n besluit komt, blijft volgens hem gissen. In principe wordt de uiteindelijke beslissing gemaakt door de producer van het Songfestival in overleg met het gastland, dit jaar dus Zwitserland. Maar de omroepen van andere deelnemende landen hebben volgens hem ook zeker invloed.

Onder hoge druk besloten?

Het zou dus zeker kunnen dat landen in dit geval invloed hebben uitgeoefend op de organisatie, zegt Laroes. "Er zijn ongetwijfeld een aantal omroepen die alvast bezwaar zijn gaan maken of bang zijn geworden." En dan gaan ze onder oplopende druk met elkaar appen, bellen en vergaderen, weet de voormalig EBU-adviseur.

"Het is op dit soort momenten een beetje een bange organisatie", gaat hij verder. "Dus omdat die verschillende standpunten van landen en omroepen eigenlijk boven die hele besluitvorming hangen, wordt er geprobeerd het allemaal zo rustig mogelijk te houden en ieder gedoe waar iemand boos van kan worden te vermijden. Dan ga je dus beslissen om geen vlaggen toe te laten."

'Niet nagedacht over regenboogvlag'

Het 'vlaggenverbod' is volgens Laroes vooral bedoeld om de Palestijnse vlag te weren van het podium. Dat daarmee bijvoorbeeld ook Pride-vlaggen in de ban worden gedaan, heeft de organisatie van tevoren misschien niet helemaal doorgehad, denkt hij.

"Ik denk dat ze vooral geen Palestijnse vlaggen willen laten zien en dat ze toen geaccepteerd hebben dat dan ook andere vlaggen als de regenboogvlag niet meer getoond worden", zegt hij. "Terwijl ik denk dat je daarmee juist een heleboel artiesten - en een heleboel mensen thuis - in hun hart raakt, en dat je daarmee dus ook je eigen Songfestival in het hart raakt."

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'

Bekijk ook

Andere manieren zoeken

Overigens verwacht Laroes niet dat de deelnemende zangers zich ook helemaal aan de nieuwe regels gaan houden. "Ik denk dat redelijk wat artiesten op zoek gaan naar manieren om toch iets te laten zien." Als voorbeeld noemt hij Madonna, die in 2019 op het Songfestival in Israël een gastoptreden gaf en toen ook een statement maakte met de Palestijnse én Israëlische vlag.

Het zal hem niet verbazen als meer artiesten op zoek gaan naar manieren om standpunt over de situatie in Israël en de Palestijnse gebieden te laten blijken. "En eigenlijk wordt dat ook uitgelokt door de EBU. Het is dan ook een wedstrijdje van: wie is nu het slimst."

'Onverstandig en niet sympathiek'

In een poging om mogelijk gedoe rond de Palestijnse vlag te voorkomen, veroorzaakt de EBU met deze nieuwe regels juist méér gedoe, constateert Laroes. Het protocol rond de vlagen krijgt nu namelijk heel veel aandacht, ziet hij gebeuren.

En daar zit ook veel negatieve aandacht bij: zo noemde lbhti-belangenverenging COC Nederland het besluit van de EBU afgelopen weekend 'volstrekt belachelijk'. Laroes snapt de verontwaardiging over het vlaggenverbod. "Ik vind het echt een onverstandige en onaardige, niet sympathieke en niet empathische beslissing."

Bekijk ook

AVROTROS 'snapt besluit'

AVROTROS, die namens Nederland meedoet aan het Songfestival, liet eerder in een schriftelijke verklaring weten dat het de nieuwe regels rond vlaggen op het podium snapt. "Het Eurovisie Songfestival is een niet-politiek event en in dat kader begrijpen we deze beslissing."

"Het gaat enkel om de officiële momenten dat het duidelijk moet zijn om welk land het gaat", verduidelijkt de omroep over het doel van het protocol. "Op alle andere momenten staat het ons vrij om te communiceren wat we willen."

Claude zonder Congolese vlag

De omroep voegt daaraan toe dat het het jammer vindt 'dat ook symbolen die verbonden zijn aan inclusiviteit en vrijheid van expressie, zoals de regenboogvlag, nu onderdeel zijn geworden van deze maatregel'. AVROTROS erkent dat een regenboogvlag geen politiek statement is, 'maar het gaat er bij de EBU om dat er één lijn wordt getrokken'.

Zanger Claude doet over 3 weken namens Nederland mee aan het Songfestival. Hij komt uit de Democratische Republiek Congo, maar mag de vlag van zijn geboorteland straks dus ook niet laten zien op het podium en in de green room. Het publiek in de zaal mag wel met elk soort vlag zwaaien, zolang die volgens de Zwitserse wet toegestaan is.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant