De Britten en de EU hebben nog maar een paar weken om het eens te worden over een handelsdeal. Eén van de grootste struikelblokken is de visserij. En als er geen akkoord komt, zijn de gevolgen voor de Nederlandse vissers groot.
Job Schot uit het Zeeuwse Tholen weet niet anders dan te leven op het water. Zijn vader, opa en overgrootvader waren ook visser. En zijn zoon (Job Junior) en kleinzoon (Jobje) lopen ook al warm voor een leven als visserman. Maar de toekomst van zijn bedrijf wordt nu ernstig bedreigd door de brexit. Schot is bang dat hij na brexit niet meer in Britse wateren mag vissen.
Schip te koop
"Wij varen onder Belgische vlag en daarom mogen we binnen de Engelse 12-mijlszone vissen. Er moet wel een wonder gebeuren als we dat na brexit nog steeds mogen", vertelt Schot.
Maar die Britse wateren zijn voor hem wel uiterst belangrijk. 80 procent van zijn vis vangt hij daar en daarom nam hij een moeilijk besluit: "Als we uit die 12-mijlszone gewipt worden is het bestaansrecht van ons bedrijf een eind weg. En misschien wel voor de muziek uitlopend dacht ik: ik zet mijn schip maar te koop. Want straks zijn er ook collega's van me die ook hun schip te koop zetten."
Handelsakkoord
De Britten en de EU onderhandelen nu over een handelsakkoord. Deze moet er per 1 januari zijn om een no-deal brexit en de economische schade die daarbij hoort te voorkomen. Het akkoord moet worden goedgekeurd door het Europees Parlement en het Britse Lagerhuis, om dat op tijd te kunnen doen moet er uiterlijk begin november een akkoord op tafel liggen. Vandaag wordt er op een EU-top in Brussel gesproken over brexit, maar een echte doorbraak wordt niet verwacht.
Gelijke munt
'Take back control' was de belangrijkste slogan voor de brexit. En die sloeg vooral aan bij de Britse vissers. Hen werden tijdens het referendum in 2016 grote beloften gedaan: de Britten zouden weer de dienst uitmaken in hun eigen wateren. Maar nu er onderhandeld wordt over een handelsdeal blijkt dat nog niet zo simpel.
De belangen zijn namelijk enorm met elkaar vervlochten. Nederlandse vissers vangen bijvoorbeeld 60 procent van hun vis in Britse wateren, maar van de vis die de Britten exporteren gaat maar liefst 75 procent naar de EU. Als de Britten hun wateren sluiten voor Europese vissers, kan de EU met gelijke munt terugbetalen en Britse vis niet meer toelaten op de Europese markt.
Druk op visserijlanden groeit
Toch is er nog niet het begin van een overeenkomst. Pim Visser van visserijorganisatie VisNed wijt dat aan de houding van de Britten. "Het enige wat de Britten doen is met hun vuist op tafel slaan en zeggen: wij willen meer. Ze willen meer omdat ze vinden dat ze oneerlijk behandeld zijn. Dat is aantoonbaar niet zo. Ze hebben geen recht op meer."
De visserijlanden Frankrijk, België, Nederland, Denemarken, Spanje en Portugal willen precies dezelfde rechten in Britse wateren behouden zoals ze nu hebben. Maar binnen de EU groeit de druk om nu toch wat water bij de wijn te doen, om een akkoord mogelijk te maken. Job Schot vreest daarvoor: "Dat betekent dat we rechten gaan verliezen, dat we misschien moeten gaan betalen voor toegang tot de Britse wateren, of minder quotum krijgen."
Steunpakket
Ook vraagt hij zich af of áls hij nog in Britse wateren mag vissen, de Britten hem het leven zuur zullen gaan maken. "Ze zijn nu al nieuwe controleschepen aan het bouwen om hun gebied onder controle te houden. Wat hangt ons boven het hoofd, wil ik er straks nog wel komen?"
Of er nu dus een deal komt of niet, het vertrouwen is wat Job Schot betreft weg. Pim Visser van VisNed is iets positiever. "Er moet uiteindelijk een deal komen, maar het kan wel tijdelijk heel pijnlijk worden. Dan is er een steunpakket vanuit de EU voor de vissers die in de haven moeten blijven."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.
