radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Verplicht de verwarming lager en opwarmen in de sporthal: hoe Duitsland zich voorbereidt op een gascrisis

Verplicht de verwarming lager en opwarmen in de sporthal: hoe Duitsland zich voorbereidt op een gascrisis
Klimaatminister Robert Habeck
Bron: EPA

Jarenlang haalde Duitsland het grootste deel van de energie uit Rusland. Nu die gasvoorziening door de oorlog in Oekraïne onzeker is geworden, maakt het land zich op voor een koude winter. En dat zorgt voor creatieve oplossingen.

Onze oosterburen gaan richting een gascrisis. De oorlog in Oekraïne zorgde al voor schaarste op de gasmarkt. En nu is de belangrijke gaspijplijn tussen Rusland en Duitsland ook nog eens gesloten voor onderhoud.

Winter vol kou

Deze Nord Stream 1 pijplijn is goed voor 72 procent van al het Russische gas dat naar Duitsland stroomt, en de Duitsers zijn bang dat de Russen hem niet meer open zullen doen. "We moeten ons beseffen dat Rusland energie als wapen inzet," waarschuwde bondskanselier Scholz laatst al.

En dus bereiden de Duitsers zich voor op een winter vol kou. "Het is niet de bedoeling dat mensen in de kou komen te zitten," zei de Duitse Klimaatminister Habeck onlangs. "Maar ook gewone huishoudens zullen een bijdrage moeten leveren aan het bestrijden van deze crisis."

Bekijk ook

Limiet op de verwarming

Vonovia, met meer dan 500.000 woningen een van de grootste verhuurders van Duitsland, neemt die oproep serieus. Technici van het bedrijf zijn gelijk op pad gegaan om de verwarmingen van alle op gas verwarmde gebouwen te begrenzen.

Tussen 11 uur 's avonds en 6 uur 's ochtends kan de verwarming niet hoger dan 17 graden. Dat zou volgens woordvoerder Tristan Hinseler tot 8 procent besparen op het gasgebruik. "Daarmee helpen we heel Duitsland minder gas te verbruiken en bezorgen we onze huurders een lagere energierekening."

Inbreuk op de levenssfeer

Een win-win, zou je zeggen, maar daar is Hans-Jochem Witzke van de Mieterbund het niet mee eens. Deze bond voor huurders vindt het een inbreuk op de levenssfeer van huurders. Temperatuurregeling moet op individueel niveau geregeld kunnen worden, stelt Witzke.

"Niet iedereen heeft hetzelfde levensritme, sommige mensen werken 's nachts. En je kan een gezin met kleine kinderen ook niet dwingen om 's nachts de verwarming uit te zetten." Bovendien vindt Witzke dat deze crisis niet zomaar afgeschoven kan worden op simpele huurders. "Ze zouden ook het gebruik van privésauna's moeten beperken, en de temperatuur van privézwembaden moeten reguleren."

Bekijk ook

Zwembaden als grootverbruikers

Publieke zwembaden hebben inmiddels wel al maatregelen getroffen. Zo is in het Ossendorferbad bij Keulen de temperatuur van de baden de afgelopen tijd al geleidelijk 2 graden teruggedraaid.

Energiebesparing is al langer een thema in deze branche, want zwembaden staan bekend als grootverbruikers en de energieprijzen zijn al een tijd hoog. Maar nu de tekorten toenemen, groeit de angst.

'Houden met van alles rekening'

"Eigenlijk wil ik het niet hebben over sluitingen," zegt zwembadwoordvoerder Franziska Graalmann. "Maar we weten niet hoe de gascrisis zich verder ontwikkelt. We hopen dat deze maatregelen genoeg zijn, maar we houden met van alles rekening."

Als het echt de spuigaten uitloopt, en mensen in de kou komen te zitten, is het aan de gemeentes om voor opvang te zorgen.

Bekijk ook

Nederland heeft alternatieve bronnen

De gemeente Ludwigshafen heeft al aangekondigd komende winter de lokale sporthal om te toveren tot zogeheten 'Wärmehalle': een verwarmde ruimte waar mensen die in de kou komen te zitten terecht kunnen als ze het thuis niet meer aankunnen. En er zijn meer gemeentes die gezegd hebben met vergelijkbare ideeën te spelen.

Het is niet onrealistisch dat het zover gaat komen in Duitsland, bevestigt gasexpert René Peters van TNO. "In Nederland hebben we nog alternatieve bronnen voor gas, maar de Duitsers zijn afhankelijk van Russisch gas. Als Nord Stream 1 langer dicht blijft zullen de voorraden snel slinken en zal er snel een crisissituatie ontstaan."

Duidelijke communicatie

Peters heeft bewondering voor de heldere communicatie van de Duitse regering over gasproblemen. "Ze zijn heel duidelijk over wat er aan de hand is en wat er aan te doen valt. Ze nemen maatregelen en waarschuwen dat er meer kunnen volgen." Die duidelijkheid ziet hij nog niet in Nederland. "Hier zijn we een stuk relaxter. Er is geen reden tot paniek, maar er zou best wat meer gezegd mogen worden over de risico's van een gastekort."

Want hoewel we minder afhankelijk zijn van Russisch gas zal een gascrisis in Duitsland ook ons raken, stelt de gasexpert. "Al was het maar in nóg verder stijgende energie prijzen."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Terugblikken met presentator Pieter Jan Hagens, die met pensioen gaat: 'Journalistiek is veranderd, maar ikzelf ook'

Terugblikken met presentator Pieter Jan Hagens, die met pensioen gaat: 'Journalistiek is veranderd, maar ikzelf ook'
Presentator Pieter Jan Hagens tijdens zijn laatste uitzending van EenVandaag
Bron: EenVandaag

Hij was jarenlang een van de vaste gezichten van EenVandaag: Pieter Jan Hagens. Gisteren presenteerde hij het programma voor het laatst. Hij gaat met pensioen na een carrière van meer dan 40 jaar als journalist en presentator, op radio en tv.

Normaal stelt Pieter Jan de vragen, nu mochten jullie die aan hem stellen.

1. Hoe kijk je terug op je carrière?

"Ik vind dat ik een geluksvogel ben. Ik heb 43 jaar in de journalistiek gezeten en ik heb er enorm van genoten. Ik zou niet weten wat ik anders had moeten doen, er is geen vak dat ik zo leuk zou vinden als dit."

"Het leuke van met pensioen gaan is dat de oude doos wordt opengemaakt. Ik heb veel verschillende dingen kunnen doen en meegemaakt, ook buiten de journalistiek. Dat komt allemaal weer naar boven. En het gevoel dat ik steeds opnieuw krijg is: wat heerlijk dat ik dat heb kunnen doen."

2. Hoe heb je de journalistiek zien veranderen?

"De journalistiek is veranderd, maar ik ben zelf ook veranderd. Ik begon bij de VARA in de jaren 80, waar ik met stevig linkse journalisten werkte. Ik dacht: zo hoort het kennelijk. Later heb ik me daar een beetje van gedistantieerd, ik vond het te activistisch. Ik vond dat de feiten meer moesten spreken."

"In deze tijd, waarin grimmige leiders opstaan en democratische vrijheden op het spel staan, denk ik juist weer: journalisten zijn er niet alleen voor de feiten, maar ook om bepaalde ideeën te beschermen. Ideeën die het fundament vormen voor onze liberaal-democratische samenleving."

3. Wat was jouw favoriete onderwerp om te presenteren, en wat het moeilijkste interview?

"Ik heb bij Buitenhof veel bijzondere mensen aan tafel gehad, met wie ik langere gesprekken kon voeren. Ik heb veel bijzondere denkers, schrijvers en politici gesproken. Die hadden vaak iets te vertellen waar ik wel wat van opgestoken heb. Vooral de Israëlische schrijver Amos Oz maakte indruk, dat was zo'n wijze man."

"Hij maakte zulke goede opmerkingen. Dat was in 2015, de aanslagen in Parijs waren toen net geweest. Hij duidde dat terrorisme op zijn manier. Hij had het erover dat terroristen geen gevoel voor humor hebben, en dat klinkt nu heel plat, maar hij vertelde dat zo raak en mooi. En ik weet ook dat veel kijkers van die uitzending hebben genoten."

"Maar ook bij EenVandaag heb ik veel spannende dingen gedaan. Ik denk meteen aan de verkiezingsdebatten. Het debat in 2023, waaruit het huidige kabinet is voortgekomen, is een van de betere debatten die ik heb geleid. Maar tegelijkertijd waren die debatten een van de moeilijkste dingen die ik heb gedaan, dat is een hele opgave."

"Het is fijn dat je dan eindeloos met collega's kan brainstormen over wat de beste opzet is. En dat je de spanning deelt: tijdens het debat hoorde ik dan de eindredacteur in mijn oortje, die net zo zenuwachtig was. Dit delen met collega's ga ik het meeste missen aan het werk. Want ook als je geen beste vrienden bent, maken ze toch een groot deel uit van je sociale leven."

Bekijk ook

4. Welke peiling had de meest verrassende uitslag voor jou?

"Ik heb niet zo'n goed geheugen voor peilingen, moet ik eerlijk zeggen. Het Opiniepanel is natuurlijk een heel goed gereedschap van EenVandaag. Maar als ik in de studio sta, ben ik bezig met het gesprek dat ik voer met de presentator van de paneluitslagen, niet met de uitslagen zelf. Ik kan die niet tegelijkertijd goed onthouden, dus weet ook niet meer welke uitslag mij het meest heeft verbaasd."

5. Hoeveel invloed heb je zelf gehad op de onderwerpen die behandeld werden? En ging dat weleens in tegen je eigen mening?

"Eigenlijk heb ik daar niet zo veel invloed op. EenVandaag is een olietanker die op koers vaart, er werkt een grote redactie. Ik kan wel meepraten en meedenken, maar ik ben geen eindredacteur. Toch heb ik zeker in interviews wel een belangrijke stem. En ook in de politieke debatten kan ik als presentator de richting van het gesprek bijsturen."

"Of de presentatie weleens tegen mijn eigen ideeën of mening in ging? Laat ik zeggen dat ik wel blij ben dat ik mezelf nu meer mag gaan uitspreken. Maar ik ben ook blij dat ik dat als journalist en presentator niet gedaan heb. Ik zou mezelf geen knip voor de neus waard vinden als ik in interviews een bepaalde politieke lijn zou voorstaan. Ik vind dat je als journalist niet te koop moet lopen met je eigen mening."

"Tegelijkertijd vind ik het gek om nu weg te gaan, omdat er zoveel gebeurt op het moment, waarvan je denkt: oei, waar gaat dit heen? In de Verenigde Staten durven wetenschappers zich niet meer uit te spreken, er zijn bezuinigingen op het hoger onderwijs, ook in Nederland. Het klimaat verandert. Daar maak ik me zorgen om. Het voelt als een grote opluchting dat ik niet geheimzinnig hoef te doen over waar ik mij zorgen om maak. Dat heb ik gemist de afgelopen jaren."

"Ik heb niet de illusie dat ik daar in mijn eentje iets aan kan doen. Maar alles wat journalisten, maar ook burgers doen, is op dit terrein van belang. Wat ik daarom ook ga doen is als burger mezelf meer uitspreken. Dat kan nu ook, ik ben journalist af. Misschien sluit ik me wel aan bij een politieke partij. Ik weet nog niet welke, maar ik ga het wel doen. Niet als politicus, maar gewoon als burger."

6. Wat ben je van plan om te gaan doen tijdens je pensioen?

"Ik ga eerst zeilen met mijn vrouw, een paar maanden weg. En daarna wil ik graag dingetjes doen waar ik tot nu toe niet aan toe kwam, zoals een houten bootje maken waar mijn kleinzoon in kan leren zeilen. Dat ben ik zeker van plan."

"Het is sowieso goed om weer eens met een frisse blik de wereld in te kijken, want er komt voor het werk ongetwijfeld iets anders moois in de plaats. Aan de andere kant: ik stop weliswaar met de vaste dingen, maar ik blijf nog steeds graag interviews en debatten leiden, voice-overs inspreken, misschien invallen bij een radio-uitzending. Dus als iemand ergens ziek is, weet me te vinden."

info

EenVandaag Vraagt

Bij EenVandaag heb je de mogelijkheid om vragen en ideeën in te sturen. Dat kan altijd in onze chat, of je kunt meedoen aan de gerichte EenVandaag Vraagt-oproepen die wij zo'n twee keer per week plaatsen in de Peiling-app. De Peiling-app is gratis te downloaden in de App Store of Play Store.

7. Hoe hoop je dat de journalistiek er de komende jaren uit gaat zien?

"Ik hoop dat de journalistiek zich opstelt als beschermer van de waarden waar wij allemaal op drijven, zoals gelijkheid, vrede, rechtvaardigheid en verdraagzaamheid. Al die dingen zijn zo belangrijk in onze democratische samenleving, en ik hoop dat journalisten daaraan meewerken. Elke journalist is op dit terrein van belang."

"Ik denk dat de meeste journalisten dit ook zo zien, sowieso al mijn collega's hier bij EenVandaag. Ik ben er trots op dat alle collega's zich ervan bewust zijn dat we een rubriek zijn die dicht bij de mens wil staan, waar de onderwerpen die we brengen echt relevant zijn, en waarin tegelijkertijd de feiten heilig zijn. Juist in deze tijd waarin onverdraagzaamheid en angst toenemen, denk ik dat het belangrijk is dat er programma's zoals EenVandaag zijn."

Presentator Pieter Jan Hagens neemt in EenVandaag afscheid van de kijkers

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Door oorlogsdreiging stappen landen uit ontwapeningsverdragen: 'Internationale spelregels staan onder druk'

Wereldwijd liggen er miljoenen landmijnen onder de grond. Hierdoor vallen er jaarlijks honderden slachtoffers. Om dit te stoppen werd in een verdrag afgesproken dat het wapen de wereld uit moest. Maar nu de spanningen toenemen, trekken landen zich terug.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant