BBB is de klap van een maand geleden nog niet te boven. Het verlies van 5 zetels in mei zet deze maand licht door. Van de 30 zetels in april zijn er nu nog 23 over. De coalitie krabbelt iets op, maar komt alsnog 23 zetels tekort voor een meerderheid.

Dat blijkt uit de nieuwe zetelpeiling van EenVandaag en Ipsos. Rond de Provinciale Statenverkiezingen in maart had de partij de wind mee, maar stikstof, het thema van die verkiezingen, verdwijnt steeds meer naar de achtergrond. En dat is te merken in de zetelpeiling.

Asiel, wonen en zorg belangrijk

Slechts 1 op de 6 vindt stikstof een belangrijk thema, blijkt uit aanvullend onderzoek onder leden van het Opiniepanel. Immigratie, wonen en de gezondheidszorg zijn nu de thema's waar de politiek iets mee moet, vinden ondervraagden.

Immigratie is vooral voor kiezers rechts van het midden veruit het belangrijkste issue. Wonen en gezondheidszorg zijn thema's waar van links tot rechts waarde aan wordt gehecht.

D66 en CDA: regeren blijft halveren

Coalitiepartijen VVD, D66, CDA en ChristenUnie blijven deze maand min of meer stabiel. Het CDA (+2), de partij die vooral kiezers zag overlopen naar BBB, profiteert iets van het inzakken van de partij van Caroline van der Plas. Toch is er weinig reden tot juichen voor de christendemocraten: vergeleken met de Tweede Kamerverkiezingen staan ze nog altijd op flink verlies. Van de 15 zetels zijn er nog 8 over.

Ook voor coalitiegenoot D66 geldt nog altijd: 'regeren is halveren'. De partij van Sigrid Kaag kan deze maand rekenen op 12 zetels; 12 minder dan bij de laatste landelijke verkiezingen. De VVD blijft met 28 zetels de grootste partij in de zetelpeiling van deze maand, weliswaar met 6 zetels minder dan bij de Tweede Kamerverkiezingen.

Coalitie stabiel te weinig zetels

Verder blijft de ChristenUnie stabiel op 5 zetels, een herkenbaar beeld sinds de verkiezingen. Al met al komt de coalitie daarmee ook deze maand een flink aantal zetels (23) tekort voor een meerderheid. De vier partijen kunnen gezamenlijk rekenen op 53 zetels.

Ten opzichte van april, vlak na de Provinciale Statenverkiezingen, krabbelen de kabinetspartijen iets op. Toen stonden ze samen op 47 zetels, een dieptepunt sinds de start van Rutte 4.

Het ministerie van Landbouw publiceerde onlangs het Actieplan Biodiversiteit. Eerdere doelen worden in dat plan afgezwakt, ondanks dat het slecht gaat met de biodiversiteit in Nederland. Maar ondertussen kunnen burgers wel zelf aan de slag.

Het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) presenteerde eind maart het nieuwe Nationaal Biodiversiteit Strategie & Actieplan Nederland. Staatssecretaris Jean Rummenie (BBB) schreef in een begeleidende brief aan de Tweede Kamer dat het doel om de ecologische voetafdruk van Nederland vóór 2050 te halveren, wordt losgelaten.

Veel soorten al verdwenen

Een zorgelijke ontwikkeling, vindt programmaleider biodiversiteit Jeanne Nel van de Wageningen University & Research (WUR). "Nederland is al een van de slechtst scorende landen van Europa als het gaat om biodiversiteit. Veel dier- en plantensoorten zijn bedreigd of al verdwenen."

"Er zijn enkele geïsoleerde succesverhalen, waarbij de hoeveelheid en diversiteit van planten en dieren weer toeneemt", vervolgt de onderzoeker. "Maar over de hele breedte blijven we de natuur aantasten, het water vervuilen, de bodemgezondheid schaden en dus de biodiversiteit verminderen."

'Biodiversiteit is een levensvoorwaarde'

De grootste boosdoeners zijn intensieve landbouw en verstedelijking, waardoor natuurlijke leefgebieden verdwijnen. "Biodiversiteit is geen luxe", zegt Nel. "Het is een levensvoorwaarde."

"Omdat we er als mensen letterlijk afhankelijk van zijn. Voor schoon drinkwater en een vruchtbare bodem, maar ook voor de bestuiving van gewassen en zelfs voor ons mentale welzijn."

'Ook voor boeren belangrijk'

GroenLinks-PvdA-Tweede Kamerlid Laura Bromet noemt het nieuwe biodiversiteitsplan van het ministerie 'een gemiste kans'. "We waren goed bezig in Nederland om de natuur weer een beetje op weg te helpen", zegt ze.

"Maar nu is er een kabinet met twee bewindspersonen op het ministerie van LVVN, die er alleen maar voor de kortetermijnbelangen van de landbouw zitten", vindt het Kamerlid. "De natuur lijkt hen heel vaak in de weg te zitten. Biodiversiteit is maar een lastpak voor dit kabinet. Terwijl ik denk dat het juist voor de boeren ontzettend belangrijk is."

Curve ombuigen

Biodiversiteitsexpert Nel beaamt dat een sturende rol van de overheid essentieel is. "Er moet echt opgeschaald worden. We moeten de curve van de afnemende biodiversiteit ombuigen."

Buiten de overheid om kunnen burgers zelf ook actie ondernemen, benadrukt Paulien van der Geest. Zij is expert duurzaam tuinieren bij voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal. "Mensen kunnen de natuur op allerlei manieren een handje helpen."

Dertien Hoge Veluwes

Volgens haar is er veel winst te behalen in particuliere tuinen. "70 procent van de Nederlandse huishoudens heeft een tuin, met een gemiddelde grootte van zo'n 130 vierkante meter. Bij elkaar opgeteld is dat een oppervlakte die gelijkstaat aan dertien keer het Nationaal Park De Hoge Veluwe."

"Stel dat al die tuinbezitters tien vierkante meter extra vergroenen," berekent Van der Geest, "bijvoorbeeld door bloemen te planten waar nu nog tegels liggen. Dan creëren ze samen direct een nieuw natuurgebied ter grootte van De Hoge Veluwe. Dat is meer dan symboliek, dat is echte winst voor insecten, vogels, planten en bodemleven."

Driekwart wil insecten graag helpen

Milieu Centraal zet zich samen met natuurorganisaties en tuinbrancheverenigingen in voor meer biodiversiteit, onder meer tijdens de zogeheten Maand van de Groene Tuin. De hele maand april werden er workshops en activiteiten georganiseerd rondom het vergroenen van tuin en terras.

"We hebben onderzoek gedaan waaruit blijkt dat driekwart van de respondenten heel graag bijen en vlinders en andere insecten wil helpen met een goede omgeving", vertelt Van der Geest. "Maar vaak weten tuin-, terras- en balkonbezitters niet zo goed hoe dat moet."

Inheemse plantensoorten

Het begint met simpele keuzes, volgens de expert. "Zet een regenton neer. Laat een hoekje rommelig voor egels en bijen. Maar vooral: verruil die hortensia of die vlinderstruik voor een inheemse plantensoort, zoals een Gelderse roos of een wilde liguster. Dit soort inheemse planten zijn erg belangrijk, want daar komen bedreigde inheemse insectensoorten op af."

Juist die insecten hebben hulp nodig: in de afgelopen 25 jaar is zo'n 75 procent van alle vliegende insecten in Nederland uitgestorven. "Dat is best schokkend, want niet alleen vogels en andere dieren hebben deze vliegende insecten nodig. Ook wij hebben ze hard nodig voor onze voedselgewassen", waarschuwt Van der Geest.

Plantjes zonder pesticiden

De expert heeft nog een belangrijke tip: "Let op dat je een biologische plant koopt. Dat maakt heel veel uit. Voor biologische planten zijn namelijk geen bestrijdingsmiddelen gebruikt die giftig zijn voor bijen. Als een bij afkomt op een mooie en aantrekkelijke plant die wel gekweekt is met gif, dan gaat ze daarvan eten en sterft ze vervolgens misschien alsnog. Dat is het tegenovergestelde van wat je wil bereiken."

"Burgers kunnen zeker een bijdrage leveren", vindt ook onderzoeker Jeanne Nel. "Maar het is de verantwoordelijkheid van de overheid om het makkelijker te maken voor mensen om dat daadwerkelijk te doen, om de natuur terug in ons leven te brengen."

President Trump verkoopt sinds kort petjes, bekers en shirts bedrukt met 'Trump 2028'. Velen denken dat hij hiermee hint naar de volgende presidentsverkiezingen. Hij zou zijn zinnen hebben gezet op een derde termijn. Iets wat niet mag volgens de grondwet.