Ventilatie in het klaslokaal op orde? 'Iedere school zou een CO2-meter moeten hebben'

In de regio Noord zijn de scholen vandaag weer begonnen. Veel docenten zijn blij dat ze weer mogen, maar ze hebben ook zorgen over de ventilatie. Hoogleraar Ventilatietechniek Wim Zeiler vindt de zorgen terecht en komt met concreet advies: een CO2-meter.

Zeiler, die verbonden is aan de Technische Universiteit Eindhoven, is gespecialiseerd in de ventilatie op scholen. Hij vindt dat het Outbreak Management Team (OMT) met ventilatiedeskundigen moet samenkomen om de pijnpunten rondom ventilatie op scholen te analyseren. Maar volgens Zeiler kunnen scholen op korte termijn ook al actie ondernemen, om de luchtkwaliteit te controleren.

Bij groen zit je goed

Een van die acties op korte termijn is een CO2-meter. "Als een school die nog niet heeft, zou die er moeten komen", benadrukt de hoogleraar. "Een CO2-meter werkt als een stoplichtsysteem: als het lampje op de meter groen is, wordt er voldoende geventileerd. De CO2-concentratie is dan voldoende laag en er is genoeg schone lucht in de ruimte", vertelt hij.

"Bij oranje is er minder schone lucht in de ruimte en moeten direct de ramen en deuren open, om de klas te ventileren. Wanneer het lampje rood is, kan je het beste met z'n allen het klaslokaal verlaten en een kwartier de ruimte doorluchten. Als het lampje daarna weer groen kleurt, kan de les weer worden vervolgd. Blijft het lampje rood? Dan is het einde oefening voor het lokaal voor die dag." In het ideale geval wordt het ventilatiesysteem van de klas geregeld door die sensor.

Mondkapjes en een halfuur les

Een CO2-meter valt onder de risicoanalyse waar Zeiler voor pleit. Hij vindt dat het OMT samen met ventilatiedeskundigen de risico's en effecten van goede ventilatie op school moet bekijken, om zo tot een aanvaardbaar risiconiveau te komen. "Risicofactoren zijn onder meer leraren boven de 60 jaar, middelbare scholen, scholen die voor 2012 zijn gebouwd en onvoldoende ventilatievoorzieningen."

Wanneer je met deze factoren te maken hebt, moet je kijken of er dingen zijn die de situatie kunnen verbeteren, vindt Zeiler. "Denk aan maatregels zoals mondkapjes of lessen van een halfuur." Na dat halfuur kan een klaslokaal een kwartier worden doorgespoeld met frisse lucht. Daarna kan er weer een halfuur les worden gegeven.

Oudere docenten

Uit de coronacijfers blijkt dat mensen boven de 60 jaar een grotere risicogroep zijn dan personen boven de 30 jaar. "Ditzelfde geldt voor docenten: leerkrachten boven de 60 jaar zijn een risicofactor", vertelt Zeiler. Dit risico kan je beperken door als school te kijken naar deze groep en naar de lokalen waar zij in werken. Vaak is een school in verschillende fases gebouwd en hebben de nieuwere schoolgedeeltes, ook een recenter ventilatiesysteem. "Plaats een oudere docent in een nieuw lokaal, dan is de kans op besmetting kleiner."

Daarnaast is het belangrijk om goed na te denken over de vraag wie je verplaatst op school: de leerlingen of de docenten? "Als enkel de docenten zich verplaatsen, is er minder contact dan wanneer grote groepen elkaar elk uur op de gang kruisen." Natuurlijk is het ook van belang om de afstand tussen leerling en leraar zo groot mogelijk te houden. En Zeiler benadrukt het nogmaals: "Blijf de ramen en deuren openen."

Huidige situatie

Het probleem bij de huidige ventilatie op scholen is volgens de hoogleraar Ventilatietechniek dat veel leerlingen zich verzamelen in kleine ruimtes. "Daar staan veel tafels en stoelen en dat maakt het moeilijker om een goede doorspoeling van de lucht te krijgen." Op het moment dat een lokaal een goede doorspoeling niet kan realiseren, krijg je dus een stijging van allerlei verontreinigingen in de luchtconcentratie.

Zeiler voegt daaraan toe: "Stel je voor dat een leerling het coronavirus heeft en de luchtconcentratie wordt niet goed afgevoerd, dan stijgt die concentratie in de lucht en is de kans op besmetting groter."

Kortom, met een risicoanalyse kan heel gericht naar de pijnpunten van de ventilatie op scholen worden gekeken. Per school kan maatwerk worden geleverd om de luchtventilatie te verbeteren. "Ouders en docenten zitten momenteel in onrust en zo'n analyse kan de zorgen wegnemen."