radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

'Slachtoffer van dossiergluurders? Ga naar de tuchtrechter'

'Slachtoffer van dossiergluurders? Ga naar de tuchtrechter'

Luisteren

Het zou goed zijn als realityster Barbie de namen van haar dossiergluurders op zou vragen, om vervolgens het Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg hier een oordeel over te laten vellen. Dat zegt hoogleraar Johan Legemaate in een reactie op het nieuws dat tientallen medewerkers van het Haga-ziekenhuis ten onrechte het medisch dossier van Samantha de Jong, alias Barbie, bekeken.

De grootschalige gluuraffaire in het ziekenhuis werd openbaar na een melding via klokkenluiderssite Publeaks bij EenVandaag. "Schandalig. Je behoort als hulpverlener niet te kijken in dossiers van patiënten bij wiens behandeling je niet betrokken bent", zegt Legemaate. 

Lees meer

Probleem bestaat al jaren

Het verhaal over Barbie staat niet op zich. Er zijn tal van voorbeelden te noemen, ook buiten het ziekenhuis. Een verhaal uit België bijvoorbeeld. De Vlaamse zangeres en presentatrice Yasmine pleegde in 2007 zelfmoord. Later bleek dat 918 agenten in haar persoonlijke gegevens hadden gekeken in databanken en het rijksregister. Uiteindelijk werden 39 agenten hiervoor bestraft. Ook bij onbekenden gebeurt het. Een agent werd bijvoorbeeld ontslagen omdat hij onder andere informatie opzocht over de nieuwe vriend van zijn dochter.

Journalisten zijn bij beroemdheden in het verleden ver gegaan voor dit soort informatie. Het Britse tabloid News of the World werd in 2011 gesloten na een groot afluisterschandaal. Het blad zou daarin zelfs de medische gegevens hebben verkregen van de zoon van voormalig premier Gordon Brown en van oud-voetbaltrainer Alex Ferguson. Bij Formule-1 coureur Michael Schumacher, die na een skiongeluk in coma raakte, ging het nog verder. Die gegevens werden online zelfs te koop aangeboden.

Het probleem van 'dossiergluurders' bestaat dus al jaren. Volgens Legemaate wordt het tijd dat er een voorbeeld gesteld wordt dat ziekenhuispersoneel schrik aanjaagt. "Dat zou kunnen door een klacht tegen een van de betrokkenen in te dienen bij het Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg", zegt de hoogleraar Gezondheidsrecht. "Ik denk dat de tuchtrechter daar streng over zal oordelen omdat de betrokkene geen professioneel gedrag vertoonde. Dat kan een heel afschrikwekkend voorbeeld zijn in toekomstige situaties."

'Ik dacht: hoe kan dit?'

Judica Berkelaar was een paar jaar geleden slachtoffer van dossiergluurders. "Ik ging naar een GGZ-instelling, omdat ik last had van een posttraumatische stressstoornis", vertelt Judica. "Er werd extra lang naar me gekeken als ik binnenkwam in de GGZ-instelling. Als ik langs de receptie liep praatten mensen met elkaar over mij. Ik dacht: hoe kan dit? Ik heb gegevens opgevraagd en mijn vermoeden werd bevestigd: al die mensen hadden in mijn dossier gekeken. Ook mensen die achter de receptie zaten."

Berkelaar noemt het voyeuristisch en normloos gedrag. "Die mensen verveelden zich en doodden hun tijd door zich te vermaken met mijn ellende. Het is gewoon afschuwelijk, en ondermijnt je vertrouwen in behandelaars." Uiteindelijk maakte Berkelaar de overstap naar een andere instelling. "Het heeft een hele tijd geduurd voor ik bij mijn nieuwe behandelaar weer het gevoel had dat het goed zat."

Beveiliging niet op orde

De zaak rondom Barbie raakte Berkelaar persoonlijk. "Ik las het bericht over wat er nu met Barbie gebeurd is en dat raakte me omdat ik dat herken." De reactie van het Haga-ziekenhuis, naar aanleiding van het nieuws dat zij continu werken aan de bewustwording van medewerkers, vindt Berklaar opvallend: "Dat moet er toch al lang en breed zijn, denk ik dan. Dat vind ik schokkend: wat is er gebeurd sinds ik dit vier jaar geleden meemaakte? Het lijkt erop dat de toegangsbeveiliging nog steeds niet op orde is’.  

Zelf diende Berkelaar een klacht in over het inzien van haar dossier. "De bestuurder zei na zeven weken dat er geen ongeoorloofde inzages waren geweest. Dat herhaalde hij na een tweede brief van mij." Uiteindelijk deponeerde ze haar klacht bij de klachtencommissie. "Die verklaarde de klacht gegrond." 

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Wat is het gesprek van de dag op social media, welke beelden gaan de wereld rond en wat bespreekt werkend Nederland aan het koffiezetapparaat op kantoor? Elke doordeweekse dag is dat het uitgangspunt van de rubriek de Nieuwstrend. De presentatie is in handen van Rob Hadders en Lammert de Bruin.

Minder zorgstudenten in het mbo, terwijl personeelstekort groeit: 'We moeten ons rot schrikken als samenleving'

Het aantal studenten op mbo-opleidingen voor verpleegkundigen en verzorgenden blijft maar dalen. In de laatste 5 jaar ging het om een daling van 30 procent, terwijl er juist veel vraag is naar zorgpersoneel. De MBO Raad wil nu actie van het kabinet.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Kans op inslag van asteroïde 2024 YR4 op aarde steeds groter, maar volgens deze ruimteonderzoeker hoeven we niet bang te zijn

Kans op inslag van asteroïde 2024 YR4 op aarde steeds groter, maar volgens deze ruimteonderzoeker hoeven we niet bang te zijn
Bron: Unsplash

Een groep astronomen trekt aan de bel, want de kans dat een asteroïde de aarde gaat raken wordt steeds groter. In 2 weken tijd steeg deze van 2,6 naar 3,1 procent. "Historisch, maar niet te vergelijken met de asteroïde die dinosaurus heeft uitgeroeid."

De asteroïde, die volgens NASA op 22 december 2032 de aarde zou kunnen raken, heeft zelfs al een naam: 2024 YR4. Hij heeft een geschatte doorsnee van tussen de 40 en 90 meter, en verplaatst zich met een snelheid van meer dan 10 kilometer per seconde. Mocht hij de aarde raken, dan krijgen we dus met een flinke klap te maken.

'Neem het met een korrel zout'

Zijn we over 7 jaar in gevaar? Als je het aan ruimtevaartspecialist Angelo Vermeulen vraagt, niet. "Je moet het met een grote korrel zout nemen", merkt hij op. "Het is een vrij relatief hoog cijfer. Maar de gemeenschap van astronomen wereldwijd maakt zich eigenlijk geen zorgen."

"Want wat er meestal gebeurt, is dat naarmate men meer en meer informatie te weten komt over de baan en de snelheid van de asteroïde, door meerdere metingen te doen, ze zich eigenlijk realiseren dat de kans kleiner wordt dat hij de aarde zou raken."

Bekijk ook

Nog geen 'doomsdag'

"Dit is dus zeker nog geen 'doomsday-scenario'", zegt Vermeulen. Op het moment van de eerste observatie is de asteroïde namelijk nog ver verwijderd van de aarde. Het is een klein object in de verre verte. Om hem te spotten hebben astronomen een sterke telescoop nodig.

"Dan probeer je zo goed mogelijk de baan en de snelheid op te meten", legt hij uit. "Het percentage gaat dan vaak schommelen, soms omhoog en dan soms weer omlaag. Wanneer hij dichterbij de aarde zit kunnen we hem veel makkelijker observeren en opmeten." Pas dan kunnen astronomen écht spreken over de kans op een inslag. "Maar in het verleden is eigenlijk altijd gebleken dat die kans dan 0 procent werd en dat het dan langs de aarde heen vliegt."

Meerdere asteroïden in zonnestel

Naast 2024 YR4 vliegen er meer dan een miljoen asteroïden door het zonnestel, weet Vermeulen. Tussen Mars en Jupiter zit een asteroïdengordel waar een groot deel van deze 'mini planeetjes' vliegen. "Die zitten daar eigenlijk vrij veilig, want ze draaien in een baan om de zon. Ze zijn geen bedreiging."

"Maar er zijn dus ook asteroïden die los door het zonnestelsel vliegen." En voor die losse - zoals 2024 YR4 - moeten we uitkijken. "Ze zouden mogelijk op de aarde kunnen neerstorten. En dat is in het verleden al gebeurd, er zijn genoeg voorbeelden. De bekendste is natuurlijk het uitsterven van de dinosauriërs, veroorzaakt is door zo'n inslag."

Bekijk ook

Zeer zeldzame gebeurtenis

Ook in de Amerikaanse staat Arizona sloeg zo'n 50.000 jaar geleden een asteroïde in. Onderzoekers schatten in dat deze een diameter van ongeveer 50 meter had en rond de 300.000 ton woog. "Je kan hem bezichtigen, een prachtige geologische formatie", noemt de ruimtevaartspecialist het.

De aarde blijft dus niet gespaard van zulke inslagen, vertelt Vermeulen. "Maar dat het zal gebeuren in een tijdbestek van een mensenleven is zeer zeldzaam."

DART

Ook vertelt de ruimtevaartspecials dat NASA technologie heeft ontwikkeld om de banen van asteroïden te wijzigen, zodat ze de aarde niet raken. "Tijdens die missie, genaamd DART, heeft men met een ruimte toestel van ongeveer 600 kilo recht op een asteroïde laten inslaan om te zien of we de baan van die asteroïde konden wijzigen."

"En dat is een groot succes geworden", gaat hij verder. De baan is zelfs veel meer veranderd dan gehoopt. "Dus we kunnen asteroïden wel van een baan doen afwijken. En als je dat op tijd doet, zelfs al is het een kleine wijziging, dan heeft het groot effect wanneer het in de buurt van de aarde komt."

Bekijk ook

Tsunami als gevolg

Maar stel het gebeurt wel, hoe zou dat er dan uit zien? "De gevolgen van zo'n inslag zijn niet te overzien", antwoordt Vermeulen. "Maar het zal minder apocalyptisch zijn dan wat je ziet in films."

En dat komt vooral doordat het grootste oppervlak van de aarde, ongeveer 70 procent, bedekt is met water. "In het Los Alamos National Laboratory heeft men een computersimulatie laten maken (van een asteroïde inslag, red.). En zo hebben ze ontdekt dat het best meevalt. Wat je krijgt is een tsunami, en het blijkt dat maar een fractie van de totale energie van die asteroïde omgezet wordt in golven. De golven zullen niet zo heel ver reizen. Dus we kunnen daar ook wel wat wat geruster over zijn."

Aardbevingen en klimaatverandering

Wel kan die eventuele inslag op 22 december 2032 voor seismisch effecten zorgen, zoals een aardbeving. "En in een gebied waar veel vulkanische activiteit is, kan het die activiteit gaan uitlokken. Want je krijgt bij een inslag sowieso een enorme schokgolf als een asteroïde in de atmosfeer ontploft of op aarde neerstort." Hij vergelijkt het met honderdmaal de kracht van een bom van Hiroshima.

"En als zo'n ding in de atmosfeer komt, genereert dat verder ook heel veel hitte waardoor het branden kan veroorzaken", gaat Vermeulen verder. "Dat is een effect dat lang na de inslag nog kan blijven doorwerken, het werpt allerlei stoffen in de atmosfeer op, die dan een deel van het zonlicht kunnen blokkeren en waardoor je het klimaat kan gaan verstoren."

Kans op een asteroïde inslag op aarde wordt steeds groter, maar volgens deze ruimtespecialist hoeven we niet bang te zijn

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant