Slaan mag

Dominee Gertjan Goldschmeding is bedrijfskundige van huis uit. Modern, laptop en 2 mobiele telefoons constant onder handbereik. Vlot en welbespraakt. Aardige vrouw, leuk huis. ‘De kerk is een concept’, zegt hij. ‘Eenvoudigweg marketing?’, vraag ik. ‘Het is een hedendaagse kerk die hedendaagse vragen beantwoordt. Bovendien is de traditionele kerk ook een soort concept, door torens te bouwen tot in de hemel.’

De man is een wonderlijke tegenstelling tussen modern en zeer traditioneel. Want in de wereld van Goldschmeding wordt de Bijbel letterlijk nageleefd met de retoriek en communicatiemiddelen van nu . De aarde is in 6 dagen geschapen. En wie zijn kind lief heeft, tuchtigt hem met de roede. Zo staat het geschreven in de Bijbel. En zo moeten we leven, vindt Goldschmeding.

Maar, denk ik dan, er staan wel meer passages in de Bijbel waar je niet aan moet denken dat die in onze hedendaagse samenleving letterlijk worden toegepast.

Maar goed, de reden tot bezoek is de roede.

Hoe vaak wordt er dan geslagen en hoe en waar? Ik kan niet wachten om deze vragen te stellen. ‘Slaan doe je toch altijd vanuit uit onmacht?’ opper ik. ‘Dat is ook niet goed’, zegt de dominee. ‘Als je slaat dan doe je dat vanuit de ratio. Want je mag een kind nooit zomaar een klap voor z’n kop verkopen.’

Hoe ver mag geweld tegen een kind dan gaan? wil ik weten. ‘Een kind moet een uur na de loutering wel weer gewoon naar zwemles kunnen’, zegt Goldschmeding. ‘Knijpen’; oppert zijn advocaat Bouwman. ‘Dat mag’. ‘Maar als ‘t geknijp een blauwe plek achter laat?’ ‘Dan is er sprake van lichte mishandeling’.

Ok, daar ligt dus de grens; geen rode striemen op de billen en geen blauwe plek op de arm.

Dus zijn er richtlijnen opgesteld hoe je een kind moet slaan. Je neemt hem mee naar een aparte ruimte, een zogenaamd veilige plek. De roede: ‘gewoon een stokje dat je bij de Gamma kunt kopen’, ligt netjes ergens opgeborgen. Je slaat. Je troost, je bidt samen en hup-sa-ké klaar: De Loutering is Volbracht.

Maar wanneer ga je over tot slaan? Als een kind stiervervelend is? Schreeuwt? Niet luistert? Zijn kamer niet opruimt? Anderen slaat? Liegt?

Liegen dat is een heikel punt. Liegen mag niet. Maar wat is liegen? Beginnen de volwassenen daar al niet heel vroeg mee? Ik noem maar een klein voorbeeld: Sinterklaas en Zwarte Piet. Een leugen, lijkt mij. Maar ook een heel leuk sprookje. Een spel dat je met z’n allen speelt. Dus wat is liegen? Iemand verraden, verklikken, niet de hele waarheid vertellen om een ander te beschermen? Uitproberen tot hoe ver de magie van woorden reikt? Of hebben we ‘t over een leugenachtig kind? Een kind dat altijd liegt. Maar dat is pathologie. En dan helpt een klap ook niet meer.

Raakt een kind getraumatiseerd van een flinke tik op de billen. Nee, natuurlijk niet. Afgelopen, wegwezen jij, nu! Maar dan doe je ’t weer vanuit de emotie. En dat doe je alleen als je je onmachtig voelt. Als je het helemaal zat bent. Eigenlijk ben je dan de controle over de situatie al kwijt.

Doe je ’t gecontroleerd, weloverwogen en vanuit de ratio. Dan houd je controle. Maar dat is ook eng. Ik krijg visioenen van vader die langzaam de riem uit de broek trekt en jongetje meeneemt naar de kelder. Dat is een hellend vlak. De dominee is het met mij eens.

Godsdienstvrijheid versus de wet. Justitie onderzoekt nu of ze een aanklacht kunnen formuleren tegen Goldschmeding. Maar 1 ding wordt mij duidelijk. Achter die letterlijke interpretatie van de Bijbel gaat een wereldbeeld schuil; over zonde besef, schuld en boete. Over de slappe manier waarop kinderen tegenwoordig worden opgevoed. Over ouders die niet consequent zijn.

Maar de bottomline is: helpt slaan? Ik betwijfel het. Maken we het ons zelf niet veel makkelijker door te zeggen: Slaan mag niet. Maar soms, kriebelen mijn handen!

Bekijk hier het item "Voorganger predikt pedagogische tik":