Toen Nederland in 1940 werd bezet, wilde Rudi Hemmes iets doen. Met een grote omweg vertrok hij naar Engeland om mee te vechten. Precies 75 jaar geleden landde hij in Normandië. Wat herinnert Hemmes (94) zich nog? "Je schiet erop en je ziet hem vallen."
"Eerst kwamen ze met parachutes naar beneden, daarna met vliegtuigen." 15 jaar was Rudi Hemmes toen in 1940 de oorlog uitbrak. Duitse parachutisten bezetten Den Haag, 'zijn stad'. Het maakte een diepe indruk. "Ik had gehoord dat de Duitsers de koningin wilde pakken. Ik vond dat een schande", zegt de inmiddels 94-jarige generaal-majoor.
Eindexamen en vertrekken
De 18-jarige Hemmes en zijn vriend Bob Tusenius besloten dat ze naar Engeland wilden, om zich daar aan te sluiten bij de Prinses Irene-brigade. "In Engeland deden ze tenminste iets." In 1943 was het zover. Ze hebben eindexamen gedaan en vertrokken. Maar de kortste route via de Noordzee is door de Duitsers afgesloten.
Spaanse gevangenis
Langs Brussel, Parijs en Zuid-Frankrijk trokken de jongens, via smokkelroutes, dwars door de Franse en Spaanse Pyreneeën. Een loodzwaar traject dat ze te voet aflegden. "We deden er 3 dagen en 3 nachten over, want alle dalen lopen van oost naar west. Dus je moet eerst 2000 meter naar beneden, dan weer omhoog en daarna weer naar beneden."
De omstandigheden in de Spaanse gevangenis zijn erbarmelijk en het is verschrikkelijk smerig. De Spanjaarden zijn schoften en corrupt. En Franco heult met de nazi's.
Eenmaal in Spanje werden Hemmes en Tusenius door de politie gearresteerd. Ruim een maand zaten ze in een Spaanse gevangenis. Generaal Franco, die de macht in Spanje in handen had, was bevriend met Hitler. Maar hij zag dat de kansen van de Duitsers aan het keren waren. Hij liet de gevangen buitenlanders vrij. Via een moeizame reis door Spanje vloog Hemmes vanuit Portugal naar Engeland waar hij zich aansloot bij de Nederlanders in Wolverhampton. Zijn vriend Bob werd naar Australië gestuurd om Indië te bevrijden.
Alleen Engelsen
Hemmes werd bij de Prinses Irene-brigade opgeleid tot schutter. D-Day naderde, maar niemand weet precies wanneer dat plaats zou vinden. De invasie in Normandië zag hij 3 dagen later, in de bioscoop. Later begrijpt hij waarom hij niet uitgezonden werd.
"Er werden alleen Engelstalige soldaten naar Normandië gestuurd. Men was bang dat Nederlanders, Belgen of Tsjechen voor Duitsers werden aangezien en onmiddellijk de kogel zouden krijgen." Pas 2 maanden na D-Day landde Hemmes met 1100 man in Normandië.
Oog in oog met Duitsers
"We hadden in Engeland veel geoefend. Maar de werkelijkheid was toch echt heel anders." De troepen trokken op tot aan het front. En ineens stond Hemmes oog in oog met de vijand. "Die eerste nacht herinner ik me nog goed."
"Het was pikdonker en we wisten dat de Duitsers 200 meter verderop zaten. Ik stond op wacht en hoorde opeens een tak kraken. Ik dacht: 'Potverdikkie, dat is er een. Je schiet erop en je ziet hem vallen, maar je gaat niet controleren of hij echt wel dood is. Mij konden ze blijkbaar niet raken, ik heb geboft. Als je in oorlog bent, moet je ervoor zorgen dat zij verliezen en jij wint. Anders schieten ze jou dood."
We zaten 200 meter van de Duitsers vandaan. De eerste nacht stond ik op wacht. Het was pikdonker, opeens hoorde ik een tak kraken.
D-Day
6 juni 1944 ging de geschiedenis in als D-Day, de grootste amfibische invasie in de geschiedenis. D-Day markeerde het begin van het einde van van de bezetting van West-Europa.
Rudi Hemmes en Bob Tusenius overleefden de oorlog. Maar de slag om Normandië die ruim 2 maanden duurde, eiste meer dan 650.000 slachtoffers.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.