In Willemstad staat Emsley Tromp deze week voor de rechter. De oud-directeur van de Centrale bank van Curacao en Sint Maarten wordt verdacht van een miljoenenfraude. De zaak tegen de “onderkoning”, zoals ie op het eiland wordt genoemd is onderdeel van een grootschalig onderzoek naar witwassen en corruptie.

Emsley Tromp bestuurde sinds 1991 de Centrale bank van Curaçao en Sint Maarten en groeide uit tot een van de machtigste mensen op de Nederlandse Antillen, maar werd recent ontslagen. De strafeis van het Openbaar Ministerie is opvallend. Er wordt een voorwaardelijke gevangenisstraf van zes maanden geëist en een taakstraf van 240 uur.  Ook kiest het OM voor een forse geldboete. Tromp zou maar liefst tien miljoen Antilliaanse guldens moeten betalen, omgerekend bijna vijf miljoen euro.

Verzekeraar Ennia

Een andere zaak waarin de naam van Tromp wordt genoemd is de overname in 2007 van verzekeraar Ennia, een van de grootste verzekeraars op de Antillen. Het bedrijf kwam dat jaar in handen van de Iraans-Amerikaanse zakenman Hunshang Ansary. Volgens journalist Vasco van der Boon van het Financieele Dagblad heeft Ansary 570 miljoen euro onttrokken aan Ennia, zegt van der Boon. "Meer dan driekwart van de reserves, van die op zich solide verzekeraar, besteedde Ansary aan vestzak-broekzaktransacties met zijn eigen dochterondernemingen."

Het geld zou gebruikt zijn voor investeringen in twee bedrijven van Ansary. Emsley Tromp heeft deze transacties volgens Van der Boon goedgekeurd. De Centrale Bank van Curacao en Sint-Maarten is verantwoordelijk voor het toezicht op financiële instellingen. Maar door de transactie is de dekkingsgraad van Ennia in het geding. Veel inwoners van het Sint Maarten zijn verzekerd bij deze maatschappij en maken zich zorgen over de liquiditeit. Is er genoeg geld in kas om de schade te dekken? EenVandaag vroeg Ennia om een reactie, maar de verzekeraar liet na onze e-mail niets meer horen.

Politiek

In Nederland wordt de rechtszaak met grote interesse gevolgd vanuit de Tweede Kamer. SP’er Ronald van Raak vindt dat 'er door verzekeraar Ennia financieel gesjoemeld wordt, de dekkingsgraad, het vermogen om uiteindelijk verzekeringsgeld te kunnen uitkeren, slaat eigenlijk nergens op'.

VVD-kamerlid Bosman vindt het daarnaast zorgelijk dat Nederlandse bedrijven zaken doen met partijen op de Nederlandse Antillen. Hij neemt KPMG als voorbeeld. "Over KPMG maak ik me echt wel zorgen. Zo is er een apart onderdeel KPMG – Carib, maar dat is wel een onderdeel van het hele KPMG. Ik maak me zorgen dat het toezicht lang niet altijd even scherp is."

KPMG reageerde hierop als volgt: "KPMG Dutch Caribbean is een onderdeel van KPMG International. Binnen dit netwerk gelden stringente spelregels, onder meer op het gebied van kwaliteit. Deze worden door KPMG International periodiek getoetst."

Blije koeien in de wei, volop ruimte in de stallen, bloemetjes en bijtjes: voedselproducenten wekken op verpakkingen graag de indruk dat ze duurzaam bezig zijn, maar de realiteit is vaak anders.

Veel consumenten letten in de supermarkt op of producten goed zijn voor mens, dier en milieu. Producten die claimen 'natuurlijk', 'milieuvriendelijk' of 'diervriendelijk' te zijn, doen het goed. Maar hoe eerlijk zijn deze claims eigenlijk? Organisaties als Wakker Dier luiden de noodklok.

'Ziet er groener uit dan het is'

Zij stellen dat 'greenwashing' in de supermarkt aan de orde van de dag is, en consumenten zo worden misleid. Wie bijvoorbeeld langs de rij met zuivelproducten loopt, ziet veel groene weiden op de verpakkingen staan.

"Allemaal plaatjes die de consument een goed gevoel geven over de duurzaamheid", zegt Leonie Vestering van Wakker Dier. "Maar vaak zijn deze claims niet waar. Onder meer bij zuivelproducten speelt dit al jaren. Het is in veel gevallen gewoon greenwashing: een niet-duurzaam product er veel groener uit laten zien dan het in werkelijkheid is."

42 procent overdreven, onjuist of ronduit misleidend

Edwin van Houten, directeur Consumenten bij de Autoriteit Consument en Markt (ACM), bevestigt de zorgen van Wakker Dier. "Veel bedrijven hebben de neiging nogal absolute uitspraken te doen, of ze komen met vage, niet onderbouwde duurzaamheidsclaims, zoals 'CO₂-neutraal' of 'groen'. Als je zo'n claim niet kunt staven met harde feiten, dan misleid je de consument."

Uit onderzoek van de Europese Commissie naar de voedingsindustrie blijkt dat zo'n 42 procent van alle groene claims overdreven, onjuist of ronduit misleidend zijn. In datzelfde onderzoek van enkele jaren geleden concludeerde de Commissie dat in 59 procent van de gevallen de gemaakte duurzaamheidsclaims niet of onvoldoende met bewijs werden onderbouwd.

ACM komt met actieplan

De Autoriteit Consument en Markt komt nu met een actieplan tegen misleidende duurzaamheidsclaims in de voedingsindustrie. "Binnenkort schrijven we een brief aan de hele sector. De strekking daarvan is: 'Let op, er zijn duidelijke regels waar je je als bedrijf aan dient te houden'."

Van Houten vindt dat bedrijven beter hun best moeten doen om eerlijk en transparant te zijn. Producenten krijgen straks de ruimte om verbeteringen door te voeren. "Daarna gaan wij steekproeven uitvoeren, en dan zullen we zien hoe het ervoor staat. Als bedrijven niet duidelijker worden en halsstarrig blijven zeggen 'ik ben wel duurzaam', zonder onderbouwing, dan kunnen wij boetes opleggen."

Ondermijnt eerlijke concurrentie

Die boetes kunnen flink oplopen, vertelt de ACM-directeur: "Tot zo'n 900.000 euro, of een bepaald percentage van de omzet. Met dat laatste kun je in de miljoenen uitkomen, afhankelijk van de grootte van een bedrijf."

Greenwashing ondermijnt volgens Van Houten ook eerlijke concurrentie. "Een onderneming die écht investeert in duurzaamheid kan zich op deze manier niet onderscheiden van bedrijven die slechts doen alsof."

'ACM onderzoekt een paar zaken per jaar'

Onderzoeker Koen Boone van Wageningen University & Research (WUR) werkt aan de ontwikkeling van één duurzaamheidskeurmerk. "Zo'n label moet niet alleen voor de consument, maar ook voor de overheid en investeerders duidelijkheid geven over hoe groen een product daadwerkelijk is."

Hij vindt het actieplan van de ACM een goede zaak, maar plaatst ook kanttekeningen. "Het is heel goed dat ze valse duurzaamheidsclaims onder de loep nemen. Maar ze kunnen misschien tien zaken per jaar onderzoeken, terwijl je eigenlijk meer naar een structurele oplossing toe zou willen."

Duidelijk keurmerk

Met zo'n brede oplossing is de Europese Commissie bezig: het zogeheten Green Claims Directive. Dat is nieuwe regelgeving in de maak, waarbij gekeken wordt naar de effecten over de hele productieketen, niet alleen maar naar een klein stukje.

Boone: "Wordt bijvoorbeeld het ene positieve aspect niet teniet gedaan door een slechtere prestatie elders?" Zelf is hij samen met collega's bezig één duidelijk label te ontwikkelen, vertelt de Coördinator Duurzame Ketens van de WUR.

Simpel en duidelijk label

"Je kunt het vergelijken met het energielabel of met de Nutri-Score", licht Boone toe. "Zodat je als consument - bijvoorbeeld door een score van A tot E - in één blik een indruk krijgt over hoe duurzaam een product is."

"Allerlei aspecten worden meegenomen. Uiteindelijk zal het veel makkelijker worden voor bedrijven om te weten wat wel en niet mag, maar ook voor instanties om te controleren of een claim klopt."

'90 procent is sloopmelk'

Ook Wakker Dier hoopt op meer duidelijkheid voor de consument. "Het is ontzettend lastig om te beoordelen welke claims wel en welke niet kloppen", vertelt Vestering.

"Feit is dat 90 procent van de melk in de schappen 'sloopmelk' is, zoals wij dat noemen. Melk dus van koeien die op intensieve wijze worden gehouden, met weinig oog voor dierenwelzijn of milieuvoordelen. En dat staat haaks op het idyllische plaatje dat op de verpakking prijkt."

Bestaande labels

Er zijn een aantal keurmerken die nu al betrouwbaar zijn, zoals bijvoorbeeld het EU-Ecolabel, Fairtrade en het Beter Leven-keurmerk. Die laatste is specifiek gericht op dierenwelzijn.

Het is volgens experts een goed teken als de uitleg over duurzaamheid heel duidelijk en concreet is. Wees vooral kritisch bij vage termen zonder toelichting, benadrukken zij.

De Amerikaanse president Donald Trump mag voorlopig doorgaan met het uitzetten van migranten. Dat heeft het Hooggerechtshof, tot de grote verbazing van velen, gisteren besloten. Hoe kreeg hij dit voor elkaar? "Hij is duidelijk over de schreef gegaan."