radio LIVE tv LIVE
meer NPO start

Ombudsman: 'Burger niet serieus genomen bij Lelystad Airport'

Ombudsman: 'Burger niet serieus genomen bij Lelystad Airport'

Luisteren

De overheid heeft burgers niet serieus genomen en te laat en onvoldoende betrokken bij de uitbreiding van Lelystad Airport. Dat zegt de Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen in een interview met EenVandaag. Hij spreekt van een “kennelijk ingesleten gewoonte” bij de overheid om mensen te laat te informeren en te weinig inspraak te bieden bij grote besluiten. Van Zutphen vindt dat minister Cora Van Nieuwenhuizen werk moet maken van het herstel van vertrouwen, anders is volgens hem “de kans op verdubbeling van de ellende groot”.

Van Zutphen zegt de afgelopen maanden diverse klachten te hebben ontvangen van bewoners rond de voorgenomen vliegroutes van en naar Lelystad. “De kern van de klachten van de mensen die ons schrijven is: we zijn niet serieus genomen. Mijn antwoord daarop is: ‘Ja’ (…) Wil je als overheid betrouwbaar zijn, dan zul je je op een andere manier tot je burgers moeten richten dan in dit geval is gebeurd." Volgens de Ombudsman heeft het ministerie omwonenden op het verkeerde been gezet met informatiebijeenkomsten die de afgelopen maanden zijn gehouden. “Mensen hebben gedacht: ik mag nog inspreken en daarna worden besluiten genomen. Terwijl het karakter van die bijeenkomsten veel meer is geweest: het informeren over besluiten die al zijn gevallen. Dat voelt voor burgers heel ongemakkelijk.” Van Zutphen vraagt in een brief aan minister Cora van Nieuwenhuizen aandacht voor de zorgen van omwonenden. Ook wil hij weten hoe de bewindsvrouw zelf het inspraakproces beoordeelt. Van Zutphen zegt goed te blijven volgen of de klachten van burgers alsnog serieus worden genomen en, waar nodig, een onderzoek te beginnen. 

Kloof 

Volgens de Ombudsman  is de kiem voor de huidige protesten jaren geleden al gezaaid toen besloten werd tot uitbreiding van Lelystad Airport. De overheid had burgers destijds al veel intensiever moeten informeren en mee laten spreken over de besluitvorming, vindt Van Zutphen. Hij ziet parallellen met andere grote (infrastructurele) projecten waar burgers in opstand kwamen, zoals windmolenparken, CO2-opslag en gaswinning. Volgens de Ombudsman is het kennelijk een ingesleten gewoonte om burgers niet of te laat te betrekken bij grote besluiten. “De overheid is er voor de burger en niet andersom. Dat geldt voor alle ambtenaren, maar zeker voor bestuurders. Als je dat op je lijstje had gezet voor je het besluit nam, had je geweten: dit moet ik niet op deze manier doen.” Volgens Van Zutphen is het risico “heel groot” dat de kloof tussen burgers en overheid op deze manier wordt vergroot. “Mensen verliezen niet alleen het vertrouwen in het project Lelystad, maar ook in de overheid als geheel.” 

Uit een eerdere reportage van EenVandaag blijkt dat de geluidsoverlast, veroorzaakt door de toekomstige vliegroutes van en naar Lelystad Airport, forst wordt onderschat. De gegevens waarmee de overlast is berekend kloppen niet en er is gebruik gemaakt van onrealistische aannames. Dit blijkt uit onderzoek van de actiegroep HoogOverijssel. De actiegroep deed onderzoek naar de milieueffectrapportage (m.e.r.) voor de luchthaven en kwam achter de gemaakte fouten.

Geluidsoverlast Lelystad Airport fors onderschat

Naar signaal 

Dat Rijk, provincies en gemeenten tegenover elkaar staan in het dossier vergroot de verwarring bij burgers, constateert Van Zutphen. Zo bleek onlangs uit een rondgang van EenVandaag onder 32 gemeenten dat een grote meerderheid niet te spreken is over de routes en zich niet gehoord voelt. Zij verzetten zich tegen met name de lage hoogte waarop vliegtuigen zullen moeten vliegen om niet met het vliegverkeer van Schiphol in aanraking te komen en dringen aan op uitstel van de opening van het vliegveld op 1 april 2019. Intussen voeren de provincie Flevoland en de gemeente Lelystad campagne vóór het vasthouden aan de plannen. “Ik vind het een heel naar signaal van de overheid dat zij laten merken aan burgers dat ze het zelf niet met elkaar eens zijn”, aldus Van Zutphen. "Dat is ook een reden voor een burger om te zeggen: maar dan vertrouw ik het niet. Als de één dit zegt en de ander dat, waar ben ik dan aan toe?”  Lees de reactie van minister van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat hieronder.

info
clock 19-12-2017 01:00

Minister Van Nieuwenhuizen heeft begrip voor de zorgen die burgers bij de Nationale Ombudsman hebben geuit. Het heeft voor haar prioriteit om het vertrouwen te herstellen. De minister vindt het belangrijk dat burgers tijdig en goed worden betrokken bij besluitvorming over ontwikkelingen in hun omgeving. Als we terugkijken zien we dat dit in het proces rond Lelystad zorgvuldiger had gemoeten. De voormalig staatssecretaris heeft dit eerder ook al onderkend in de Tweede Kamer. Daarom zijn er in het najaar in de regio informatieavonden geweest, heeft er een internetconsultatie plaatsgevonden en is een delegatie van inwoners aanvullend om advies gevraagd.

De reacties en de suggesties voor verbeteringen die inwoners de afgelopen maanden hebben gedaan worden op dit moment zorgvuldig bekeken en meegenomen in de verdere besluitvorming. De minister wil dat omwonenden niet alleen in het vervolgproces rond Lelystad maar ook bij andere toekomstige besluitvorming over het luchtruim beter geïnformeerd en geraadpleegd worden. Over de manier waarop gaat de minister graag het gesprek aan met de Ombudsman. 

EenVandaag sprak uitgebreid met de Nationale ombudsman Reinier van Zutphen. Kijk het hele interview hieronder terug.

Het hele interview met de Nationale ombudsman Reinier van Zutphen

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

'Steun aan Oekraïne staat in regeerprogramma': minister Brekelmans over weigering PVV om troepen te sturen

'Steun aan Oekraïne staat in regeerprogramma': minister Brekelmans over weigering PVV om troepen te sturen
Defensieminister Brekelmans
Bron: EenVandaag

PVV-leider Wilders gaf vandaag aan tegen het sturen van Nederlandse troepen naar Oekraïne te zijn. Defensie-minister Brekelmans reageert hier koeltjes op. "Ik werk met het regeerprogramma. Daarin staat dat we Oekraïne onverminderd zullen steunen."

De plannen tot het vormen van een internationale troepenmacht voor de bescherming van Oekraïne veroorzaken een nieuwe splijtzwam in de regeringscoalitie. PVV-leider Geert Wilders is hier standvastig op tegen en gaat lijnrecht in tegen premier Dick Schoof.

Nog steeds positief over Amerika

Minister van Defensie Ruben Brekelmans (VVD) vertelt tegenover EenVandaag dat het kabinet vasthoudt aan het eigen regeerprogramma. "Dit is het standpunt van de heer Wilders. Ik werk met het regeerprogramma. Daarin staat we Oekraïne onverminderd zullen steunen."

Brekelmans blijft na het tumult van afgelopen week, waarin de Amerikaanse president Donald Trump Europa niet aan de onderhandelingstafel uitnodigde, positief over de Amerikanen. "Ik vertrouw de Amerikanen nog steeds, want ik heb ze ook horen zeggen dat voor hen de NAVO relevanter is dan ooit. En de NAVO is natuurlijk onze belangrijkste veiligheidsgarantie."

'Escalatie-dominantie'

Voor het Nederlandse kabinet blijft de Amerikaanse steun noodzakelijk bij het vormen van een 'robuuste vredesmacht' die Oekraïne moet beschermen. Brekelmans: "De 'backing' van de Amerikanen blijft nodig. Je hebt, om in militaire termen te spreken, altijd een escalatie-dominantie nodig ten opzichte van je tegenstander."

Hij legt uit: "Dus stel dat Rusland een eventueel vredesbestand gaat testen en ze zouden aansturen op een conflict, dan moeten ze weten dat ze bij iedere stap die ze zetten een sterkere tegenstander tegenover zich hebben. En daar hebben we Amerikanen echt voor nodig."

Minister Brekelmans over weigering PVV om troepen naar Oekraïne te sturen

'Europa moet plek aan tafel verdienen'

De defensieminister verwacht overigens dat Europa in een later stadium wel mag plaatsnemen aan de onderhandelingstafel. "Ik heb de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rubio horen zeggen dat als de gesprekken concreter worden, dat dan natuurlijk ook Oekraïne en Europa aan tafel zullen komen."

"Maar we zullen als Europa die plek ook moeten verdienen", gaat hij verder. "En die plek verdien je door duidelijk aan te geven wat wij als Europa militair in te brengen hebben. En vandaar dat wij als Europese landen nu huiswerk te doen hebben om gezamenlijk tot zo'n plan te komen."

Brede puzzel om te leggen

Over wat Nederland concreet aan materieel en troepen kan leveren aan een eventuele vredesmacht, blijft de minister vaag. "Wij kunnen als Nederland natuurlijk in alle domeinen wel iets leveren, maar daar zullen we goed naar moeten kijken."

"Het is niet zo dat wij allerlei F-35's, of schepen, of troepen klaar hebben staan, die ergens staan te wachten. Die zijn ook ingepland om een bijdrage aan de NAVO te leveren. Die brede puzzel moeten we eerst leggen."

Debat

Brekelmans zegt dat er gekeken kan worden wat we kunnen doen, als er een duidelijk mandaat en rugdekking van de VS is. "Ook in het parlement moet dan besloten worden of Nederland wel of geen bijdrage kan leveren."

Morgen debatteert de Tweede Kamer over welke positie Nederland moet innemen bij de onderhandelingen om een einde te maken aan de oorlog in Oekraïne.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Waarom een defensiebudget van 5 procent voor Nederland niet haalbaar is

Waarom een defensiebudget van 5 procent voor Nederland niet haalbaar is
Een Nederlandse militair in Rukla bij de Russische grens
Bron: ANP

Trump wil dat we 5 procent van ons bbp uitgeven aan defensie. En ook de de Europese leiders vinden dat er nog meer geld naar defensie moet, nu we niet meer op onze Amerikaanse 'vrienden' kunnen vertrouwen. Maar het ophogen van het budget, heeft gevolgen.

Elke euro kan je natuurlijk maar een keer uitgeven, zegt financieel journalist van de Telegraaf Martin Visser. Dus een verhoging van het defensiebudget zou niet zonder gevolgen zijn.

Duizelingwekkende bedragen

1 procent meer of minder klinkt misschien als niet zoveel, maar het gaat om duizelingwekkende bedragen legt Visser uit. "1 procent van het bbp is ongeveer 10 miljard. We geven nu ongeveer 2 procent uit, dus dat is iets meer dan 20 miljard. Wanneer dat 5 procent wordt, moet er dus nog 30 miljard bij."

Dat is ongeveer evenveel als wat we aan onderwijs uitgeven, zegt Visser. "Ter vergelijking: het meeste geld gaat naar de zorg en de sociale zekerheid, daar wordt jaarlijks boven de 100 miljard aan uitgegeven."

Bezuinigingen of staatsschuld

Willen we meer aan defensie uitgeven, dan zijn er eigenlijk twee opties, volgens Visser. "Of je haalt het ergens anders vandaan, dus bezuinigen, of je laat de staatsschuld oplopen."

Beide opties zijn ingewikkeld. Bezuinigen wil eigenlijk niemand en de vraag is dan vooral: waarop? "Dat is een politieke keuze, maar je zag bij de bezuinigingen op het onderwijs bijvoorbeeld al dat er veel weerstand is."

Bekijk ook

Hoge bedragen

Ook de hoogte van de bedragen zorgt daarbij voor gevoeligheid. "In Den Haag gaat het al weken over een btw-verhoging. Dat gaat om 1 miljard", vergelijkt hij.

"Bij zulke forse verhogingen in de defensie-uitgaven wordt dat alleen maar lastiger, want dan gaat het om grotere bedragen die ergens weggehaald moeten worden."

Ongemak

De andere optie, een hogere staatsschuld, is ongemakkelijk voor Nederland, vindt Visser. "Wij zijn het land dat altijd anderen de les lezen op het gebied van staatsschuld. Wij zijn daar zelf erg strikt op."

Wanneer wij de staatsschuld op laten lopen, zijn we niet meer geloofwaardig naar andere landen, gaat Visser verder. "En dan geven we hen eigenlijk een vrijbrief."

Bekijk ook

Tussenkop

Minister van financiën Heinen zei maandag in Brussel dat hij het ook niet ziet zitten om met Europese landen samen geld te lenen voor defensie-investeringen. "Deze opgave loopt echt via de nationale begrotingen", zegt Heinen. "Landen zullen daar zelf moeilijke keuzes moeten maken."

Visser roept politici op die keuzes wel te maken. "NAVO-baas Rutte heeft geopperd om het via de 'kaasschaafmethode' te doen en het overal een beetje weg te halen, maar het kan ook zijn dat er minder geld naar uitkeringen gaat omdat er meer naar defensie moet." Het zal dus een lastige afweging zijn om te kijken waar het geld precies vandaan moet komen.

Haalbaarheid

Visser zelf ziet het niet gebeuren dat we 5 procent gaan uitgeven aan defensie. Los van de vraag waar het geld vandaan moet komen, is het ook de vraag waar je het aan uitgeeft, zegt hij.

"Het geld gaat vooral zitten in mensen en materiaal. Defensie heeft behoefte aan mankracht, zowel militairen als niet-militairen. Het probleem is momenteel dat je het geld niet uitgegeven krijgt. Al maak je het geld vrij, er is ook nog een personeelstekort", zegt hij tot slot.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant