'Niemand gelooft dat Noord-Korea zijn kernwapens zal opgeven'

De kans dat Noord-Korea zijn kernwapens gaat opgeven is vrij klein, zegt Noord-Korea-kenner Casper van der Veen.

"Er is geen nucleaire dreiging meer vanuit Noord-Korea", twitterde een opgeluchte president Trump na de vorige top met Kim Jong-un.

In werkelijkheid kwamen beide partijen in Singapore met het statement: 'Om te gaan werken in de richting van 'denuclearisering' van het Koreaanse schiereiland'. Over wat dat inhoud of betekent, werd geen concrete afspraak gemaakt. De meeste waarnemers zagen de top daarom als een pr-stunt. De vraag is of er de afgelopen zeven maanden stappen zijn gezet waarmee een 'echt' akkoord tussen de Verenigde Staten en Noord-Korea dichterbij komt?

Geen concrete stappen

"Niet echt", zegt Casper van der Veen, Noord-Korea-kenner en auteur van het boek 'de Kim Dynastie'. "Beide partijen leggen het akkoord zo uit dat de ander aan zet is. Noord-Korea wil pas een begin maken met nucleaire ontwapening als alle economische sancties tegen het land zijn opgeheven. De Amerikanen willen pas over het opheffen van sancties praten als Noord-Korea belooft alle nucleaire wapens op te geven. Dat dat zal gebeuren is uitgesloten."

De Noord-Korea-kenner legt uit dat het hebben van een kernwapen voor het Noord-Koreaanse regime een kernwaarde is. "Het is zelfs verankerd in de grondwet. Ik ken geen enkele expert die gelooft dat Noord-Korea hun kernwapens ooit vrijwillig zullen opgeven." Het feit dat Noord-Korea sinds de vorige top geen raketten meer heeft getest is volgens van der Veen niet veelzeggend omdat ze hun belangrijkste punt, namelijk dat ze over een raket beschikken met een bereik van 15000 kilometer en over nucleaire wapens al in 2017 gemaakt hebben.

Dreiging toegenomen

Ook de Amerikaanse inlichtingendienst benadrukte onlangs dat ze een andere visie hebben op de dreiging vanuit Noord-Korea dan president Trump. In een rapport noemt de CIA het 'onwaarschijnlijk' dat Noord-Korea zijn kernwapenarsenaal zal ontmantelen. Hooguit zullen ze besprekingen over 'gedeeltelijke ontwapening' gebruiken om de economische sancties tegen Noord-Korea te versoepelen aldus de CIA.

De militaire denktank CSIS publiceerde de afgelopen maanden verschillende rapporten over nieuwe, tot nu toe onbekende lanceerbases in Noord-Korea waaruit nucleaire wapens afgevuurd kunnen worden op Zuid-Korea en Japan. Ook de capaciteit voor lange afstandsraketten zou volgens het CSIS worden uitgebreid. De dreiging is volgens hun rapporten eerder toe, dan afgenomen. Niettemin stuurde Donald Trump in januari nog een tweet over 'de enorme vooruitgang die er met Noord-Korea is gemaakt'.

Volgens Casper van der Veen maken de Noord-Koreanen bewust gebruik van de ijdelheid en gebrek aan kennis van president Trump. "Ze zijn erin geslaagd om Trump met dezelfde lege formules en loze beloftes, die ze al tientallen jaren doen, een verhaal te laten vertellen dat in hun voordeel is.'

Stappenplan is lastig

Trump's Afgezant Stephen Biegun, die deze week in Noord-Korea is om de nieuwe top voor te bereiden, zegt ook dat er inmiddels concrete onderhandel punten zijn. Er zou een voorstel van Noord-Korea zijn om hun uranium-verrijkende faciliteiten te ontmantelen. Volgens Biegun zou zoiets onderdeel kunnen vormen van een stappenplan. Maar zo'n stappenplan waarin concrete zaken uitgeruild worden is lastig.

Volgens experts is het bijvoorbeeld onmogelijk te verifiëren hoeveel van dat soort faciliteiten Noord-Korea heeft. Niet voor niets is het een belangrijkste eisen van Biegun dat hij 'eerst volledige inzage krijgt is in alle nucleaire middelen van Noord-Korea'. Daarnaast heeft een stappenplan alleen zin als je het eens bent over het einddoel. En daarover zijn de partijen het -ook volgens Biegun -nog steeds niet eens. Eerder gaf Biegun in een speech toe dat er sinds de vorige top nog maar beperkte vooruitgang is geboekt.

Oneindig rekken

Volgens Casper van der Veen kunnen de Noord-Koreanen het soort voorstellen dat nu op tafel liggen oneindig uitspelen, om ze weer in te trekken als het ze uitkomt. De positieve uitspraken van Trump hebben er intussen wel toe geleid dat China en Rusland, de belangrijkste handelspartners van Noord Korea, steeds nadrukkelijker pleiten voor het versoepelen van de strikte handelsbeperkingen die de VN aan Noord-Korea heeft opgelegd. Noord-Korea heeft dus baat bij een diplomatiek spel en Donald Trump? Die lijkt ook baat te hebben bij een rookgordijn maar dan vooral om zijn presidentschap te zien zoals hij het graag wil: een ongeëvenaard succes alleen te danken aan hemzelf.