Nederlandse regering wil IS-gangers tóch terughalen: 'Er staat ze sowieso eis van 6 jaar te wachten'

De Nederlandse regering zou ineens tóch bereid zijn Nederlandse IS-gangers terug te halen. Dat bleek gisteren bij een zaak voor de rechtbank in Rotterdam. Is berechting in Nederland nu opeens wél een optie om straffeloosheid te voorkomen?

De rechter dreigde een strafzaak tegen een vrouw uit Gouda - die verblijft in Noord-Syrië - stop te zetten als het kabinet geen stappen onderneemt. Daarop liet het kabinet weten ermee bezig te zijn, maar dat het praktisch erg moeilijk te regelen blijkt om de vrouw terug te halen.

Zonder terughalen geen rechtszaak

Tot voor kort vond het kabinet dat Nederlanders die zich in Syrië of Irak hebben aangesloten bij een jihadistische groepering daar moeten worden berecht. Maar daar lijkt verandering in gekomen.

Minister Grapperhaus schreef in een brief aan de Tweede Kamer dat het kabinet 'er groot belang aan hecht dat uitreizigers die verdacht worden van terroristische misdrijven worden berecht.' Dit nieuwe standpunt is een reactie op de mogelijke stopzetting van een rechtszaak waarbij de verdachte nog in Syrië zit. De staat zou haar recht op vervolging verliezen als Nederland niet meer zou gaan doen om de verdachte hier heen te halen. "Die rechtszaak lijkt gewoon te stranden als er niemand wordt teruggehaald", zegt oorlogsjournalist Hans Jaap Melissen, die geregeld in Syrië en IS-gebied is geweest.

Liever kwijt dan rijk

Melissen heeft contact met familieleden in Nederland van IS-gangers. "Maar die zijn niet helemaal open over wat er nu aan de hand is. Al die ouders hopen maar één ding: en dat is dat ze worden teruggehaald. Als dat gebeurt, dan zijn ze daar natuurlijk blij mee."

"De onvrede bij de autoriteiten bij de Koerden in Syrië is groot, ze zijn de IS-gangers hartstikke zat. Het is niet voor niks dat er nu een aantal zijn ontsnapt. Waarschijnlijk met medeweten van de leidinggevenden van dat kamp. Er zaten in dat kamp 30 vrouwen begin juni, met heel veel kinderen, zo'n 90. Maar er zouden er nu dus 15 van zijn verdwenen. Die zitten in een villa bij Idlib", vertelt Melissen.

Kloppen de verhalen?

"Alle IS-gangers daar zeggen dat ze geen wapens hebben gebruikt. En dan heb je de vrouwen die allemaal zeggen: wij waren alleen maar thuis voor de kinderen", zegt Melissen.

"Dat zal voor een aantal zo zijn, maar voor anderen weer niet. En er zijn ook mensen met Yezidi-slavinnen in huis." Volgens Melissen wordt er van alles geroepen om terug te kunnen keren naar Nederland. "Maar deelname aan een terroristische organisatie staat ze allemaal als aanklacht te wachten en daar staat 6 jaar op."

Veiligheid

Hoewel Nederland in samenwerking met andere landen aan een terugkeerplan zou werken moet Melissen nog maar zien of Nederland de IS-gangers écht terughaalt. "Ik weet niet of Nederland een spelletje speelt nu, en dat ze later toch zeggen: het is niet veilig genoeg."

Het veiligheidsargument is voor Nederland in elk geval nooit een echt argument geweest ziet Melissen. "Je kunt door dat gebied gewoon rondreizen en de AIVD heeft IS-gangers daar ook gewoon geïnterviewd."