Al maanden wordt in de ruimtevaartwereld met spanning naar vandaag uitgekeken. Precies 60 jaar na de lancering van de Spoetnik wordt in het Russische Plesetsk de Sentinel-5P satelliet gelanceerd. Met in het hart van de satelliet een Nederlands technologisch state-of-the-art ruimte-instrument: de Tropomi. Ook wel TROPOspheric Monitoring Instrument genoemd.

Een revolutionaire vondst waar jarenlang met veel toewijding aan is gewerkt volgens projectleider Sytze Kampen van Airbus Leiden. Airbus Defence and Space Netherlands ontwikkelde samen met SRON, TNO en het KNMI in opdracht van het Nederlands ruimtevaartagentschap NSO de Tropomi. “De hightech is het levenswerk van vele Nederlandse ingenieurs. Dat zo’n project echt klaar is voor lancering, dat maak je als ruimtevaartingenieur in je loopbaan niet zo heel vaak mee”, aldus Kampen. 

Methaan

Vanuit de ruimte gaat de Tropomi wereldwijd de luchtkwaliteit en verspreiding van broeikasgassen in beeld brengen. Iedere plek op de wereld en iedere dag en met een nauwkeurigheid die met het huidige meetinstrument OMI onmogelijk is. “Dat betekent bijvoorbeeld dat we de verschillen in vervuiling kunnen meten tussen het centrum van Rotterdam en het havengebied.” Maar ook gaat de Tropomi meer verschillende gassen meten. “Voor het klimaatonderzoek zijn de Tropomi-metingen van methaan heel belangrijk. Methaan is een belangrijk broeikas waarvan we nog veel te weinig begrijpen, maar wel heel belangrijk is voor het klimaatakkoord van Parijs,” legt Pepijn Veefkind van het KNMI uit. 

Veefkind is senior-onderzoeker bij het KNMI en gaat met de verkregen data van de Tropomi aan de slag. “We hopen dat de Tropomi bijdraagt aan oplossingen voor deze problemen door in beeld te brengen welke maatregelen helpen en waar meer actie nodig is. Daarvoor is het belangrijk dat Tropomi de hele aarde in kaart brengt om de uitstoot wereldwijd in kaart te brengen.”

Giftige brandstof

Toch dreigt er nu een smetje op de feestvreugde. Het ruimte-instrument wordt namelijk omhoog geschoten met de giftige brandstof UMDH. Tot grote ergernis van Michael Byers. Een Canadese professor internationaal recht verbonden aan de University of British Columbia die een kritisch stuk hierover in het wetenschappelijk tijdschrift van zijn universiteit publiceerde. Rusland is een van de weinige landen waar nog met UMDH wordt gewerkt en Byers vindt dat de Europese ruimtevaartorganisatie ESA, opdrachtgever van deze lancering, dan ook direct moet stoppen met lanceringen vanuit Rusland. 

Pijnpunt zit ‘m volgens de Canadees in de twee resttrappen die tijdens een raketlancering worden afgeworpen. Voor een lancering is veel UDMH nodig. Byers ontdekte dat er altijd een beetje brandstof achterblijft in die resttrappen. De kans bestaat dat die inhoud vervolgens op de aarde belandt. Met mogelijk grote risico’s voor mens en milieu en daarom pleit Byers ook voor een grootscheeps onderzoek.

Volgens hem bestaat bovendien de kans dat Nederland en andere lidstaten van de ESA hiermee het internationaal recht schenden. ESA ontkent de aantijging en laat weten dat dit een van de laatste lanceringen is vanuit Rusland. Binnenkort stapt ESA helemaal over op ‘Clean Space’ waar inmiddels al belangrijke stappen zijn gezet.  

Lancering Tropomi

Vandaag om exact 11.27 uur Nederlandse tijd werd de Tropomi gelanceerd. De bedoeling is dat de millieusatelliet minimaal zeven jaar onderzoek doet vanuit een baan om de aarde op ruim 800 kilometer hoogte. De Nederlandse overheid investeerde bij elkaar zo’n 80 miljoen euro in de ontwikkeling van het ruimtevaartproject. 

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.