Het kabinet staat voor een grote opgave als het gaat om de instroom van vluchtelingen. Tijd voor Nederland om een gidsland te zijn voor de rest van de wereld, vindt Gillian Triggs van de UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties.

Toch wil Triggs eerst benadrukken dat de UNHCR Nederland erg dankbaar is voor het opvangen van vluchtelingen en asielzoekers. "We worden goed ondersteund door Nederland", zegt ze. "Maar ook op een lokaal niveau met gemeentes, burgemeesters en de gemeenschap, is te zien dat er veel steun is voor vluchtelingen."

Tweestatusstelsel

Maar er is ook kritiek op Nederland, met name op het tweestatusstelsel dat de VVD en het CDA willen invoeren. Dat houdt in dat er twee groepen komen: vluchtelingen die persoonlijk gevaar lopen in hun land van herkomst, zoals mensen die op een dodenlijst staan of vanwege hun geaardheid niet veilig zijn, en mensen die wegvluchten van een oorlog of natuurramp.

Bij de tweede groep zouden mensen zelf niet direct in gevaar zijn, en naar verwachting kunnen ze uiteindelijk weer terug. VVD en CDA willen die partijen minder rechten geven, bijvoorbeeld als het gaat om de recht om de familie over te laten komen. Triggs noemt dat zacht gezegd 'jammer'. "Asiel aanvragen is voor iedereen die moet vluchten vanwege een conflict, en daar zijn er zoveel van over de wereld."

Tegen internationale rechten in

En als je ergens asiel aanvraagt, heb je er ook recht op dat je familie mag komen. "Net als dat je recht hebt op werk en de vrijheid hebt om jezelf te bewegen", zegt Triggs. Ze vindt het dan ook zorgelijk dat het kabinet dit overweeg te doen. "Inconsistent beleid is een grote zorg voor ons. Dit gaat hoogstwaarschijnlijk tegen de internationale rechten in."

Triggs maakt zich zorgen over hoe er tegen asielbeleid wordt aangekeken de afgelopen jaren. "Het is een politieke trend om grenzen te sluiten of het onmogelijk te maken voor mensen om asiel aan te vragen." Ze zou graag zien dat Nederland, maar ook andere landen, weer meer open gaan staan voor vluchtelingen.

Meer solidariteit

En dat is ook hard nodig, zegt Triggs. "Er zijn meer regionale conflicten en rampen dan we ooit hebben gezien in de geschiedenis van de UNHCR. "Dat stijgt dit jaar, maar gaat volgend jaar nog meer stijgen. Kijk naar de burgeroorlog in Mozambique, het conflict in Soedan", legt ze uit. "We zien een wereld die er vanuit ons perspectief uit ziet als een wereld in brand."

Daarom pleit ze voor meer solidariteit tussen landen op dit gebied. "We moeten de lasten en verantwoordelijkheden samen delen. 75 procent van de vluchtelingen komt nu terecht in de armste landen of landen met een laag tot gemiddeld inkomen. We zouden graag zien dat landen met de achtergrond, het leiderschap en de betrouwbaarheid van Nederland op dit gebied de leiding nemen."

Bij wortels aanpakken

Dat betekent dus niet het proberen tegen te houden en verminderen van het aantal asielzoekers, zegt Triggs. "Help andere landen om met de aantallen om te gaan, want die zijn veel groter dan je nu in Nederland ziet. Sluit je grenzen niet", roept ze dan ook op. Triggs wil benadrukken dat de hoeveelheid vluchtelingen in Europa niks zijn vergeleken met de rest van de wereld.

"Ik snap de bezorgdheid als het gaat om 70.000 tot 77.000 mensen, maar het is Europa ook gelukt om 8,2 miljoen Oekraïners met open armen te ontvangen. Toen verging de wereld ook niet", zegt Triggs. "We moeten gewoon begrijpen dat dit een probleem is dat niet weggaat met het huidige beleid dat nu geldt. Het moet echt bij de wortels worden aangepakt, anders worden de aantallen echt niet minder."

Justitie vervolgt vier vrouwen voor grafschennis op een begraafplaats in Leusden. Zij zouden daar bijna 4 jaar geleden een 'paranormale sessie' hebben gehouden bij kindergraven. Nabestaanden hopen er nu eindelijk achter te komen wat er precies is gebeurd.

De Palestijnse vlag of een regenboogvlag op het podium van het Eurovisie Songfestival? Dat is deze editie niet toegestaan: artiesten mogen alleen nog hun eigen vlag laten zien om 'politieke statements' te voorkomen. "De EBU is een bange organisatie."

De European Broadcasting Union (EBU) heeft het nieuwe vlaggenprotocol zelf niet bekendgemaakt, maar bevestigde wel berichten van de Deense omroep DR hierover. Hans Laroes, die jarenlang betrokken was bij de EBU als adviseur, vindt het een 'nogal onhandig' van de media-organisatie.

Vlag om identiteit te laten zien

De laatste jaren waren op het podium en in de green rooms - waar deelnemers wachten op de uitslag - nog verschillende vlaggen te zien, waaronder de Palestijnse vlag en de regenboogvlag. En op het podium nam zanger Nemo, die uiteindelijk won voor Zwitserland, vorig jaar de non-binaire vlag mee. Vlaggen zijn dan ook echt onderdeel van het Songfestival, zegt Laroes.

"Het hele Songfestival is erop gericht om mensen en landen en allerlei bevolkingsgroepen met elkaar te verbinden op een vrolijke manier. En dus ook mensen van allerlei identiteiten", legt hij uit. "En ik denk dat daarbij hoort dat die mensen ook hun identiteit laten zien. Dat kan via de vlag van je land, via de regenboogvlag en ook via een vlag waarin je Palestina steunt."

'Tegen geest van Songfestival'

Door het besluit van de EBU om alleen nationale vlaggen toe te staan op het podium kunnen deelnemende artiesten hun identiteit straks mogelijk niet volledig uiten. En dat vindt Laroes geen goede zaak: "Het is eigenlijk tegen de geest van het Songfestival in."

Hoe de organisator van het liedjesfestijn precies tot zo'n besluit komt, blijft volgens hem gissen. In principe wordt de uiteindelijke beslissing gemaakt door de producer van het Songfestival in overleg met het gastland, dit jaar dus Zwitserland. Maar de omroepen van andere deelnemende landen hebben volgens hem ook zeker invloed.

Onder hoge druk besloten?

Het zou dus zeker kunnen dat landen in dit geval invloed hebben uitgeoefend op de organisatie, zegt Laroes. "Er zijn ongetwijfeld een aantal omroepen die alvast bezwaar zijn gaan maken of bang zijn geworden." En dan gaan ze onder oplopende druk met elkaar appen, bellen en vergaderen, weet de voormalig EBU-adviseur.

"Het is op dit soort momenten een beetje een bange organisatie", gaat hij verder. "Dus omdat die verschillende standpunten van landen en omroepen eigenlijk boven die hele besluitvorming hangen, wordt er geprobeerd het allemaal zo rustig mogelijk te houden en ieder gedoe waar iemand boos van kan worden te vermijden. Dan ga je dus beslissen om geen vlaggen toe te laten."

'Niet nagedacht over regenboogvlag'

Het 'vlaggenverbod' is volgens Laroes vooral bedoeld om de Palestijnse vlag te weren van het podium. Dat daarmee bijvoorbeeld ook Pride-vlaggen in de ban worden gedaan, heeft de organisatie van tevoren misschien niet helemaal doorgehad, denkt hij.

"Ik denk dat ze vooral geen Palestijnse vlaggen willen laten zien en dat ze toen geaccepteerd hebben dat dan ook andere vlaggen als de regenboogvlag niet meer getoond worden", zegt hij. "Terwijl ik denk dat je daarmee juist een heleboel artiesten - en een heleboel mensen thuis - in hun hart raakt, en dat je daarmee dus ook je eigen Songfestival in het hart raakt."

Andere manieren zoeken

Overigens verwacht Laroes niet dat de deelnemende zangers zich ook helemaal aan de nieuwe regels gaan houden. "Ik denk dat redelijk wat artiesten op zoek gaan naar manieren om toch iets te laten zien." Als voorbeeld noemt hij Madonna, die in 2019 op het Songfestival in Israël een gastoptreden gaf en toen ook een statement maakte met de Palestijnse én Israëlische vlag.

Het zal hem niet verbazen als meer artiesten op zoek gaan naar manieren om standpunt over de situatie in Israël en de Palestijnse gebieden te laten blijken. "En eigenlijk wordt dat ook uitgelokt door de EBU. Het is dan ook een wedstrijdje van: wie is nu het slimst."

'Onverstandig en niet sympathiek'

In een poging om mogelijk gedoe rond de Palestijnse vlag te voorkomen, veroorzaakt de EBU met deze nieuwe regels juist méér gedoe, constateert Laroes. Het protocol rond de vlagen krijgt nu namelijk heel veel aandacht, ziet hij gebeuren.

En daar zit ook veel negatieve aandacht bij: zo noemde lbhti-belangenverenging COC Nederland het besluit van de EBU afgelopen weekend 'volstrekt belachelijk'. Laroes snapt de verontwaardiging over het vlaggenverbod. "Ik vind het echt een onverstandige en onaardige, niet sympathieke en niet empathische beslissing."

AVROTROS 'snapt besluit'

AVROTROS, die namens Nederland meedoet aan het Songfestival, liet eerder in een schriftelijke verklaring weten dat het de nieuwe regels rond vlaggen op het podium snapt. "Het Eurovisie Songfestival is een niet-politiek event en in dat kader begrijpen we deze beslissing."

"Het gaat enkel om de officiële momenten dat het duidelijk moet zijn om welk land het gaat", verduidelijkt de omroep over het doel van het protocol. "Op alle andere momenten staat het ons vrij om te communiceren wat we willen."

Claude zonder Congolese vlag

De omroep voegt daaraan toe dat het het jammer vindt 'dat ook symbolen die verbonden zijn aan inclusiviteit en vrijheid van expressie, zoals de regenboogvlag, nu onderdeel zijn geworden van deze maatregel'. AVROTROS erkent dat een regenboogvlag geen politiek statement is, 'maar het gaat er bij de EBU om dat er één lijn wordt getrokken'.

Zanger Claude doet over 3 weken namens Nederland mee aan het Songfestival. Hij komt uit de Democratische Republiek Congo, maar mag de vlag van zijn geboorteland straks dus ook niet laten zien op het podium en in de green room. Het publiek in de zaal mag wel met elk soort vlag zwaaien, zolang die volgens de Zwitserse wet toegestaan is.